Het hoornvlies is de doorzichtige weefselkoepel aan de voorkant van het oog. Het sluit soepel aan op de sclera (het witte deel van het oog). Het hoornvlies breekt licht door de lens eronder, waardoor het oog beelden kan verwerken. Verwondingen aan het hoornvlies kunnen het gezichtsvermogen van een persoon aantasten.
PeopleImages / Getty-afbeeldingenAnatomie
Bij de meeste mensen is het hoornvlies enigszins ovaal van vorm en is het aan de randen dikker dan in het midden. Het hoornvlies zit boven de iris en de lens.
Structuur
Hoewel het erg dun en transparant is, bestaat het hoornvlies uit vijf afzonderlijke weefsellagen.
- Epitheel: deze cellen produceren een dunne, glinsterende "huid" -laag op het buitenste hoornvlies.
- Bowman's laag: ook wel Bowman's membraan genoemd, deze dunne weefsellaag bestaat uit collageencellen die structuur geven aan het hoornvlies.
- Stroma: de dikste laag van het hoornvlies, de stroma, is samengesteld uit collageencellen.
- Het membraan van Descemet: deze zeer dunne cellaag zorgt voor enige elasticiteit van de structuur van het hoornvlies.
- Endotheel: een enkele laag cellen in het binnenste deel van het hoornvlies, het endotheel behoudt de kristalhelderheid van het hoornvlies.
Anatomische variaties
Aangeboren (aanwezig bij de geboorte) afwijkingen van het hoornvlies komen voor, en ze zorgen er meestal voor dat het hoornvlies troebel is in plaats van helder. Wanneer deze afwijkingen optreden, verschijnen ze vaak in combinatie met andere medische aandoeningen, waaronder:
- Aangeboren hersenafwijkingen
- Hartafwijkingen
- Afwijkingen van craniofaciale (hoofd en gezicht) ontwikkeling
- Overgeërfde cornea-defecten
Functie
De convexe (koepelvormige) vorm van het hoornvlies dient om licht te breken (buigen) voordat het door de iris en de lens gaat. De lens breekt het licht verder om het beeld te verfijnen dat op het netvlies wordt geprojecteerd (het weefsel dat langs de achterkant van de binnenste oogbol loopt).
De mate van kromming van het hoornvlies heeft een grote invloed op het vermogen om licht te breken. Afwijkingen van de kromming van het hoornvlies, zoals keratoconus (een kegelvormig hoornvlies), kunnen de beeldverwerking slecht of zelfs onmogelijk maken.
Bijbehorende voorwaarden
Door zijn prominentie aan de voorkant van het oog, is het hoornvlies onderhevig aan het risico van slijtage (krabben, schrapen). Kleine schaafwonden die alleen de epitheellaag aantasten, genezen zichzelf meestal binnen 24 uur. Diepere krassen die de laag van Bowman bereiken, veroorzaken echter vaak hoornvlieslittekens die het gezichtsvermogen kunnen aantasten. Verwondingen die zich onder de Bowman-laag uitstrekken, zoals een doordringende oogwond, kunnen blindheid veroorzaken.
Naast trauma kan het hoornvlies worden aangetast door een breed scala aan aangeboren aandoeningen en andere ziekten die zich in de loop van de tijd ontwikkelen, waarvan er enkele de volgende zijn.
- Aangeboren erfelijke endotheliale dystrofie: dit is een erfelijke aandoening waarbij het hoornvliesweefsel opgezwollen raakt met vocht.
- Peter's anomalie: dit is een aandoening waarbij het zich ontwikkelende hoornvlies aan de iris of de lens kleeft, waardoor troebelheid van het hoornvlies ontstaat.
- Sclerocornea: In deze toestand onderscheidt het hoornvliesweefsel zich tijdens de ontwikkeling niet volledig van het oogrokweefsel (het witte deel van het oog), wat resulteert in een ondoorzichtig hoornvlies.
- Cornea-tumoren: deze kankerachtige laesies zijn zeldzaam in de kindertijd, maar kunnen op volwassen leeftijd voorkomen.
- Posterieure polymorfe dystrofie: dit is een ziekte van het endotheel van het hoornvlies die meestal voorkomt bij mensen rond de 30 jaar.
- Keratoconus: dit is de ontwikkeling van een kegelvormig hoornvlies, meestal tijdens de adolescentie.
- Hoornvlieszweren: dit zijn zweren op het hoornvlies die kunnen ontstaan als gevolg van een infectie.
- Keratitis: dit is een ontsteking van het hoornvlies, vaak als gevolg van het gebruik van contactlenzen.
Tests
De meeste cornea-aandoeningen kunnen door een oogarts worden opgespoord door middel van een visueel onderzoek. De arts kan een helder licht in het oog schijnen om het hoornvlies op afwijkingen te controleren. Bij een spleetlamponderzoek zullen oogartsen niet alleen het hoornvlies evalueren, maar ook de onderliggende structuren. Soms gebruiken ze ook speciale oogdruppels die microscopisch kleine schaafwonden bevlekken om ze zichtbaar te maken wanneer er een blauw licht op schijnt.
