Prostaatkanker begint wanneer een reeks genmutaties in het DNA van een prostaatcel ervoor zorgt dat de cel op een onbeheerste manier groeit en zich deelt. De exacte oorzaak (en) moet (en) nog worden bepaald, maar men denkt dat de meeste prostaatkanker kankers ontstaan door een combinatie van factoren die samenwerken.
Bekende risicofactoren voor de ziekte zijn onder meer leeftijd, ras en geografische locatie. Onderzoekers onderzoeken ook mogelijke verbanden met blootstelling aan het milieu aan pesticiden en herbiciden, voeding, vitamine D-tekort en zelfs seksuele activiteit. Een familiegeschiedenis van prostaatkanker en bepaalde genetische mutaties worden ook in verband gebracht met de ontwikkeling van prostaatkanker op jongere leeftijd.
Illustratie door JR Bee, VerywellGemeenschappelijke risicofactoren
De zich opstapelende kankercellen die het gevolg zijn van deze groei, vormen een tumor die uiteindelijk nabijgelegen weefsel kan binnendringen en soms kan afbreken en zich verspreiden (metastaseren) naar andere delen van het lichaam. Maar nogmaals, wat dit in de eerste plaats veroorzaakt, is niet concreet.
Risicofactoren zijn aandoeningen die verband houden met een verhoogd risico op het ontwikkelen van prostaatkanker, maar dat hoeft nietoorzaakprostaatkanker.
Mannen met meer risicofactoren willen mogelijk vaker of op een jongere leeftijd worden gescreend dan mannen zonder deze risicofactoren.
Dat gezegd hebbende, prostaatkanker kan en komt voor bij mannen die dat niet hebben ieder voor de hand liggende risicofactoren, en elke man loopt mogelijk risico voor de ziekte.
Mogelijke risicofactoren zijn onder meer:
Leeftijd
Het risico op prostaatkanker neemt toe met de leeftijd, en bij ongeveer 80 procent van de mannen wordt de diagnose gesteld na de leeftijd van 65 jaar. Het komt niet vaak voor vóór de leeftijd van 40 jaar, en wordt bij jongere mannen vaak in verband gebracht met een familiegeschiedenis van de ziekte bij mannelijke familieleden of borstkanker bij vrouwelijke familieleden.
Illustratie door VerywellRas
Zwarte mannen hebben een groter risico op prostaatkanker dan mannen van andere rassen en hebben een grotere kans om de ziekte op jonge leeftijd te ontwikkelen. Bij zwarte mannen is de kans ook groter dat prostaatkanker agressief is, hoewel de reden hiervoor is onduidelijk.
Amerikaanse Aziatische en Spaanse mannen hebben een lager risico op prostaatkanker dan hun niet-Spaanse blanke tegenhangers. Andere factoren dan etniciteit spelen waarschijnlijk een rol, aangezien Aziatisch-Amerikaanse mannen een hogere incidentie van prostaatkanker hebben dan Aziatische mannen die in Azië wonen, en de incidentie van prostaatkanker bij Aziatische mannen die in de Verenigde Staten en Europa wonen, neemt momenteel toe.
Aardrijkskunde
Prostaatkanker komt vaker voor in sommige delen van de wereld, met een hogere incidentie in Noord-Amerika, Europa en Australië dan in andere regio's.
Mogelijke risicofactoren
Naast de bekende risicofactoren zijn er een aantal factoren die worden onderzocht op hun mogelijke rol bij het verhogen of verlagen van het risico op prostaatkanker.
Eetpatroon
Over de rol van voeding bij het ontstaan van prostaatkanker wordt al lang gediscussieerd. Het lijkt erop dat een dieet dat rijk is aan rood vlees en zuivelproducten, evenals veel calcium, in verband kan worden gebracht met een verhoogd risico (hoewel niet alle onderzoeken deze associaties hebben gevonden). Omgekeerd kan een dieet dat rijk is aan fruit en groenten een beschermend effect hebben.
Naast een mogelijk verband met de ontwikkeling van prostaatkanker, zijn zuivelproducten in verband gebracht met slechtere resultaten bij mannen die de ziekte al hebben.Volgens een onderzoek uit 2017 bleek de consumptie van volle melk geassocieerd te zijn met een verhoogd risico op herhaling van prostaatkanker bij mannen die de ziekte al hebben.
Een onderzoek uit 2015 wees uit dat mannen die een westers dieet bleven consumeren na de diagnose prostaatkanker een verhoogd risico op overlijden hadden.
Milieublootstelling
Sommige beroepsmatige blootstellingen of beroepen zijn in verband gebracht met de ontwikkeling van prostaatkanker. Waaronder:
- Cadmium: het risico van blootstelling aan cadmium lijkt te worden vergroot door een tekort aan zink in de voeding.
- Herbiciden: In het verleden was de mogelijke rol van blootstelling aan Agent Orange bij prostaatkanker controversieel, maar recenter onderzoek onthult een meer consistent verband tussen blootstelling en prostaatkanker. Blootgestelde veteranen hebben een ten minste 50 procent groter risico op het ontwikkelen van prostaatkanker, en kankers die optreden, zijn over het algemeen agressiever en zullen eerder uitzaaien.
- Pesticiden: Mannen die pesticiden toepassen of werken bij de productie van pesticiden, hebben mogelijk een verhoogd risico op prostaatkanker. Dit verhoogde risico doet zich volgens een onderzoek uit 2015 voornamelijk voor bij mannen die ook een familiegeschiedenis van de ziekte hebben.
- Rook: Er zijn een aantal verschillende verbindingen bij blootstelling aan rook die kunnen bijdragen aan dit verhoogde risico bij brandweerlieden.
Er zijn waarschijnlijk nog niet geïdentificeerde omgevingsfactoren die een rol spelen bij het ontstaan van prostaatkanker.
Merk op dat mannen met een broer met prostaatkanker een hoger risico op de ziekte hebben dan mannen met een vader met de ziekte (zowel vaders als broers worden beschouwd als familieleden in de eerste graad).
Dit suggereert dat het verhoogde risico bij een broer versus een vader te wijten is aan omgevingsfactoren.
Vitamine D-tekort / blootstelling aan de zon
Vitamine D is een vitamine die meer als een hormoon in het lichaam werkt en in de huid wordt aangemaakt bij blootstelling aan ultraviolet licht van de zon. Het is al enige tijd bekend dat mannen die in noordelijke regio's wonen, meer kans hebben om de ziekte te ontwikkelen dan mannen op de zuidelijke breedtegraden, en sommigen denken dat dit verhoogde risico verband houdt met vitamine D-tekort.
Ander onderzoek heeft gesuggereerd dat hoge serum-vitamine D-spiegels het risico op agressieve prostaatkanker kunnen verminderen Gelukkig kunnen vitamine D-spiegels worden getest via een eenvoudige bloedtest, en mannen kunnen indien nodig met hun arts praten over suppletie.
Seksuele activiteit
Vroeger werd gedacht dat mannen die seksueel actiever waren (meer ejaculaties per maand hadden) meer kans hadden op het ontwikkelen van prostaatkanker. De gedachte was dat deze mannen meer kans hadden op het ontwikkelen van een seksueel overdraagbare aandoening die ontstekingen in de prostaat zou kunnen veroorzaken en dus tot kanker zou kunnen leiden, of dat ze hogere testosteronniveaus hadden (testosteron kan de groei van prostaatkanker 'voeden') .
Deze mythe is in een paar grote onderzoeken weggenomen en volgens een vervolgonderzoek uit 2016 leken mannen met meer ejaculaties per maand (21 in het onderzoek) een significantlager risicovan het ontwikkelen van prostaatkanker dan degenen die er minder (vier tot zeven of minder) hadden.
Bij darmkanker gaat minder frequente stoelgang gepaard met een verhoogd risico op de ziekte, vermoedelijk omdat gifstoffen in de ontlasting gedurende langere tijd in contact komen met het slijmvlies van de darm. Hetzelfde principe zou een rol kunnen spelen bij prostaatkanker, met minder ejaculaties waardoor eventueel aanwezige kankerverwekkende stoffen langer contact hebben met de weefsels in de prostaat.
Prostatitis
Chronische prostatitis secundair aan seksueel overdraagbare aandoeningen is in verband gebracht met een verhoogd risico op prostaatkanker, hoewel er geen specifiek organisme is geïdentificeerd.
Andere zorgen
U kunt ook horen over andere mogelijke risicofactoren voor prostaatkanker. Het is belangrijk om het feit en de fictie te scheiden:
- Vasectomie: De mogelijkheid dat vasectomie geassocieerd is met prostaatkanker, wordt al geruime tijd besproken, hoewel recentere studies geen verband hebben gevonden tussen vasectomie of vasectomie-omkering en het optreden van prostaatkanker.
- Immunosuppressie: een gecompromitteerd immuunsysteem, als gevolg van aandoeningen zoals HIV / AIDS of andere oorzaken, is niet in verband gebracht met een verhoogd risico op prostaatkanker, maar prostaatkanker die wel voorkomt, kan agressiever zijn.
- Obesitas: mannen met overgewicht of obesitasnietlijken een groter risico te hebben op het ontwikkelen van prostaatkanker, maar een verhoogde body mass index is in verband gebracht met tumoren die agressiever en moeilijker te behandelen zijn.
Genetica
Genetica speelt duidelijk een rol bij prostaatkanker. Verschillende genmutaties zijn in verband gebracht met de ontwikkeling van prostaatkanker, maar niet alle mannen met een familiegeschiedenis van de ziekte zullen een detecteerbare mutatie hebben.
De wetenschap die naar genmutaties en hun rol bij kanker kijkt, staat nog in de kinderschoenen, en het is waarschijnlijk dat er een aantal genmutaties zijn geassocieerd met prostaatkanker die nog niet zijn ontdekt. Het is ook mogelijk dat het een combinatie van genetische factoren is die het risico voor sommige mannen verhogen. Dat is een lange manier om te zeggen dat, zelfs als een man geen bekende genmutatie heeft, hij met zijn arts moet praten als hij een relevante familiegeschiedenis heeft.
Prostaatkanker Doctor Discussiegids
Download onze afdrukbare gids voor uw volgende doktersafspraak om u te helpen de juiste vragen te stellen.
Stuur naar uzelf of een geliefde.
AanmeldenDeze Doctor Discussion Guide is verzonden naar {{form.email}}.
Er is een fout opgetreden. Probeer het alstublieft opnieuw.
Familiegeschiedenis
Mannen met een vader, broer of zoon met prostaatkanker hebben een hoger risico op het ontwikkelen van prostaatkanker. Het risico is groter als een mannelijk familielid op jonge leeftijd prostaatkanker heeft gehad, of als veel mannen in een gezin er last van hebben. .
Het kan moeilijk zijn om genetica en omgevingsfactoren als oorzaak te onderscheiden.
In totaal wordt ongeveer 20 procent van de prostaatkankers als 'familiair' beschouwd en dat kan te wijten zijn aan een combinatie van gedeelde genenengedeelde levensstijlen.
Mannen met een familiegeschiedenis van borstkanker bij vrouwelijke familieleden hebben ook een verhoogd risico op het ontwikkelen van de ziekte.
Genmutaties en genetische syndromen
Aangenomen wordt dat tussen de 5 en 10 procent van de prostaatkanker gerelateerd is aan erfelijke mutaties waarvoor nu testen beschikbaar zijn.De kans dat een prostaatkanker erfelijk is, wordt vergroot als tenminste drie familieleden prostaatkanker hebben gehad. Enkele genetische veranderingen die verband houden met prostaatkanker zijn onder meer:
- BRCA-genmutaties: zowel BRCA1-genmutaties als BRCA2-genmutaties hebben een verhoogd risico op prostaatkanker. Het is belangrijk op te merken dat beide mutatietypen in verband kunnen worden gebracht met verschillende kankers bij verschillende gezinsleden. Uw arts kan zich bijvoorbeeld meer zorgen maken dat u een van deze mutaties heeft als u jonge vrouwelijke familieleden heeft die borstkanker hebben gehad en een ander familielid dat alvleesklierkanker heeft gehad, dan wanneer u een paar mannelijke familieleden heeft die prostaatkanker hebben gehad. op latere leeftijd.
- Lynch-syndroom (erfelijke niet-polyposis colorectale kanker of HNPCC): dit syndroom is te wijten aan niet-overeenkomende genen en wordt sterker geassocieerd met colorectale kanker.
- RNASEL-mutaties
- HOXB13-mutaties: deze mutaties komen niet vaak voor en worden geassocieerd met prostaatkanker bij jongere mannen.
Genmutaties kunnen verwarrend zijn. Het is meestal niet de genmutatie zelf die kanker veroorzaakt. Veel van de genen die geassocieerd zijn met een verhoogd risico op kanker zijn tumorsuppressorgenen.
Tumorsuppressorgenen, zoals de BRCA-genen, coderen voor eiwitten die werken om beschadigd DNA te herstellen of beschadigde cellen uit het lichaam te verwijderen. Als deze eiwitten abnormaal zijn, kunnen ze hun werk niet goed doen. In plaats van terecht te worden geëlimineerd, kan een cel zich ontwikkelen tot een kankercel.
Mensen hebben twee kopieën van elk van de tumorsuppressorgenen, één geërfd van elke ouder. Omdat beide kopieën meestal moeten worden gemuteerd om kanker te ontwikkelen, zal niet iedereen die deze mutaties erft, kanker krijgen. In plaats daarvan hebben ze een "genetische aanleg" voor kanker. Er is een ander type gen, oncogenen, waarin slechts één kopie moet worden gemuteerd, maar dit komt veel minder vaak voor bij prostaatkanker.
Of u nu al dan niet een familiegeschiedenis van prostaatkanker heeft, het is nuttig om meer te weten te komen over erfelijke kanker als u kijkt naar uw risico op welke vorm van kanker dan ook.
Welke tests worden gedaan om prostaatkanker te diagnosticeren?
