Auto-immuunziekten hebben enkele symptomen gemeen, waaronder pijn, zwelling, vermoeidheid, huiduitslag, lichte koorts en concentratiestoornissen. Ze zijn vaak subtiel en moeilijk te lokaliseren, en ze kunnen gemakkelijk worden aangezien voor virale infecties, depressie of stress. Complicerende dingen, naar schatting 25% van de mensen met een auto-immuunziekte heeft meer dan één type.
Een primaire boosdoener achter auto-immuniteitssymptomen is iets dat ze allemaal gemeen hebben: ontsteking veroorzaakt door een immuunsysteem dat gezonde weefsels aanvalt.De symptomen variëren van de ene ziekte tot de andere, afhankelijk van de ernst en locatie van de ontsteking.
Heel goed / Emily Roberts
Veel voorkomende symptomen
Bij auto-immuunziekten identificeert uw immuunsysteem ten onrechte bepaalde gezonde organen, weefsels, klieren of cellen als gevaarlijke pathogenen, zoals virussen, bacteriën of schimmels. Het vormt dan auto-antilichamen (antilichamen tegen het zelf) die deze doelen identificeren en aanvallen. Dat leidt tot schade en ontstekingen, wat tot symptomen leidt.
Symptomen die bij de meeste auto-immuunziekten voorkomen, zijn onder meer:
- Vermoeidheid
- Pijn en zwelling in de spieren, bindweefsel en / of gewrichten
- Zwakheid
- Huiduitslag
- Zweren (open zweren die niet genezen)
- Terugkerende lichte koorts
- Duizeligheid
- Concentratieproblemen
- Gevoelloosheid en tintelingen (paresthesieën) in handen en voeten
- Opgezwollen klieren
- Buikpijn en / of spijsverteringsproblemen
Auto-immuunziekten volgen verschillende cursussen en manifesteren zich met verschillende symptomen. Acute symptomatische episodes worden flares of flare-ups genoemd. Perioden waarin de symptomen verdwijnen, worden remissies genoemd.
Symptomen per aandoening
De medische gemeenschap herkent meer dan 100 auto-immuunziekten en het zoeken naar hun kenmerkende symptomen kan de een helpen. Veel van de meest voorkomende auto-immuunziekten en hun kenmerkende symptomen worden hieronder vermeld.
Deze lijst is zeker niet uitputtend en mag niet worden gebruikt om zelf een diagnose te stellen. Zorg ervoor dat u de symptomen die u ervaart aan uw arts meldt voor een juiste diagnose en behandeling.
Alopecia areata
Bij alopecia areata valt het immuunsysteem de haarzakjes aan en veroorzaakt haaruitval, voornamelijk van de hoofdhuid, hoewel het verlies van wenkbrauwen, wimpers, baarden of lichaamsbeharing kan veroorzaken. Symptomen zijn onder meer:
- Ter grootte van een munt of groter, ronde, gladde plekken met haarverlies
- 'Uitroepteken'-haren op of rond kale plekken die naar binnen groeien en afbreken, waardoor stompjes naar de bodem smaller worden
- Wijdverbreid haarverlies
- Nagelkuiltjes, witte vlekken of lijnen, ruwheid, saaiheid, dunner worden en splijten
- In sommige gevallen lichte jeuk of branderig gevoel op de kale plekken
- Zelden kaalheid of verlies van alle lichaamsbeharing
Antifosfolipidensyndroom
Bij antifosfolipidensyndroom (APS) beschadigen antilichamen de cellen aan de binnenkant van uw bloedvaten en verhogen ze het risico op bloedstolsels in uw slagaders en aders, wat zeer ernstig kan zijn. APS komt vaker voor bij mensen met andere auto-immuunziekten, vooral systemische lupus erythematosus (SLE), maar kan ook op zichzelf voorkomen. Symptomen zijn onder meer:
- Pijn op de borst
- Kortademigheid
- Pijn, roodheid, hitte en ontsteking in de ledematen
- Aanhoudende hoofdpijn
- Veranderingen in spraak
- Ongemak in de armen, rug, nek en kaak
- Misselijkheid
- Vlekkerige, rode uitslag (livingo reticularis)
- Zweren op de benen
- Weefselsterfte in de vingers en tenen
Auto-immuun hepatitis
Auto-immuun hepatitis valt levercellen aan. Hoewel het in de vroege stadia mogelijk geen symptomen veroorzaakt, kunnen symptomen zich in de loop van de tijd ontwikkelen en omvatten:
- Vermoeidheid
- Geelzucht (gele verkleuring van de huid en ogen)
- Jeuk
- Gewrichtspijn
- Misselijkheid en overgeven
- Rechtszijdige pijn in de bovenbuik
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
- Donkere urine
- Lichtgekleurde ontlasting
- Verlies van menstruatie
- Uitslag, acne of andere huidaandoeningen
Coeliakie
Bij coeliakie valt het immuunsysteem het slijmvlies van uw dunne darm aan als reactie op gluten - een eiwit dat voorkomt in tarwe, rogge, gerst en veel kant-en-klaarmaaltijden. Hoewel de symptomen van coeliakie van persoon tot persoon verschillen, zijn enkele van de meest voorkomende symptomen:
- Diarree
- Gewichtsverlies
- Buikpijn
- Overmatig gas
Ziekte van Crohn
De ziekte van Crohn is een inflammatoire darmziekte die wordt gekenmerkt door een wijdverspreide ontsteking van het spijsverteringskanaal. Veel voorkomende symptomen van de ziekte van Crohn zijn:
- Diarree
- Buikpijn en krampen
- Gewichtsverlies
- Bloedarmoede
- Koorts
- Vermoeidheid
- Misselijkheid
- Verlies van eetlust
- Gewrichtspijn
- Rode ogen of pijn
- Rode, zachte bultjes onder je huid
Dermatomyositis
Dermatomyositis is het gevolg van wijdverspreide spier- en huidontsteking, die veroorzaakt:
- Huiduitslag, vooral rode of violette bultjes met een platte bovenkant, genaamd Gottron-papels
- Inflammatoire myopathie (spierzwakte die beide zijden van het lichaam aantast, vooral in de dijen, schouders en nek)
- Raynaud-fenomeen (pijnlijke, abnormaal koude ledematen die bleek of blauw worden)
- Droge, ruwe, schilferige huid
- Dunner wordend haar
- Rode, gezwollen plekken rond uw vingernagels
- Harde knobbels onder de huid
- Moeite met slikken
- Stem verandert
- Vermoeidheid
Ziekte van Graves
De ziekte van Graves veroorzaakt overactiviteit van de schildklier (hyperthyreoïdie). Dit leidt tot overmatige niveaus van schildklierhormoon, waardoor tal van lichaamsfuncties in "overdrive" komen. Symptomen zijn onder meer:
- Een snelle hartslag die onregelmatig kan zijn
- Ongerustheid
- Gewichtsverlies
- Heet voelen
- Meer zweten dan normaal
- Frequente stoelgang of diarree
- Vermoeidheid of spierzwakte
- Handen schudden
- Slaapproblemen
Guillain-Barré-syndroom
Guillain-Barré-syndroom (GBS) is het gevolg van een aanval van het immuunsysteem op het zenuwstelsel na een infectie, meestal met de bacteriënCampylobacter jejuni.
GBS is een eigenaardigheid onder auto-immuunziekten omdat het zich snel ontwikkelt (van een paar uur tot een paar weken) en doorgaans verbetert in de loop van een paar maanden. Slechts ongeveer 20% van de mensen die het krijgen, hebben een jaar later symptomen. Symptomen zijn onder meer:
- Zwakte in de benen die zich naar het bovenlichaam kan verspreiden, de ademhaling kan beïnvloeden en soms tot verlamming kan leiden
- Gevoelloosheid en tintelingen, vooral in de handen en voeten
- Spierpijn
Hashimoto's thyroïditis
Hashimoto's thyroïditis veroorzaakt een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie), wat betekent dat u een tekort aan schildklierhormoon heeft waardoor processen in uw lichaam vertragen. Enkele van de meest voorkomende symptomen zijn:
- Ongewone vermoeidheid
- Onverklaarbare gewichtstoename
- Het koud hebben als anderen het warm hebben
- Spierkrampen
- Gewrichts-stijfheid
- Concentratieproblemen
- Constipatie
- Haaruitval
- Droge huid
- Zware of onregelmatige menstruatie
- Trage hartslag
Multiple sclerose
Multiple sclerose (MS) is een neurologische aandoening waarbij uw immuunsysteem de vetlaag (myeline-omhulsels) op zenuwvezels in de hersenen en het ruggenmerg aanvalt. Het proces wordt demyelinisatie genoemd. Symptomen variëren aanzienlijk op basis van waar in de hersenen en / of het ruggenmerg de aanvallen plaatsvinden, maar enkele van de meest voorkomende zijn:
- Vermoeidheid
- Zwakheid
- Gevoelloosheid en tintelingen
- Sensaties van elektrische schokken in de ledematen of rug
- Duizeligheid
- Blaasproblemen
Myasthenia Gravis
Myasthenia gravis treedt op wanneer het immuunsysteem antilichamen aanmaakt die op een verkeerde manier de eiwitten aanvallen die de zenuw- en spiercommunicatie vergemakkelijken. Dit leidt tot zwakte in de ogen, nek, kaak, ledematen en spieren die worden gebruikt om te ademen. Enkele veel voorkomende symptomen van myasthenia gravis zijn:
- Hangende oogleden
- Wazig of dubbel zien
- Moeite met slikken, praten, ademen en kauwen op voedsel
- Verminderd uithoudingsvermogen van de spieren
- Verandering in gezichtsuitdrukkingen en een mogelijk "maskerachtig" uiterlijk
- Problemen met het optillen van de armen en benen
- Pijn
- Overmatig tranen van de ogen
Pernicieuze anemie
Bij pernicieuze anemie valt het immuunsysteem het eiwit aan dat nodig is om vitamine B12 in de darmen op te nemen. Omdat vitamine B12 een belangrijke rol speelt bij het aanmaken van rode bloedcellen, leidt een tekort tot bloedarmoede. Hoewel milde bloedarmoede eenvoudigweg vermoeidheid kan veroorzaken, kan ernstigere bloedarmoede het volgende veroorzaken:
- Ademhalingsproblemen
- Duizeligheid
- Hoofdpijn
- Pijn op de borst
- Bleke huid
- Koud, tintelend of verdoofd gevoel in handen en voeten
- Een rode, gezwollen, gevoelige tong (glossitis)
- Depressie
- Denk- en geheugenproblemen
Hoewel vergelijkbaar, verschilt pernicieuze anemie van de meer algemene bloedarmoede door ijzertekort.
Een overzicht van pernicieuze anemiePolymyositis
Polymyositis is een inflammatoire myopathie, vergelijkbaar met dermatomyositis, die zich richt op de spieren van uw nek, bovenarmen, schouders, dijen en heupen. Zwakte in deze spieren kan leiden tot problemen met traplopen, tillen van voorwerpen of slikken. Andere symptomen kunnen zijn
- Gewrichtspijn of gevoelige spieren
- Moeite met ademen, slikken of spreken
- Vermoeidheid
- Onregelmatig hartritme
Primaire galcirrose
Bij primaire biliaire cirrose valt het immuunsysteem de kleine galwegen van de lever aan. Vroege symptomen van de ziekte zijn onder meer:
- Vermoeidheid
- Jeuk
- Buikpijn
- Misselijkheid
- Weinig trek
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
- Geelzucht
Psoriasis
Psoriasis omvat aanvallen op de buitenste huidlaag (epidermis). Dit veroorzaakt plekken met rode, verdikte huid, meestal bedekt met een zilverachtige, schilferige schaal (plaques genoemd). Andere veel voorkomende symptomen zijn:
- Huid die jeukt, droog, gebarsten is en kan bloeden
- Jeukende of branderige huid
- Ontpit, gebarsten of kruimelige nagels
- Schilferige hoofdhuid
Ongeveer een derde van de mensen met psoriasis zal artritis psoriatica ontwikkelen, een verwante aandoening die wordt gekenmerkt door stijfheid en pijn in de gewrichten.
Een overzicht van psoriasisReumatoïde artritis
Wanneer uw immuunsysteem uw gewrichten aanvalt, kan reumatoïde artritis (RA) ontstaan. Bij het begin van RA kunt u gewrichtspijn, stijfheid, zwelling en warmte opmerken, vooral in de gewrichten aan de basis van de vingers en tenen. Dezelfde symptomen treden meestal aan beide zijden van het lichaam op.
Naast gewrichtssymptomen omvatten andere vroege symptomen:
- Vermoeidheid
- Spierpijn
- Lichte koorts
- Gewichtsverlies
Naarmate de ziekte voortschrijdt, kan er een ontsteking optreden in andere delen van het lichaam (behalve de gewrichten), zoals het hart en de longen, wat pijn op de borst en ademhalingsmoeilijkheden kan veroorzaken.
Reumatoïde artritisSarcoïdose
Sarcoïdose is een auto-immuunziekte die de vorming van knobbeltjes van ontstoken weefsel (granulomen) veroorzaakt in organen, meestal de longen en lymfeklieren. Dit leidt tot symptomen als:
- Aanhoudende droge hoest
- Pijn op de borst
- Kortademigheid, vooral bij activiteit
- Piepende ademhaling
- Vermoeidheid
- Koorts
- Oogpijn, ontsteking, vervaging en gevoeligheid voor licht
- Gewrichts- en botpijn
- Nacht zweet
- Huiduitslag
- Gezwollen lymfeklieren
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
Soms treft sarcoïdose andere organen, waaronder de huid, ogen, spieren, zenuwstelsel, hart, gewrichten en nieren.
De rol van ontsteking bij sarcoïdoseSyndroom van Sjogren
De belangrijkste symptomen van het syndroom van Sjögren zijn droge ogen en mond, die het gevolg zijn van het feit dat het immuunsysteem de klieren beschadigt die tranen en speeksel produceren. Andere symptomen en gerelateerde complicaties kunnen zijn:
- Droge huid, lippen, neusholtes, keel en vagina
- Vermoeidheid
- Pijnlijke, gezwollen speekselklieren
- Moeite met slikken
- Veranderingen in smaak of geur
- Concentratie- of geheugenproblemen
- Hoofdpijn
- Tandholtes en ontstoken tandvlees
- Schimmelinfecties in de mond
- Zure reflux
- Oogpijn, infecties, hoornvliesbeschadiging en wazig zicht
Hoewel dit niet erg vaak voorkomt, kunnen andere organen, zoals de longen, nieren en het zenuwstelsel, worden aangetast. Dit kan symptomen veroorzaken die verband houden met de betrokkenheid van dat orgaan, zoals hoesten, frequent urineren en zwakte of gevoelloosheid.
Een overzicht van het syndroom van SjögrenSystemische sclerodermie
Systemische sclerodermie tast zachte weefsels aan en veroorzaakt een opeenhoping van littekenweefsel waardoor ze dik en stijf worden. Het tast de huid, het bindweefsel en de organen aan, waaronder de darmen, de longen, de nieren en het hart. De meest voorkomende symptomen van systemische sclerodermie zijn:
- Vermoeidheid
- Het fenomeen van Raynaud
- Verlies van kracht
- Spier- en gewrichtspijn
- Zweren op de vingers (zogenaamde digitale ulcera)
- Zelden zenuwpijn of gevoelloosheid
Sommige symptomen zijn afhankelijk van welke organen erbij betrokken zijn:
- Longen: kortademigheid en hoesten
- Darm: zure reflux en problemen met slikken
- Nieren: hoge bloeddruk
- Hart: pijn op de borst
Systemische Lupus Erythematosus
Systemische lupus erythematosus (SLE of lupus) treedt op wanneer het immuunsysteem verschillende organen in het lichaam aanvalt en beschadigt. Lupus beïnvloedt iedereen anders. Sommige mensen hebben maar een paar milde symptomen en anderen hebben veel ernstiger symptomen. Vroege symptomen kunnen zijn:
- Vermoeidheid
- Koorts
- Haaruitval
- Uitslag, vooral een vlindervormige uitslag over de wangen en neus (malaire uitslag)
- Longproblemen
- Nierproblemen
- Gezwollen, pijnlijke gewrichten en spieren
- Gastro-intestinale problemen
- Schildklier problemen
- Droge mond en ogen
- Geheugenproblemen of verwarring
- Bloedstolsels, wat kan leiden tot een miskraam
Voorbeelden van symptomen die verband houden met de beschadiging van een bepaald orgaan zijn onder meer huiduitslag na blootstelling aan de zon, gewrichtspijn en stijfheid, of pijn op de borst.
Hoger risico bij sommige etnische groepen
Zwarte, Spaanse en Indiaanse vrouwen hebben een bijzonder hoog risico op sommige auto-immuunziekten, waaronder lupus en mogelijk sclerodermie, en kunnen vatbaar zijn voor ernstigere vormen van de ziekte.
Een overzicht van LupusType 1 diabetes
Type 1-diabetes treedt op wanneer het immuunsysteem de insulineproducerende cellen, bètacellen genaamd, in de alvleesklier vernietigt. Het destructieve proces kan maanden of jaren duren voordat de symptomen zich ontwikkelen. Als ze zich voordoen, kunnen ze echter ernstig zijn. Symptomen zijn onder meer:
- Frequent urineren
- Overmatige dorst
- Wazig zicht
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
- Verhoogde honger
- Gevoelloos of tintelend gevoel in de ledematen
- Vermoeidheid
- Droge huid
- Verhoogde infecties
- Zweren die langzaam genezen
Colitis ulcerosa
Colitis ulcerosa (UC) is een auto-immuunziekte van de darmen die ontstekingen veroorzaakt in het slijmvlies van de dikke darm. De symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig en kunnen in de loop van de tijd veranderen. Milde symptomen zijn onder meer:
- Diarree
- Krampende buikpijn
- Rectale bloeding of bloed in de ontlasting
- Slijm in de ontlasting
- Dringende behoefte aan stoelgang
- Het gevoel hebben dat u een stoelgang nodig heeft als uw darm leeg is
- Aanzienlijke buikpijn en krampen
- Koorts
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
Vitiligo
Vitiligo veroorzaakt verlies van de natuurlijke kleur of pigment van uw huid. Symptomen zijn onder meer:
- Vlekkerige plekken van een zeer lichte huid, zelfs bij mensen met een donkere huidskleur
- Bleken van haar op het hoofd en gezicht
- Verlies van kleur in de ogen, de binnenkant van de mond en de geslachtsorganen
Naast het verlies van natuurlijke huidskleur hebben mensen met vitiligo meestal geen andere symptomen, hoewel sommigen jeuk of pijn op de aangetaste delen van de huid opmerken.
Waarom de huid zijn pigment kan verliezenAls uw arts vermoedt dat uw symptomen wijzen op een auto-immuunziekte, zullen ze waarschijnlijk beginnen met een antinucleaire antilichaamtest (ANA). Een positieve test betekent dat u waarschijnlijk een auto-immuunziekte heeft, maar er zullen meer tests moeten worden gedaan om te bevestigen welke u precies heeft.
Complicaties
Auto-immuunziekten kunnen u mogelijk in gevaar brengen voor ernstige complicaties. De specifieke risico's verschillen per aandoening, maar enkele van de meest voorkomende zijn:
- Hartziekte: aandoeningen die ontstekingen veroorzaken, zoals lupus, sclerodermie en RA, kunnen leiden tot verharding van de slagaders (atherosclerose) en hartaandoeningen.
- Stemmingsstoornissen: Chronische pijn en vermoeidheid - de kenmerken van veel auto-immuunziekten - worden vaak geassocieerd met depressie en angst.
- Neuropathie: Bij veel auto-immuunziekten kan zenuwbeschadiging optreden, waaronder reumatoïde artritis, diabetes type 1 en die van Sjögren.
- Diepe veneuze trombose: door ziekteactiviteit en / of zittend zijn of een rolstoel nodig hebben, loopt u het risico bloedstolsels in uw benen te krijgen; deze reizen soms naar de longen en veroorzaken een longembolie.
- Orgaanschade: auto-immuunziekten die specifieke organen aanvallen, kunnen aanzienlijke schade aanrichten als ze niet op de juiste manier worden behandeld; auto-immuunhepatitis kan bijvoorbeeld leiden tot leverschade en diabetes type 1 kan nierproblemen veroorzaken.
Praat met uw zorgverlener over wat u kunt doen om het risico op complicaties die specifiek verband houden met uw aandoening (en) te minimaliseren.
Wanneer moet je een dokter zien?
Als u zich zorgen maakt dat u mogelijk symptomen van een auto-immuunziekte ervaart, moet u een arts raadplegen voor een uitgebreide evaluatie, die een grondig lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek en mogelijk beeldvormende tests omvat.
Als uw huisarts of huisarts een auto-immuunproces vermoedt, wordt u waarschijnlijk doorverwezen naar een specialist, zoals een reumatoloog (voor aandoeningen zoals RA, lupus of Sjögren), een endocrinoloog (voor schildklieraandoeningen of diabetes type 1), of een gastro-enteroloog (voor aandoeningen zoals de ziekte van Crohn of coeliakie).
Een woord van Verywell
Gediagnosticeerd worden met een auto-immuunziekte kan zenuwslopend zijn, maar feit is dat de meeste aandoeningen goed kunnen worden behandeld, vooral als ze snel worden gediagnosticeerd en behandeld. Als u symptomen heeft die lijken op een auto-immuunziekte, aarzel dan niet om uw arts te bellen.