Een implanteerbare defibrillator (ook wel een implanteerbare cardioverter-defibrillator of ICD genoemd) is een chirurgisch geplaatst medisch apparaat dat uw hartritme bewaakt en automatisch een levensreddende behandeling geeft als u plotseling de gevaarlijke hartritmestoornissen ontwikkelt die bekend staan als ventrikelfibrillatie en ventriculaire tachycardie. ICD's worden aanbevolen voor mensen van wie bekend is dat ze een hoog risico lopen op een plotselinge dood door een hartstilstand.
ArjanL / Getty Images
Hoe een ICD eruit ziet
De meeste ICD's bestaan uit een kleine, dunne, batterij-aangedreven titanium "generator", die onder de huid net onder het sleutelbeen wordt ingebracht, en uit één tot drie "leads" (draden) die aan de generator zijn bevestigd. De leads worden door nabijgelegen bloedvaten gevoerd en op specifieke locaties in het hart geplaatst.
Onlangs is een subcutane ICD ontwikkeld, waarbij zowel de generator als de leads onder de huid worden geplaatst in plaats van in de bloedvaten of het hart. Dit nieuwere type ICD heeft verschillende voordelen en enkele nadelen in vergelijking met een standaard ICD.
De ICD-generator bevat een batterij, condensatoren, een computer en andere geavanceerde elektronica. De leidingen sturen de kleine elektrische signalen van het hart (de signalen die het hartritme regelen) terug naar de generator, waar ze continu worden geanalyseerd. Als een gevaarlijke aritmie wordt gedetecteerd, behandelt de ICD deze onmiddellijk door het hart te stimuleren of te shockeren via de leads.
Wat een ICD doet
ICD's vervullen verschillende belangrijke functies, waaronder de volgende.
Cardioversie en defibrillatie: De belangrijkste taak van een ICD is het voorkomen van plotselinge hartdood door een hartstilstand veroorzaakt door ventrikelfibrilleren.
Een ICD detecteert automatisch het plotselinge begin van ventrikelfibrilleren en geeft binnen 10 tot 20 seconden automatisch een grote elektrische ontlading (dat wil zeggen een schok) aan het hart af, waardoor de aritmie stopt en het normale hartritme terugkeert.
ICD's zijn zeer effectief. Een goed geïmplanteerde, goed functionerende ICD zal deze levensbedreigende aritmieën meer dan 99% van de tijd stoppen.
Anti-tachycardie-stimulatie: Ventriculaire tachycardie is een andere potentieel levensbedreigende hartritmestoornis die automatisch wordt behandeld door een ICD. In veel gevallen is de hartslag zo snel en onstabiel dat deze met een schok moet worden behandeld, net zoals ventrikelfibrilleren wordt behandeld. In sommige gevallen kan ventriculaire tachycardie echter worden beëindigd door korte, snelle uitbarstingen van stimulatie toe te passen. ICD's zijn vaak geprogrammeerd om een paar reeksen van dit soort anti-tachycardiestimulatie af te geven wanneer ventriculaire tachycardie optreedt, in een poging de aritmie te stoppen zonder een schok toe te dienen. Als de anti-tachycardiestimulatie de aritmie niet stopt, wordt automatisch een schok toegediend.
Bradycardiestimulatie: Naast het vermogen om dodelijke aritmieën te beëindigen, kunnen ICD's ook functioneren als standaardpacemakers om te lage hartfrequenties te voorkomen (bradycardie).
Cardiale resynchronisatietherapie: Bepaalde gespecialiseerde ICD's kunnen, naast de behandeling van snelle en langzame hartritmestoornissen, ook cardiale resynchronisatietherapie bieden, die de symptomen bij mensen met hartfalen kan verbeteren.
Bewaken en opslaan van ECG's: ICD's hebben de capaciteit om te allen tijde het hartritme te bewaken en ECG's op te slaan van ongebruikelijke aritmieën, inclusief alle episodes die behandeling vereisten. De meeste moderne ICD's kunnen deze ECG's ook draadloos via internet naar uw arts verzenden, zodat zij eventuele aritmieën kunnen beoordelen en de nodige aanpassingen in de functie van de ICD kunnen maken.
Alle ICD's zijn "programmeerbaar", wat betekent dat de arts, met een programmeerapparaat dat draadloos communiceert met de ICD, de manier waarop het apparaat werkt gemakkelijk kan veranderen wanneer de instellingen moeten worden aangepast.
Wie zou een ICD moeten ontvangen
ICD's zijn geïndiceerd bij veel mensen met een hoog risico op overlijden of letsel als gevolg van episodes van ventriculaire tachycardie of ventrikelfibrilleren. Meestal zijn dit mensen met een ernstige onderliggende hartaandoening. Sommige mensen met erfelijke hartaandoeningen hebben echter een verhoogd risico op een plotselinge dood door hartritmestoornissen, ook al zijn ze verder redelijk gezond. Mensen met een lang QT-syndroom of het Brugada-syndroom worden bijvoorbeeld soms behandeld met ICD's.
Invoeging
De operatie om een ICD te implanteren wordt als minimaal invasief beschouwd en wordt meestal uitgevoerd door een cardioloog die lokale anesthesie gebruikt in een hartkatheterisatielaboratorium. Er wordt een kleine incisie gemaakt onder het sleutelbeen, waar de leidingen worden ingebracht en in het hart worden geplaatst met behulp van fluoroscopie (een röntgen "video") als richtlijn. De leads worden vervolgens aan de ICD-generator bevestigd, de generator wordt onder de huid geplaatst en de incisie wordt gesloten.
Nadat de ICD is geïmplanteerd, kan de arts het apparaat testen om er zeker van te zijn dat het werkt zoals bedoeld, als en wanneer zich een hartstilstand voordoet. Dit wordt gedaan door de patiënt in een lichte slaap te brengen met een kortwerkend kalmeringsmiddel, vervolgens een aritmie op te wekken en de ICD de aritmie automatisch te laten detecteren en stoppen.
De inbrengprocedure duurt doorgaans ongeveer een uur. In de meeste gevallen kan de patiënt dezelfde dag naar huis.
Complicaties
De meeste mensen die ICD's krijgen, hebben geen ernstige complicaties. Zoals bij elk type invasieve therapie, treden echter complicaties op.
Chirurgische complicaties zijn onder meer infecties, bloeding en schade aan bloedvaten tijdens het inbrengen van de lead. Complicaties die verband houden met de ICD zelf zijn onder meer het ontvangen van ongepaste schokken, losraken van de lead en erosie van de generator.
Opvolgen
Nadat een ICD is geïmplanteerd, zal de arts de patiënt vaak binnen twee weken zien om er zeker van te zijn dat de operatieplaats volledig is genezen. Voor follow-up op de lange termijn zijn meestal twee tot vier keer per jaar kantoorbezoeken nodig. Tijdens al deze bezoeken wordt de ICD draadloos "ondervraagd" met behulp van zijn programmeur. Deze ondervraging geeft de arts essentiële informatie over hoe de ICD functioneert, de status van de batterij, de status van de leads en of en hoe vaak de ICD zowel stimulatietherapie als shocktherapie heeft moeten afgeven.
Zoals hierboven opgemerkt, hebben veel moderne ICD's ook de capaciteit om dit soort informatie draadloos via internet naar de dokter te sturen. Met deze functie voor "ondervraging op afstand" kan de arts de ICD van een persoon evalueren wanneer dat nodig is, zonder dat de patiënt naar kantoor hoeft te komen.
Een woord van Verywell
ICD's zijn ontworpen om uw hartritme continu te controleren en, als er een mogelijk dodelijke hartritmestoornis optreedt, automatisch een levensreddende behandeling af te leveren. Voor mensen met een bijzonder hoog risico op een plotselinge dood, moeten ICD's sterk worden overwogen.