Status asthmaticus, of kortweg SA, is een ernstige astma-aanval die abrupt opkomt of zeer lang aanhoudt. Bij SA gaan de astmasymptomen door en neemt de ademhalingsfunctie af, ondanks standaardbehandelingen. In de Verenigde Staten treft astma ongeveer 7,7% van de volwassenen en 9,6% van de kinderen. Van hen heeft tussen 3,9% en 4,3% ernstige vormen van astma waardoor ze een verhoogd risico lopen op status asthmaticus.
Blend Images / ERproductions Ltd / Getty ImagesSA kan leiden tot ademhalingsfalen, langdurige ziekenhuisopname en zelfs de dood. Het duidt op een medisch noodgeval dat onmiddellijke en agressieve behandeling vereist. Ongeveer 1,5% van de mensen die in het ziekenhuis zijn opgenomen voor status asthmaticus, overleeft het niet.
Ondanks vorderingen op het gebied van spoedeisende behandelingen, blijft status asthmaticus een ernstige zorg. Elk jaar worden in de Verenigde Staten ongeveer 3.500 sterfgevallen toegeschreven aan astma. Iedereen met of zonder astma moet bekend zijn met de gebruikelijke waarschuwingssignalen en symptomen.
Soorten Status Asthmaticus
Er zijn twee soorten SA:
- Langzaam beginnende aanval: dit meer algemene type kan lang duren om zich te ontvouwen en is meestal het gevolg van een inadequate behandeling. De persoon met dit type SA zal dagen of weken van verergering van de symptomen ervaren, onderbroken door momenten van opluchting en eindigend met symptomen die niet ongedaan kunnen worden gemaakt met medicatie thuis.
- Plotseling optredende aanval: de persoon die dit type SA ervaart, heeft de voorgaande weken geen verergerende symptomen ervaren, maar wordt getroffen door plotselinge en ernstige bronchospasmen, kortademigheid, piepende ademhaling en hoesten. Dit type astma-aanval wordt vaak veroorzaakt door een grote blootstelling aan triggersubstanties, zoals pollen, stof of voedselallergenen.
Symptomen
Symptomen van status asthmaticus zijn niet anders dan die van astma, maar ze zijn aanzienlijk ernstiger. De ernstige beperking van lucht in combinatie met de ernst van bronchiale spasmen zal zich doorgaans manifesteren met enkele of alle van de volgende symptomen:
- Ademhalingsmoeilijkheden
- Overmatig zweten
- Problemen met spreken
- Extreme vermoeidheid en zwakte
- Buik-, rug- of nekspierpijn
- Paniek
- Verwarring
- Blauw getinte lippen of huid (cyanose)
- Verlies van bewustzijn
Wanneer moet u 911 bellen?
Zoek spoedeisende hulp als astmasymptomen niet kunnen worden opgelost met een reddingsinhalator en andere noodmedicatie. Veel mensen met SA beschrijven een "gevoel van naderend onheil" wanneer zich symptomen ontwikkelen. Volg uw instinct en aarzel niet om 911 te bellen.
In noodsituaties worden deze symptomen gewoonlijk "kritisch astmasyndroom" (CAS) genoemd en suggereren ze dat het kind of de volwassene een verhoogd risico op overlijden heeft.
Oorzaken
Tijdens een ernstige astma-aanval is de manier waarop het lichaam normaal gesproken ademhalingsgassen in de longblaasjes verwerkt, verstoord. Dit leidt tot lagere zuurstofniveaus en hogere kooldioxidegehaltes in het bloed, wat in extreme gevallen coma en de dood kan veroorzaken.Astma zorgt er ook voor dat lucht in de longen vast komt te zitten, een aandoening die een verhoogde druk op de borst veroorzaakt. Dit kan een instorting van de longen en zelfs een hartstilstand veroorzaken.
Risicofactoren
Met de status asthmaticus met langzaam begin, zijn er verschillende waarschuwingssignalen die u moeten waarschuwen om uw arts te bellen of een spoedbehandeling te zoeken. Waaronder:
- Een afname van de expiratoire piekstroom (PEF) van 20% of meer bij gebruik van uw piekstroommeter
- De toegenomen behoefte aan een noodinhalator
- Nachtelijk ontwaken vanwege uw astma
- Toenemende kortademigheid ondanks het consequente gebruik van astmamedicatie
- Gebruik van een of meer bussen van een kortwerkende inhalator in de afgelopen maand
Elke persoon met astma die een afname van 30% of meer in zijn PEF heeft, vooral als reddingsinhalatoren niet effectief zijn, moet zonder uitzondering medische hulp inroepen.
Diagnose
Status asthmaticus wordt meestal gediagnosticeerd door symptomen en ondersteund door verschillende tests die de ademhalingssnelheid en het zuurstofgehalte in het bloed meten. De meest voorkomende diagnostische symptomen van SA zijn:
- Ademloosheid in rust
- Niet in staat zijn om in zinnen te spreken of helemaal niet kunnen spreken
- Verhoogde ademhalingsfrequentie in rust (meer dan 30 ademhalingen per minuut)
- Verhoogde hartslag in rust (meer dan 120 slagen per minuut)
- Agitatie en prikkelbaarheid
- Laag zuurstofgehalte in het bloed (hypoxemie gevolgd door hypoxie)
- Verminderde ademhalingscapaciteit (zoals gemeten door piekstroommeter)
Behandeling
Status asthmaticus wordt altijd behandeld als een medisch noodgeval. Standaard behandelingsprotocollen op de eerste hulp zijn onder meer:
- Zuurstoftherapie voor noodgevallen afgegeven door een masker
- Kortwerkende bèta-agonisten (zoals albuterol) via inhalator of vernevelaar
- Corticosteroïden (zoals prednison) oraal of intraveneus (in een ader) toegediend
- Geïnhaleerde anticholinergica (zoals Atrovent)
- Bèta-agonisten (zoals terbutaline) die onder de huid worden geïnjecteerd
- Magnesiumsulfaat intraveneus toegediend
- Leukotriene-modificatoren (zoals zafirlukast of zileuton) die via de mond worden ingenomen
Mechanische beademing wordt over het algemeen beschouwd als een laatste redmiddel vanwege het risico op longtrauma en een verhoogd risico op overlijden. Minder dan 1% van de bezoeken aan de spoedeisende hulp voor astma vereist mechanische beademing.
Als laatste modaliteit is extracorporale membraanoxygenatie (ECMO) effectief geweest bij een paar patiënten waarbij astma zelfs met mechanische beademing fataal zou zijn geweest. ECMO (extracorporale membraanoxygenatie) biedt nog een laatste redmiddel en laatste behandelingsmodaliteit voor degenen voor wie alle behandelingen, inclusief mechanische ventilatie, hebben gefaald.
Er wordt nu gedacht dat ECMO moet worden beschouwd als een vroege behandeling voor mensen met status asthmaticus die een slechte gasuitwisseling hebben (de onvoldoende opname van zuurstof en uitademing van kooldioxide) en niet reageren op standaard noodinterventies. ECMO biedt een manier. om de gasuitwisseling in het lichaam te herstellen en tegelijkertijd longletsel door mechanische ventilatie te voorkomen.
Een woord van Verywell
Veel mensen met astma realiseren zich niet hoe krachtig hun medicijnen zijn en vertellen hun arts niet of de medicijnen niet meer zo goed werken als vroeger. Als niemand tussenbeide komt om deze tekortkomingen te corrigeren, zult u merken dat het in noodsituaties moeilijker is om astma te behandelen.
Om mogelijk levensbedreigende noodsituaties te voorkomen, moet u uw arts altijd op de hoogte houden van hoe goed uw medicijnen werken en hoe vaak u een noodinhalator nodig heeft.