Lymfopenie (ook bekend als lymfocytopenie) is een term die wordt gebruikt om de toestand te beschrijven waarin u een verlaagd niveau van een bepaald type bloedcel heeft, een zogenaamde lymfocyt.
Lymfocyten zijn een van de drie soorten witte bloedcellen (WBC), ook wel leukocyten genoemd, die in het bloed worden aangetroffen. Leukocyten functioneren als onderdeel van de eerstelijns immuunafweer van ons lichaam tegen ziekteverwekkende pathogenen zoals bacteriën, virussen en parasieten.
Lymfopenie wordt meestal veroorzaakt door een infectie, inclusief griep, en herstelt meestal vanzelf zodra de infectie is verdwenen. In gevallen waarin de oorzaak idiopathisch is (van onbekende oorsprong), kan dit duiden op een ernstiger onderliggende aandoening.
Andrew Brookes / Getty ImagesLymfocyten
De overgrote meerderheid van de cellen in ons bloed zijn erytrocyten (rode bloedcellen) die verantwoordelijk zijn voor het transport van zuurstof door het lichaam. Dit wordt gevolgd door trombocyten (bloedplaatjes) en leukocyten.
Leukocyten worden geproduceerd in het beenmerg en circuleren vrijelijk in de bloedbaan als onderdeel van het immuunsysteem. Lymfocyten vertegenwoordigen het grootste deel van deze cellen, variërend van 20% tot 40%.
Lymfocyten kunnen verder worden onderverdeeld in drie subsets:
- Natural Killer (NK) -cellen dienen als de eerste verdedigingslinie van het immuunsysteem.
- T-cellen worden geproduceerd als reactie op een specifieke ziekteverwekker.
- B-cellen produceren antilichamen die andere cellen helpen ziekteverwekkers te identificeren en te neutraliseren.
Lymfopenie kan worden geïdentificeerd door het type lymfocyt dat wordt aangetast. HIV richt zich bijvoorbeeld specifiek op CD4 T-cellen voor infectie, wat resulteert in enorme verliezen van die specifieke cel. Het verlies van B-cellen wordt meer geassocieerd met immuunonderdrukkende geneesmiddelen (zoals die worden gebruikt voor orgaanontvangers), terwijl NK-uitputting is typisch een zeldzame situatie.
Oorzaken
Lymfopenie kan door veel aandoeningen worden veroorzaakt, waaronder bijwerkingen van infecties en medicatie. Soms kan de aandoening alleen lymfocyten aantasten. In andere gevallen kan het het gevolg zijn van een uitputting van alle witte bloedcellen.
Als de behandeling van virale hepatitis bijvoorbeeld peginterferon en ribavirine omvat, kan dit bij sommige mensen de onderdrukking van alleen neutrofielen (neutropenie) of alleen lymfocyten (lymfopenie) veroorzaken. In andere gevallen kan het de hele reeks witte bloedcellen aantasten (leukopenie).
Lymfopenie wordt het meest geassocieerd met aandoeningen die het beenmerg aantasten, waaronder:
- Virale infecties die de beenmergfunctie tijdelijk verstoren
- Aangeboren aandoeningen waarbij sprake is van een verminderde beenmergfunctie
- Kanker of andere ziekten die het beenmerg beschadigen
- Auto-immuunziekten die witte bloedcellen of beenmergcellen vernietigen
- Acute infecties die witte bloedcellen sneller doden dan ze kunnen worden geproduceerd
- Medicijnen, zoals antibiotica, die witte bloedcellen kunnen vernietigen
Gerelateerde aandoeningen
De ziekten en aandoeningen die het meest worden geassocieerd met lymfopenie, kunnen in het algemeen worden omschreven als pathogeen (gerelateerd aan infectie), cytotoxisch (toxisch voor cellen), aangeboren (veroorzaakt door genetisch defect) of nutritioneel.
Ze omvatten:
- Aplastische anemie: een zeldzame aandoening waarbij het lichaam stopt met het produceren van bloedcellen
- Chemotherapie
- HIV
- Hypersplenisme: de voortijdige vernietiging van bloedcellen door de milt
- Leukemie: een type bloedkanker
- Lupus: een auto-immuunziekte
- Ondervoeding en vitaminetekorten
- Myelodysplastische syndromen: een groep aandoeningen die de productie van bloedcellen verstoren
- Reumatoïde artritis: een andere auto-immuunziekte
- Bestralingstherapie
- Tuberculose
Laag aantal witte bloedcellen
Een algeheel laag aantal witte bloedcellen (leukopenie) wordt meestal gedetecteerd wanneer uw arts een test bestelt voor een aandoening die u al ervaart. Een laag aantal is zelden een onverwachte bevinding.
In sommige gevallen kan het aangetaste type witte bloedcel voldoende zijn om u in de richting van een diagnose te wijzen. Op andere momenten heb je mogelijk aanvullende tests nodig om een oorzaak te achterhalen.
Door een ernstig laag aantal witte bloedcellen loopt u een groter risico op infectie.
Als uw aantal witte bloedcellen erg laag is, moet u mogelijk speciale voorzorgsmaatregelen nemen om ziekte te voorkomen. Dit omvat het vermijden van anderen die mogelijk ziek zijn, het regelmatig en grondig wassen van uw handen, of zelfs het dragen van een gezichtsmasker als u zich met anderen in een kleine ruimte (zoals een vliegtuig) bevindt.