Wat is het Barttersyndroom?

Barttersyndroom is een zeldzame erfelijke aandoening die het vermogen van de nieren om zout, kalium, calcium en andere elektrolyten op te nemen, belemmert, wat leidt tot overmatig verlies van al deze verbindingen in de urine. Ook bekend als zoutverspillende nefropathie, wordt het Bartter-syndroom gekenmerkt door uitdroging, vermoeidheid, krampen, zwakte, broze botten en verharding van de nieren (glomerulosclerose). De ziekte kan worden gediagnosticeerd met bloedonderzoek en urineonderzoek en kan worden bevestigd met een genetische test. De behandeling is gericht op het behandelen van de symptomen van de ziekte van geval tot geval. Er is geen remedie voor het Bartter-syndroom.

Het Barttersyndroom is genoemd naar dr. Frederic Bartter die de genetische aandoening voor het eerst beschreef in 1962.

Peter Dazeley / Getty Images

Soorten Bartter-syndroom

Er zijn vijf hoofdtypen van het Bartter-syndroom, elk geassocieerd met een specifieke genmutatie. Afhankelijk van het type dat erbij betrokken is, kunnen de symptomen van het Bartter-syndroom duidelijk zijn op of rond het tijdstip van de geboorte (prenataal) of later in het leven.

• Type 1: antennataal
• Type 2: antennataal
• Type 3: Beschouwd als "klassiek" Bartter-syndroom met symptomen die typisch worden gediagnosticeerd op schoolleeftijd of later
• Type 4: antennataal
• Type 5: antennataal

Afhankelijk van de betrokken mutatie kunnen de symptomen variëren van mild (zoals bij "klassiek" type 3) tot ernstig (vooral bij type 4 en 5).

De mutaties kunnen bepalen welk type symptomen zich ontwikkelen en of jongens meisjes zijn, hebben meer kans om getroffen te worden.

Symptomen

Het Bartter-syndroom kan duidelijk worden voordat een baby met de aandoening wordt geboren, en verschijnt als een overmatige ophoping van vruchtwater (polyhydramnion) tussen 24 en 30 weken zwangerschap.

Pasgeborenen met het Barttersyndroom urineren doorgaans overmatig (polyurie), vertonen tekenen van overmatige dorst (polydipsie) en ervaren braken en diarree. Hoewel polyruia bij pasgeborenen levensbedreigend kan zijn, normaliseert de nierfunctie van sommige baby's met deze aandoening binnen enkele weken en behoeft geen verdere behandeling.

Onder de kenmerkende symptomen van het Bartter-syndroom:

• Het overmatige zoutverlies kan leiden tot uitdroging, obstipatie, verlangen naar zout, polyurie, polydipsie en 's nachts wakker worden om te plassen (nycturie).
• Overmatig kaliumverlies kan leiden tot hypokaliëmie (laag kaliumgehalte in het bloed), gekenmerkt door spierzwakte, krampen, vermoeidheid, hartkloppingen, ademhalingsmoeilijkheden, spijsverteringsproblemen en perceptief gehoorverlies.
• Het overmatige verlies van calcium in de urine (hypercalciurie) kan de ontwikkeling van bot bij kinderen belemmeren en osteopenie veroorzaken - verzwakte botten en botverlies.

Symptomen van het Bartter-syndroom kunnen aanzienlijk variëren tussen kinderen, en sommige ervaren slechts milde. Degenen met prenatale symptomen zijn meestal erger, voornamelijk omdat het verlies van zout, kalium of calcium de normale ontwikkeling van de foetus kan verstoren.

Oorzaken

Barttersyndroom is een autosomaal recessief patroon, wat betekent dat er twee kopieën van een abnormaal gen - een van de vader en een van de moeder - aanwezig moeten zijn om de ziekte te ontwikkelen.

Barttersyndroom wordt veroorzaakt door mutaties in een van de zeven verschillende genen, die elk zijn geassocieerd met een specifiek type Barttersyndroom. Bijkomende mutaties kunnen resulteren in subtypen met een andere reeks symptomen of de ernst van de ziekte.

De genen zijn bedoeld om eiwitten te coderen die zout en elektrolyten zoals kalium en calcium naar de nieren transporteren voor heropname in de lus van Henle (de U-vormige tubulus waar water en zout uit urine worden gewonnen). Als de genen gemuteerd zijn, kunnen de resulterende eiwitten sommige of al deze verbindingen niet door de cellen van de lus van Henle transporteren.

De specifieke genetische mutaties dragen bij aan de vijf belangrijkste soorten Bartter-syndroom:

NamenTypeGenmutatiesDetailsPrenataal Bartter-syndroom1SLC12A1, NKCC2Heeft de neiging ernstig te zijn met risico op polyhydramnionen en vroeggeboortePrenataal Bartter-syndroom2ROMK, KCNJ1Heeft de neiging ernstig te zijn met risico op polyhydramnionen en vroeggeboorteKlassiek Bartter-syndroom3CLCNKBNeigt milder te zijn dan andere vormen van de ziekteBartters-syndroom met perceptieve doofheid4BNDSNeigt ernstig te zijn met gehoorverlies veroorzaakt door prenatale schade aan de gehoorzenuwBartter-syndroom met autosomaal dominante hypocalciëmie5CASRMeestal ernstig en treft vooral jongens met groeiachterstand, broze botten en gehoorverlies

Het Bartter-syndroom is zeldzaam en treft slechts ongeveer één op de 1,2 miljoen geboorten. Het komt vaker voor bij kinderen van ouders die bloedverwant zijn (nauw verwant). De aandoening lijkt vaker voor te komen in Costa Rica en Koeweit dan bij welke andere populatie dan ook.

Er is weinig onderzoek gedaan naar de levensverwachting bij kinderen met het Bartter-syndroom, maar het meeste bewijs suggereert dat de vooruitzichten goed zijn als de ziekte vroegtijdig wordt gediagnosticeerd en behandeld.

Ondanks de impact die het Bartter-syndroom kan hebben op de nieren, is nierfalen zeldzaam.

Diagnose

Het Bartter-syndroom wordt gediagnosticeerd op basis van een beoordeling van de symptomen en medische geschiedenis, samen met verschillende bloed- en urinetests. Omdat de aandoening zo zeldzaam is, is vaak inbreng van een geneticus, een genetisch consulent en andere specialisten nodig.

Bloedonderzoeken om het Bartter-syndroom te diagnosticeren, zoeken naar lage kalium-, chloride-, magnesium- en bicarbonaatspiegels in het bloed, evenals verhoogde niveaus van de hormonen renine en aldosteron.

Urineonderzoek zoekt naar abnormaal hoge niveaus van natrium, chloride, kalium, calcium en magnesium in de urine, evenals de aanwezigheid van prostaglandine E2 (een marker voor nierontsteking).

De prenatale vormen van het Bartter-syndroom kunnen vaak vóór de geboorte worden gediagnosticeerd wanneer polyhydramnion wordt gedetecteerd zonder de aanwezigheid van aangeboren geboorteafwijkingen. Er zijn ook verhoogde niveaus van chloride en aldosteron in het vruchtwater.

Moleculair genetisch testen kan een diagnose bevestigen. Er zijn verschillende genetische tests die de verschillende mutaties die verband houden met het Bartter-syndroom kunnen detecteren, die alleen beschikbaar zijn via gespecialiseerde genetische laboratoria.

Aanvullende genetische tests kunnen nodig zijn om het Bartter-syndroom te onderscheiden van een nauw verwante maar mildere erfelijke aandoening die bekend staat als het Gitelman-syndroom.

Behandeling

Het primaire doel van de behandeling van het Bartter-syndroom is om de balans van vloeistoffen en elektrolyten te herstellen. Hoe dit wordt gedaan, hangt grotendeels af van de ernst van de symptomen.

Sommige kinderen hebben minimale behandeling nodig of hun vocht / elektrolytenbalans kan spontaan normaal worden zonder behandeling. Anderen hebben mogelijk levenslange zorg nodig van een team van zorgverleners, waaronder een kinderarts, algemeen internist en / of nefroloog.

Medicijnen

Natrium-, kaliumchloride- en magnesiumsupplementen worden vaak gebruikt om verstoringen in de elektrolytenbalans te corrigeren. Andere geneesmiddelen kunnen worden voorgeschreven om ontstekingen en lage prostaglandinespiegels te behandelen die overmatig urineren bevorderen, zoals niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID's) zoals Advil (ibuprofen), Celebrex (celecoxib) en Tivorbex (indomethacine).

Maagzuurremmers - zoals Pepcid (famotidine) en Tagamet (cimetidine) - kunnen nodig zijn om het risico op zweren en bloedingen veroorzaakt door langdurig NSAID-gebruik te verminderen.

Andere geneesmiddelen, zoals aldosteronantagonisten, angiotensine II-receptorblokkers en ACE-remmers (angiotensine-converting enzyme), kunnen nodig zijn om de reninespiegels en het risico op nierbeschadiging te verlagen.

Afhankelijk van welke elektrolyten uit balans zijn, kunnen sommige mensen kaliumsparende diuretica nodig hebben, zoals spironolacton of amiloride, om de uitscheiding van natrium in de urine te verhogen, maar kalium vast te houden.

Andere interventies

Niertransplantatie kan ernstige afwijkingen corrigeren en is in zeldzame gevallen uitgevoerd wanneer iemand de complicatie van nierfalen heeft ontwikkeld.

Baby's met ernstige, levensbedreigende symptomen kunnen intraveneuze (IV) zout- en watervervanging nodig hebben. Kinderen die niet gedijen, hebben vaak baat bij groeihormoontherapie om groeiachterstand en een klein postuur te overwinnen. Cochleaire implantaten kunnen worden gebruikt om doofheid te behandelen die verband houdt met het Bartter-syndroom type 4.

Naast supplementen en voldoende hydratatie, kunnen kinderen worden aangemoedigd om voedsel met veel zout en kalium te eten (met controle).

Naarmate een kind met het Bartter-syndroom ouder wordt, wordt de aandoening over het algemeen gemakkelijker te behandelen.

Een woord van Verywell

Barttersyndroom is een zeldzame en potentieel ernstige genetische aandoening die, indien vroeg ontdekt, meestal kan worden behandeld met een dieet, medicijnen en supplementen. Zelfs als de symptomen ernstig zijn, zijn er behandelingen beschikbaar om het gehoor te herstellen en ernstige nierstoornissen te corrigeren.

De vooruitzichten voor mensen met het Bartter-syndroom zijn de afgelopen jaren aanzienlijk verbeterd. Met de juiste, levenslange behandeling van de ziekte, inclusief voldoende hydratatie en het onderhouden van elektrolyten, kunnen de meeste mensen met het Barttersyndroom complicaties op de lange termijn (zoals nierfalen) vermijden en een normaal, productief leven leiden.