Wat is myelofibrose?

Myelofibrose, ook bekend als agnogene myeloïde metaplasie, is een zeldzame ziekte die progressieve littekens (fibrose) van het beenmerg veroorzaakt, wat leidt tot abnormale aantallen bloedcellen en andere ernstige complicaties. Sommige mensen met de ziekte hebben mogelijk geen symptomen of hebben onmiddellijke behandeling nodig. Anderen hebben een agressieve ziekte en ontwikkelen ernstige bloedarmoede, leverdisfunctie en miltvergroting. Myelofibrose kan worden gediagnosticeerd met bloedonderzoeken en een beenmergbiopsie. De enige bekende remedie is een stamceltransplantatie.

Soorten myelofibrose

Myelofibrose wordt geclassificeerd als een myeloproliferatief neoplasma, een groep aandoeningen die wordt gekenmerkt door de overproductie van ten minste één type bloedcel. Neoplasma verwijst naar abnormale, overmatige groei van weefsels die kenmerkend zijn voor zowel kankerachtige als goedaardige tumoren.

Myelofibrose is technisch gezien geen "kanker", maar een die kan leiden tot bepaalde vormen van bloedkanker zoals leukemie. Myelofibrose kan ook worden veroorzaakt door bepaalde kankers.

Myelofibrose is een complexe ziekte die kan worden geclassificeerd als een primair of secundair neoplasma.

• Primaire myelofibrose is een vorm van de ziekte die spontaan in het beenmerg ontstaat. Het wordt vaak primaire idiopathische myelofibrose genoemd (idiopathische middelen "van onbekende oorsprong").
• Secundaire myelofibrose is het type waarbij veranderingen in het beenmerg worden veroorzaakt door een andere ziekte of aandoening. Als zodanig wordt myelofibrose beschouwd als ondergeschikt aan een primaire oorzaak.

Symptomen

Myelofibrose veroorzaakt progressief falen van het beenmerg, waardoor het vermogen om de rode bloedcellen te produceren (verantwoordelijk voor het transport van zuurstof naar en het verwijderen van afval uit het lichaam), witte bloedcellen (verantwoordelijk voor immuunafweer) en bloedplaatjes (verantwoordelijk voor stolling) wordt aangetast.

Wanneer dit gebeurt, worden bloedvormende cellen in andere organen van het lichaam gedwongen het over te nemen, waardoor organen overmatig worden belast en zwellen.

Veel voorkomende symptomen van myelofibrose zijn onder meer:

• Vermoeidheid en zwakte
• Kortademigheid
• Een ongezond bleek uiterlijk
• Zwelling en gevoeligheid van de buik
• Bot pijn
• Gemakkelijk blauwe plekken en bloeden
• Verlies van eetlust en gewicht
• Verhoogd risico op infectie, inclusief longontsteking
• Huidknobbeltjes (cutane myelofibrose)
• Jicht

Maar liefst 20% van de mensen met myelofibrose zullen geen symptomen hebben. Degenen die dat wel doen, kunnen bloedarmoede (laag aantal rode bloedcellen), leukopenie (laag aantal witte bloedcellen), trombocytopenie (laag aantal bloedplaatjes), splenomegalie (vergrote milt) en hepatomegalie (vergrote lever).

Complicaties

Naarmate de ziekte vordert en meerdere organen begint te beïnvloeden, kan dit tot ernstige complicaties leiden, waaronder:

• Bloedingscomplicaties, inclusief slokdarmvarices
• Vorming van tumoren buiten het beenmerg
• Portale hypertensie (verhoogde bloeddruk in de lever)
• Acute myeloïde leukemie (AML)

Oorzaken

Myelofibrose wordt in verband gebracht met genetische mutaties in hemopoëtische (bloedvormende) cellen in het beenmerg. Waarom deze mutaties optreden, wordt niet volledig begrepen, maar als ze dat doen, kunnen ze worden doorgegeven aan nieuwe bloedcellen. Na verloop van tijd kan de proliferatie van gemuteerde cellen het vermogen van het beenmerg om gezonde bloedcellen te produceren inhalen.

De mutaties die het nauwst verband houden met myelofibrose zijn onder meer het JAK2-, CALR- of MPL-gen. Ongeveer 90% van de gevallen betreft ten minste één van deze mutaties, terwijl 10% geen van deze mutaties draagt.

De JAK2 V617F-mutatie is de meest voorkomende genmutatie en kan op zichzelf de ontwikkeling van myelofibrose veroorzaken.

Risicofactoren

Bekende risicofactoren die verband houden met zowel primaire als secundaire myelofibrose, zijn onder meer:

• Een familiegeschiedenis van myeloproliferatieve ziekte
• Joodse afkomst
• Oudere leeftijd
• Bepaalde auto-immuunziekten, vooral de ziekte van Crohn

Secundaire myelofibrose is verder gekoppeld aan andere ziekten of aandoeningen die direct of indirect het beenmerg aantasten, waaronder:

• Gemetastaseerde kankers (kankers die zich vanuit andere delen van het lichaam naar het beenmerg verspreiden)
• Polycythemia vera (een type bloedkanker dat de overproductie van bloedcellen veroorzaakt)
• Hodgkin- en non-Hodgkin-lymfoom (kankers van het lymfestelsel)
• Meerdere myelomen (bloedkankers die plasmacellen aantasten)
• Acute leukemie (een vorm van bloedkanker die leukocyten aantast)
• Chronische myeloïde leukemie (beenmergkanker)
• Blootstelling aan bepaalde chemicaliën, zoals benzeen of petroleum
• Blootstelling aan straling

Diagnose

Als uw arts vermoedt dat u mogelijk myelofibrose heeft, begint de diagnose meestal met een beoordeling van uw medische geschiedenis (inclusief risicofactoren) en een lichamelijk onderzoek om te controleren op lever- of miltvergroting of abnormale huidknobbeltjes.

Bloed- en beeldvormende tests zullen waarschijnlijk de volgende stappen zijn bij het diagnosticeren van myelofibrose. Het bloedtestpanel bevat waarschijnlijk:

• Volledig bloedbeeld (CBC), om vast te stellen of de bloedceltypen hoog of laag zijn
• Perifeer bloeduitstrijkje, om te zoeken naar abnormaal gevormde bloedcellen
• Genetische tests, om te controleren op karakteristieke genmutaties

Beeldvormingstests, zoals röntgenfoto's, computertomografie (CT) of magnetische resonantiebeeldvorming (MRI), kunnen helpen bij het detecteren van orgaanvergroting, vasculaire distensie of abnormale verharding van het bot (osteosclerose) die vaak voorkomt bij myelofibrose.

Een beenmergbiopsie wordt routinematig gebruikt om karakteristieke veranderingen in het beenmerg vast te stellen en de ziekte te helpen op gang te brengen.Het omvat het inbrengen van een lange naald in het midden van het bot om een ​​beenmergmonster te extraheren. Een beenmergbiopsie is een matig invasieve ingreep die poliklinisch onder plaatselijke verdoving kan worden uitgevoerd.

Differentiële diagnoses

Om een ​​juiste diagnose te stellen, sluit de arts andere mogelijke oorzaken van uw symptomen uit (ook wel differentiële diagnose genoemd). De belangrijkste hiervan zijn andere klassieke chronische myeloproliferatieve neoplasmata, waaronder:

• Chronische myeloïde leukemie
• Polycytemie Vera
• Essentiële trombocytemie
• Chronische neutrofiele leukemie
• Chronische eosinofiele leukemie

De diagnose van deze ziekten betekent niet noodzakelijk dat er geen sprake is van myelofibrose. In sommige gevallen kan myelofibrose secundair zijn aan de gerelateerde ziekte, vooral bij polycythaemia vera en essentiële trombocytemie.

Behandeling

Dit richt zich voornamelijk op symptoomverlichting, verbetering van het aantal bloedcellen en het voorkomen van complicaties. De mogelijke remedie voor myelofirose is een beenmerg- / stamceltransplantatie.

Behandelingsbeslissingen worden uiteindelijk geleid door:

• Of u al dan niet symptomen heeft
• Uw leeftijd en algehele gezondheid
• De risico's van uw specifieke geval

Als u geen symptomen heeft en een laag risico op complicaties heeft, hoeft u mogelijk alleen regelmatig te worden gecontroleerd om te zien of de ziekte vordert. Er is wellicht geen andere behandeling nodig.

Als u symptomatisch bent, wordt de nadruk gelegd op de behandeling van ernstige bloedarmoede en splenomegalie. Als uw symptomen ernstig zijn, kan een beenmergtransplantatie worden geadviseerd.

Bloedarmoede behandeling

Bloedarmoede is een aandoening waarbij u onvoldoende gezonde rode bloedcellen heeft om voldoende zuurstof naar de weefsels van het lichaam te transporteren. Het is een van de meest voorkomende kenmerken van myelofibrose en kan worden behandeld of voorkomen met de volgende interventies:

• Bloedtransfusies worden gebruikt om ernstige bloedarmoede te behandelen en worden vaak periodiek gegeven aan mensen met ernstige myelofibrose. Geneesmiddelen tegen bloedarmoede zoals Epogen (epoëtine alfa) kunnen worden voorgeschreven als de nier is aangetast. Een ijzerrijk dieet samen met ijzer-, foliumzuur- en vitamine B12-supplementen kan ook helpen.
• Androgeentherapie omvat de injectie van synthetische mannelijke hormonen zoals danocriene (danazol) om de productie van rode bloedcellen te stimuleren. Androgeentherapie kan masculiniserende effecten bij vrouwen veroorzaken en het risico op leverschade bij langdurig gebruik verhogen.
• Glucocorticoïden zijn soorten steroïde geneesmiddelen die systemische ontstekingen verminderen en het aantal rode bloedcellen kunnen verbeteren. Prednison is de meest voorgeschreven steroïde, maar er moet worden opgemerkt dat langdurig gebruik cataract en een verhoogd risico op infectie kan veroorzaken.
• Immuunmodulerende geneesmiddelen zoals Thalomid (thalidomide), Revlimid (lenalidomide) en Pomalyst (pomalidomide) kunnen het aantal rode bloedcellen helpen verhogen en tegelijkertijd de miltvergroting verminderen.

Thalidomide-waarschuwing

Vrouwen in de vruchtbare leeftijd mogen dit medicijn nooit gebruiken, omdat bekend is dat het ernstige geboorteafwijkingen veroorzaakt.

Behandeling van splenomegalie

Bij myelofibrose is de milt het orgaan dat het meest wordt aangetast door beenmergfalen, omdat het een hoge concentratie hemopoëtische cellen heeft. Er zijn verschillende opties die worden gebruikt om met myelofibrose samenhangende splenomegalie te behandelen:

• Geneesmiddelen voor chemotherapie, zoals hydroxyureum en cladribine, worden vaak gebruikt bij de eerstelijnsbehandeling van splenomegalie om zwelling en pijn te verminderen.
• Jakafi (ruxolitinib) is een chemotherapie-medicijn dat zich richt op de JAKS-mutaties die het meest geassocieerd worden met myelofibrose. Jakafi kan bij sommigen misselijkheid, diarree, leverontsteking, verminderde bloedplaatjes en verhoogd cholesterol veroorzaken.
• Splenectomie, het operatief verwijderen van de milt, kan worden aanbevolen als de milt zo groot wordt dat het pijn veroorzaakt en het risico op complicaties vergroot. Hoewel er aan elke operatie risico's zijn verbonden, heeft een splenectomie meestal geen invloed op de levensduur of kwaliteit van leven.
• Bestralingstherapie kan worden overwogen als een splenectomie geen optie is. Bijwerkingen kunnen zijn: misselijkheid, diarree, vermoeidheid, verlies van eetlust, huiduitslag en haaruitval (meestal tijdelijk).

Stamceltransplantatie

Een beenmergtransplantatie, ook wel stamceltransplantatie genoemd, is een procedure die wordt gebruikt om ziek beenmerg te vervangen door stamcellen uit het gezonde bot. Voor myelofibrose wordt de procedure allogene stamceltransplantatie genoemd (wat betekent dat een donor vereist is).

Een beenmergtransplantatie kan myelofibrose genezen, maar brengt ook een hoog risico op levensbedreigende bijwerkingen met zich mee. Dit omvat graft-versus-host-ziekte waarbij de transplantatiecellen gezonde weefsels aanvallen.

Voorafgaand aan de transplantatie ondergaat u een conditionerende behandeling (chemotherapie of bestralingstherapie) om al het aangetaste beenmerg te vernietigen. U krijgt dan een intraveneuze (IV) infusie van stamcellen van een compatibele donor. De conditionering helpt het risico op afstoting te verminderen door het immuunsysteem te onderdrukken, maar brengt ook een hoog risico op infectie met zich mee.

Vanwege deze risico's is een uitgebreide evaluatie nodig om te bepalen of u een goede kandidaat bent voor een stamceltransplantatie.

Prognose

Op basis van de huidige hoeveelheid bewijs is de mediane overlevingstijd voor mensen met myelofibrose 3,5 jaar tot 5,5 jaar vanaf het moment van diagnose. Dit betekent echter niet dat je nog maar drie tot vijf jaar te leven hebt. indien gediagnosticeerd met myelofibrose.

Veel factoren spelen een rol bij de geschatte overlevingstijden bij mensen met myelofibrose. Als je bijvoorbeeld voor 55 jaar wordt gediagnosticeerd, vergroot je je mediane overleving tot 11 jaar Sommige mensen leven zelfs nog langer.

Andere factoren die de overlevingstijden kunnen verlengen, zijn:

• Onder de 65 zijn op het moment van diagnose
• Hemoglobine telt meer dan 10 gram per deciliter (g / dL)
• Aantal witte bloedcellen van minder dan 30.000 per microliter (ml)

De ernst van de symptomen (waaronder miltvergroting, koorts, nachtelijk zweten en gewichtsverlies) speelt ook een rol bij de overlevingstijden.

Omgaan

Leven met een mogelijk levensbedreigende ziekte kan stressvol zijn. Als bij u of een geliefde myelofibrose wordt vastgesteld, is de beste manier om de aanbevolen behandeling het hoofd te bieden en te ondersteunen, door gezond te blijven.

De MPN Coalition, een non-profitorganisatie die mensen met myeloproliferatieve neoplasmata ondersteunt, beveelt een gezond mediterraan dieet aan. Dit omvat het vervangen van boter door gezonde oliën en het beperken van rood vlees tot één of twee keer per maand.

Omdat myelofibrose het immuunsysteem kan verzwakken, is het belangrijk om infectie te voorkomen door:

• Regelmatig uw handen wassen
• Vermijd iemand met verkoudheid, griep of andere overdraagbare ziekten
• Fruit en groente wassen
• Vermijd rauw vlees, vis, eieren of ongepasteuriseerde melk

Het is ook belangrijk om steun te zoeken bij familie, vrienden en uw medisch team en om hulp te zoeken bij een therapeut of psychiater als u een diepe depressie of angst ervaart. Regelmatige lichaamsbeweging helpt ook bij het verbeteren van stemmingen en verbetert de slaap naast de fysieke voordelen.

Het helpt ook om contact te maken met steungroepen om contact te maken met anderen die met myelofibrose leven en die ondersteuning, tips en professionele verwijzingen kunnen bieden. Online steungroepen zijn te vinden op Facebook en via de non-profit MPN Research Foundation.

Een woord van Verywell

Tot dusver lijkt de overlevingstijd van mensen met primaire myelofibrose nauwer verband te houden met hun symptomen en bloedafwijkingen dan enige behandeling of behandelingsbenadering.

Als zodanig moet de ziekte op individuele basis worden behandeld, waarbij de mogelijke voordelen en risico's in elk stadium van de ziekte worden afgewogen. Als u twijfelt over een aanbevolen behandeling of denkt dat u niet agressief genoeg wordt behandeld, aarzel dan niet om een ​​second opinion in te winnen bij een gekwalificeerde hematoloog of oncoloog die gespecialiseerd is in myeloproliferatieve neoplasmata.