Wat is serumferritine?

Een serum-ferritinetest meet de hoeveelheid ferritine in uw bloed. Deze bloedtest geeft indirect informatie over of er te veel of te weinig ijzer in uw lichaam aanwezig is.

De test, ook gewoon bekend als een "ferritinetest" of een "serum-ferritinegehalte", is beschikbaar sinds de jaren zeventig. Het is een test die vaak wordt gebruikt om te controleren op mogelijke bloedarmoede door ijzertekort.

Doel van een serumferritinetest

Wat is ferritine?

Een serum-ferritinetest meet de hoeveelheid ferritine in uw bloed. Ferritine is een soort eiwit dat ijzer bindt en het opslaat in uw cellen. Sommige ferritine is ook aanwezig in de bloedbaan, waar het ook ijzer bindt en het aflevert aan sommige cellen die het nodig hebben. Het ferritine in uw lichaam speelt ook een belangrijke rol bij ontstekingen en immuniteit in uw lichaam.

Hoewel serumferritine een bloedtest is, controleert het indirect de hoeveelheid ijzer die in uw lichaam als geheel is opgeslagen.

Het is belangrijk om de juiste hoeveelheid ijzer in je lichaam te hebben, omdat ijzer essentieel is voor veel lichamelijke processen. Het is vooral belangrijk voor de gezondheid van rode bloedcellen, die zuurstof naar de cellen van uw lichaam brengen. Je lichaam kan zelf geen ijzer maken, dus ferritinevoorraden weerspiegelen hoeveel ijzer een persoon via zijn dieet (en mogelijk via supplementen) heeft gekregen.

Als een persoon rode bloedcellen heeft verloren door bloedverlies, kan dat ook verschijnen als een laag ferritinespiegel.

Waarom heb ik misschien een serumferritinetest nodig?

Een ferritinetest wordt vaak besteld als een arts zich zorgen maakt dat iemand te weinig ijzer in zijn bloed heeft. Minder vaak kan het worden besteld als er een vermoeden bestaat dat iemand te veel ijzer heeft. Als u te veel of te weinig ijzer in uw bloed heeft, kan dit tot gezondheidsproblemen leiden.

Uw zorgverlener kan bijvoorbeeld een serum-ferritinetest voorstellen als:

• Uw symptomen of medische geschiedenis suggereren dat u mogelijk te weinig ijzer heeft
• Uw symptomen of medische geschiedenis suggereren dat u mogelijk te veel ijzer heeft
• Een andere bloedtest toont aan dat u mogelijk een probleem heeft met te weinig ijzer
• Een andere test suggereert dat u mogelijk problemen heeft met te veel ijzer (minder vaak)
• U heeft een andere medische aandoening waardoor u het risico loopt op ijzertekort (zoals chronische nierziekte)
• Door iets anders aan uw situatie loopt u het risico op ijzerproblemen (bijv. Zwangerschap)
• Een eerdere ijzertest bracht resultaten aan het licht die moeilijk te interpreteren waren
• U heeft in het verleden een abnormaal serum-ferritine gehad en uw arts wil u controleren
• Er is bezorgdheid over een overdosis ijzer (d.w.z. accidentele overdosis bij een kind of overbelasting door overmatige bloedtransfusies)

De meest voorkomende reden voor een serum-ferritinetest is te wijten aan bezorgdheid over bloedarmoede door ijzertekort. In feite is het de beste enkele ijzertest die kan worden gebruikt om die aandoening te diagnosticeren.

Bloedarmoede is een medische aandoening waarbij een persoon een verminderd aantal goed werkende rode bloedcellen heeft. Omdat ijzer nodig is om uw rode bloedcellen gezond te houden, kan onvoldoende ijzer tot de aandoening leiden. Dit kan symptomen veroorzaken zoals vermoeidheid, duizeligheid, zwakte en een bleke huid.

Een belangrijke test die kan duiden op bloedarmoede door ijzertekort is een CBC (compleet bloedbeeld). Dit kan een lagere dan normale hemoglobine, hematocriet en kleinere dan normale rode bloedcellen laten zien. Vaak is echter een ijzertest zoals serumferritine nodig om dit te bevestigen.

Het kan zijn dat een persoon om een ​​aantal verschillende redenen niet genoeg ijzer in zijn bloed heeft. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren omdat:

• Een persoon krijgt niet genoeg ijzer binnen via een dieet of supplementen
• De ijzerbehoefte is toegenomen (d.w.z. als gevolg van zwangerschap)
• Een vrouw verliest overtollig ijzer door zware menstruaties
• Een persoon lijdt aan chronisch bloedverlies (bijvoorbeeld door darmkanker)
• Een persoon is niet in staat om voldoende ijzer te absorberen (bijvoorbeeld vanwege coeliakie)

Vrouwen hebben meer kans op bloedarmoede door ijzertekort dan mannen, deels vanwege bloedverlies door menstruatie. Het kan echter belangrijk zijn om ook bij mannen onderzoek te doen naar bloedarmoede door ijzertekort. Een man of vrouw in de menopauze met bloedarmoede door ijzertekort heeft meer kans op een ernstige onderliggende aandoening.

De ijzerstatus kan ook belangrijk zijn om te evalueren bij andere mensen met specifieke risico's op ijzertekort, zoals jonge baby's en ouderen.

Minder vaak kan serumferritine worden gebruikt om andere aandoeningen te diagnosticeren of uit te sluiten, zoals:

• Bloedarmoede door een ontsteking
• Genetische ziekten die bloedarmoede kunnen veroorzaken (zoals hemoglobinopathieën)
• Genetische ziekten die ervoor zorgen dat er te veel ijzer wordt opgebouwd (d.w.z. hemochromatose)
• Loodvergiftiging

Andere tests

Een serum-ferritinetest wordt soms op zichzelf gegeven, maar wordt vaak tegelijk met een of meer andere ijzertests uitgevoerd. Met andere woorden, het wordt meestal het gemakkelijkst geïnterpreteerd in de context van andere ijzertesten en soms ook andere bloedonderzoeken. Deze ijzertests kunnen zijn:

• Serum ijzertest
• Transferrine-test
• Totale ijzerbindende capaciteit (TIBC)
• Transferrineverzadiging (TSAT)
• Transferrine-receptoreiwit-test (TRP)

Deze andere tests geven iets andere soorten informatie dan de ferritinetest. Een serumijzertest vertelt bijvoorbeeld hoeveel ijzer er in uw bloed aanwezig is (ofwel gebonden aan ferritine of aan een ander eiwit genaamd transferrine). De fysiologie van ijzer in het lichaam is behoorlijk gecompliceerd en de interpretatie van deze ijzertests is verfijnd.

Door de informatie van meer dan één van deze tests te combineren, kunnen zorgverleners vaak de beste informatie geven over de vraag of uw ijzer normaal is en een verklaring waarom.

Risico's en contra-indicaties

Er zijn zeer weinig (of geen) risico's verbonden aan het ondergaan van een serum-ferritinetest. Het is een basisbloedtest die kan worden beoordeeld als onderdeel van een eenvoudige bloedafname. Soms is er een lichte bloeding of blauwe plek op de plaats van bloedafname.

Als u een medische aandoening heeft waardoor uw bloed minder gemakkelijk stolt, overleg dan met uw arts voordat u de test plant. U kunt ook een groter risico lopen op overmatig bloeden als u bepaalde medicijnen gebruikt, zoals warfarine of andere bloedverdunners.

Voor de test

Zorg ervoor dat uw zorgverlener op de hoogte is van al uw medicijnen en supplementen voordat u uw test krijgt, aangezien sommige van deze de testresultaten kunnen verstoren.

In veel gevallen kan uw zorgverlener u vragen om te vasten voordat uw bloed wordt afgenomen. Dit kan vooral het geval zijn als u andere tests tegelijkertijd met uw ferritinetest laat uitvoeren. Als dit het geval is, kan uw zorgverlener u vragen om 12 uur vóór de test (vaak 's nachts) niets te eten of te drinken.

Gewoonlijk is water alleen oké. Vraag uw zorgverlener of er iets specifieks is dat u ter voorbereiding moet doen. Uw arts kan u indien nodig specifieke instructies geven.

Tijdens de test

Om de ferritinetest uit te voeren, moet een zorgverlener een bloedmonster nemen. Iemand zal het gebied schoonmaken. Vervolgens wordt een tourniquet aangebracht boven het gebied van de te gebruiken ader, meestal de bovenarm. Mogelijk wordt u gevraagd om in uw vuist te knijpen terwijl uw phlebotomist of verpleegkundige een goede ader vindt om te gebruiken.

De naald wordt in een ader in uw arm ingebracht. Dit doet meestal maar een moment of twee pijn. Een kleine pleister kan worden aangebracht nadat de bloedafname is voltooid.

Na de test

In bijna alle gevallen kunt u meteen terugkeren naar uw normale bezigheden. Als u duizelig bent na de bloedafname, moet u mogelijk een tijdje zitten of iets eten of drinken voordat u de rest van uw dag kunt doorgaan. Het monster wordt onmiddellijk voor analyse naar een medisch laboratorium gestuurd. Resultaten zijn vaak binnen een dag of twee beschikbaar.

Resultaten interpreteren

Typische serumferritinewaarden

Serumferritine-resultaten worden meestal gegeven in termen van een bloedconcentratie, die aangeeft hoeveel ferritine aanwezig is in een bepaald bloedvolume. Vaak wordt dit gegeven in microgram per liter, maar er kan een andere schaal worden gebruikt, zoals nanogram per milliliter. (Deze twee schalen geven hetzelfde nummer.)

U heeft hulp van uw arts nodig om deze resultaten te interpreteren (die meestal samen met andere ijzertests worden gegeven). Maar over het algemeen kan de test aangeven of uw serum-ferritine (SF) binnen een normaal bereik valt voor uw leeftijd, geslacht en zwangerschapsstatus. Vrouwen hebben doorgaans lagere SF-waarden dan mannen. Grofweg wordt 30 tot 300 als een normale SF voor mannen beschouwd en 10 tot 200 als normaal voor vrouwen.

Uw zorgverlener kan zich bijvoorbeeld zorgen maken over bloedarmoede door ijzertekort bij een kind jonger dan vijf jaar met een SF van minder dan 12. Zwangere vrouwen kunnen zich zorgen maken als de SF lager is dan 30. In het algemeen merkt de CDC op dat een SF van minder dan 15 microgram per liter voor de meeste volwassenen een punt van zorg zou zijn. Dat is echter geen absolute regel. Daarom is het belangrijk om met uw zorgverzekeraar te praten over de resultaten van uw test.

Laag versus hoog ferritine

Een laag ferritine-gehalte is een zeer goede indicator dat iemand bloedarmoede door ijzertekort heeft. Hypothyreoïdie kan echter ook een bron van lage niveaus zijn. U kunt ook nog steeds bloedarmoede door ijzertekort hebben, zelfs als uw ferritine weer normaal wordt.

Over het algemeen zijn veel artsen meer vertrouwd met het gebruik van ferritine als marker van ijzeruitputting in tegenstelling tot ijzeroverschot. Als uw ferritine weer hoog is, wordt u mogelijk doorverwezen naar een specialist voor diagnose en opwerking, afhankelijk van de context. Verhoogd ferritine wordt soms aangetroffen bij de ziekte van Hodgkin, acute leukemie en bij veel andere kankers.

Het is echter belangrijk op te merken dat een hoog ferritine-gehalte geen diagnostische marker is voor deze ziekten; het is gewoon iets dat soms bij hen kan worden gezien. Bepaalde zeldzame genetische ziekten kunnen ook een verhoogd ferritine veroorzaken. De ziekte van Still en het hemofagocytische syndroom zijn twee andere zeldzame aandoeningen die vaak een verhoogd ferritine vertonen.

Opvolgen

Bespreek uw resultaten en wat ze betekenen met uw zorgverlener. In sommige gevallen kunnen de tests gewoon een voorzorgsmaatregel zijn. Andere keren kunnen ijzeronderzoeken voldoende zijn om u te diagnosticeren met een gezondheidstoestand. In andere situaties kan nader onderzoek nodig zijn.

U kunt bijvoorbeeld de diagnose bloedarmoede door ijzertekort krijgen. Als hier een aannemelijke oorzaak voor is, kan uw arts ijzersupplementen voorschrijven om uw ijzer op een normaal niveau te krijgen. Mogelijk hebt u later vervolgonderzoek naar ijzer nodig om er zeker van te zijn dat uw niveaus normaal zijn geworden.

Als blijkt dat u bloedarmoede door ijzertekort heeft, maar de oorzaak is niet voor de hand liggend, heeft u mogelijk andere tests of onderzoeken nodig. Mannen of postmenopauzale vrouwen met bloedarmoede door ijzertekort hebben meestal andere tests nodig, zoals een colonoscopie en mogelijk een oesofagogastroduodenoscopie (EGD). Deze tests kunnen helpen bij het identificeren van een mogelijke onderliggende oorzaak van bloeding die mogelijk de bloedarmoede door ijzertekort heeft veroorzaakt.

Sommige aandoeningen kunnen uw ferritinespiegels verhogen, waardoor ze moeilijker te interpreteren zijn. Enkele hiervan zijn:

• Acute hepatitis
• Actieve infecties
• Alcohol misbruik
• Chronische ontsteking
• Bepaalde medicijnen

In dit geval heeft u mogelijk aanvullende ijzertests of andere laboratoriumtests nodig om meer duidelijkheid te krijgen over uw toestand.

Andere Overwegingen

U moet er niet van uitgaan dat u een probleem heeft als uw testresultaten als abnormaal worden gemarkeerd. In sommige gevallen is alles in orde. Soms zijn er laboratoriumfouten, en soms heb je om een ​​goede reden een waarde die buiten het typische bereik valt.

Aan de andere kant, zorg ervoor dat u doorgaat en uw resultaten bespreekt met een zorgverlener als u zich nog steeds zorgen maakt. Zoals altijd is een dialoog met uw arts gerechtvaardigd. Het is ook een goed idee om een ​​kopie van al uw oude gegevens te bewaren. Op die manier heeft u een vergelijkingspunt als er verder getest moet worden.

Een woord van Verywell

Wachten op testresultaten kan angstaanjagend zijn, zelfs voor een eenvoudige test zoals serum-ferritine. Gelukkig zal uw zorgverlener meestal ontdekken dat er niets aan de hand is of dat u een zeer goed behandelbare aandoening heeft. Soms kan serumferritine echter kritiek leveren op ernstige onderliggende problemen. Door de informatie te krijgen die u nodig heeft, vergroot u uw eigen gevoel van geruststelling en controle.