Een overzicht van epidemische keratoconjunctivitis

Epidemische keratoconjunctivitis (EKC), ook bekend als adenovirale keratoconjunctivitis of keratoconjunctivitis epidemica, is een zeer besmettelijke ooginfectie die zowel het hoornvlies (de heldere voorkant van het oog) als het bindvlies (het wit van het oog) aantast. Ontsteking van alleen het hoornvlies wordt keratitis genoemd, terwijl een ontsteking van alleen het bindvlies conjunctivitis (of "roze oog") wordt genoemd.

EKC wordt veroorzaakt door een familie van virussen die bekend staan ​​als adenovirussen en die verantwoordelijk zijn voor een reeks luchtweg-, gastro-intestinale en ooginfecties. EKC kan meestal worden gediagnosticeerd door het rode en gezwollen uiterlijk van het oog, hoewel er nieuwere tests zijn die het virus kunnen detecteren door een wattenstaafje met oogvloeistof te nemen.

Hoewel er geen antivirale middelen bekend zijn om EKC effectief te behandelen, kunnen bepaalde oogdruppels en plaatselijke middelen enige verlichting bieden. Goed handen wassen en het vermijden van mensen met EKC-symptomen kan de verspreiding van het virus helpen voorkomen.

Symptomen

Voordat oogsymptomen optreden, zal EKC zich meestal manifesteren met griepachtige symptomen, waaronder koorts, spierpijn, malaise en gezwollen lymfeklieren. Wanneer oogsymptomen optreden, treden deze meestal in fasen op.

De vroege acute fase, die zeven tot tien dagen na het eerste optreden van de symptomen beslaat, wordt gekenmerkt door een ontsteking van het bindvlies met of zonder betrokkenheid van het hoornvlies.

Het latere chronische stadium wordt bepaald door subepitheliale cornea-infiltraten, een aandoening waarbij het immuunsysteem onbedoeld witte bloedcellen in de bloedvaten van het hoornvlies trekt. Dit kan leiden tot troebeling van het hoornvlies (lichte littekens op het hoornvlies), wat het gezichtsvermogen kan verstoren, maar meestal geen blijvende schade achterlaat.

De symptomen van EKC zijn vaak:

• Roodheid van de ogen
• Oogpijn en irritatie
• Een gruizig gevoel in de ogen
• Zwelling van de conjunctivitis
• Overmatig scheuren
• Oogkorst, vooral bij het wakker worden
• Zwelling van het ooglid
• Vervaging van het zicht
• Fotofobie (gevoeligheid voor licht)
• Een grijswitte vertroebeling van het hoornvlies

Hoewel EKC meestal in één oog begint, zal ongeveer 70% van de mensen zich uiteindelijk in beide ogen ontwikkelen (meestal omdat ze het geïnfecteerde oog hebben afgeveegd en de andere met dezelfde hand hebben aangeraakt).

Complicaties

Hoewel EKC gewoonlijk slechts tijdelijke troebelheid van het hoornvlies veroorzaakt, kunnen ernstige of langdurige infecties blijvende littekens op het hoornvlies veroorzaken, met verlies van het gezichtsvermogen en blindheid tot gevolg.

Langdurige infecties kunnen ook littekens veroorzaken van de symblepharon-formatie (waar de oogbal het ooglid raakt). Littekens van deze structuur kunnen ongemak veroorzaken bij het knipperen, de traanproductie verminderen en leiden tot keratoconjunctivitis sicca (droge ogen-syndroom).

Oorzaken

EKC kan worden veroorzaakt door veel verschillende soorten adenovirus. Adenovirussen zijn een stevige familie van virussen die gedurende een langere periode buiten het lichaam kunnen overleven (in sommige gevallen tot 30 dagen).

Adenovirussen gedijen goed in de ogen, neusgangen, speeksel en luchtwegen. Hun dikke eiwitomhulsels (capsiden genoemd) zijn bestand tegen ongunstige omgevingsomstandigheden, waardoor ze van persoon tot persoon kunnen worden verspreid of in waterdruppels kunnen worden verneveld wanneer iemand niest.

Enkele van de mogelijke transmissiemodi zijn:

• Direct contact met geïnfecteerde tranen of neusafscheidingen
• Hand-in-oog contact met geïnfecteerde oppervlakken
• Aangeraakt worden door een besmet persoon
• Niezen of hoesten (vooral in gesloten ruimtes)
• Gedeelde artikelen voor persoonlijke verzorging (zoals wimperborstels)
• Gedeelde zonnebril

EKC-infecties komen vaak voor in clusters, vooral in gesloten instellingen zoals scholen, kinderdagverblijven, ziekenhuizen, verpleeghuizen en werkplekken.

De incubatietijd - de tijd vanaf blootstelling aan symptomen - kan twee tot veertien dagen duren. EKC-infecties zijn verreweg het meest besmettelijk tijdens de eerste paar dagen van de symptomen, maar kunnen dit tot twee weken aanhouden.

Adenovirusdeeltjes kunnen meer dan een maand op oppervlakken blijven en herinfectie veroorzaken totdat de oppervlakken goed zijn ontsmet.

Diagnose

EKC kan meestal worden gediagnosticeerd met een eenvoudig oogonderzoek. Een verlichte scoop, een oftalmoscoop genaamd, kan controleren op karakteristieke tekenen van EKC, zoals troebelheid van het hoornvlies en subepitheliale infiltraten. De arts kan ook controleren op gezwollen lymfeklieren in de nek.

Een verlicht vergrootglas, een spleetlamp genaamd, kan worden gebruikt om de achterkant van het oog te controleren of de symptomen ernstig of aanhoudend zijn.

In de meeste gevallen begint de behandeling als de symptomen ongecompliceerd zijn. Als de diagnose onzeker is of de presentatie van de symptomen ongebruikelijk is, kan de arts een eenvoudige test op kantoor gebruiken om de aanwezigheid van adenovirus in het oog te detecteren.

Adenovirus-uitstrijktest

Adenovirus-swabtests zijn zeer gevoelige snelle tests die een adenovirusinfectie binnen ongeveer 10 minuten kunnen bevestigen. Verkrijgbaar onder merknamen als RP Adeno Detector en AdenoPlus, de test omvat het laten lopen van een zacht wattenstaafje tussen het onderste ooglid en het bindvlies om een ​​vloeistofmonster te verkrijgen.

Nieuwere generatie swabtesten hebben een gevoeligheid tussen 95,5% en 98% en een specificiteit tussen 39,5% en 85%. Door de lage specificiteit bestaat de kans op een vals-positief resultaat.

De swabtest is niet-invasief, maar kan ongemak veroorzaken. Een verdovende oogdruppel kan worden gebruikt voor mensen die er niet van houden om hun oogbollen aan te raken.

Adenovirus-swabtests moeten idealiter worden uitgevoerd binnen de eerste zeven dagen na het verschijnen van de symptomen om de meest nauwkeurige resultaten te garanderen.

Behandeling

EKC-infecties verdwijnen meestal vanzelf zonder behandeling. Momenteel zijn er geen orale of plaatselijke geneesmiddelen die de infectie kunnen verwijderen. De behandeling is primair gericht op het verlichten van symptomen en het voorkomen van complicaties.

Enkele van de meest voorkomende behandelingsopties:

• Koude kompressen kunnen zwelling en ongemak van de ogen helpen verminderen.
• Kunstmatige tranen kunnen helpen om de ogen gehydrateerd te houden en korreligheid te verminderen.
• Vasoconstrictieve oogdruppels zijn bedoeld voor de kortdurende behandeling van roodheid van de ogen. Overmatig gebruik kan rebound roodheid veroorzaken.
• Cyclosporine-oogdruppels, die het immuunsysteem onderdrukken, kunnen helpen bij het behandelen van aanhoudende troebelheid van het hoornvlies,
• Cycloplegische oogdruppels, zoals Atropen (atropine), kunnen de pupillen tijdelijk verwijden bij mensen met ernstige fotofobie.
• Corticosteroïde oogdruppels worden vaak gebruikt bij ernstige EKC-infecties. Hoewel ze ontstekingen snel kunnen verminderen, kunnen ze uiteindelijk de infectie verlengen.

Preventie

EKC is een zeer besmettelijke ziekte die waakzaamheid vereist om verdere verspreiding van de infectie te voorkomen. Kinderen met EKC moeten van school blijven totdat de symptomen zijn verdwenen. Volwassenen kunnen aan het werk blijven, zolang ze zich aan de maatregelen voor infectiebeheersing houden.

Om te voorkomen dat u tijdens een uitbraak EKC krijgt of verspreidt:

• Raak uw ogen niet aan. Was in dat geval uw handen grondig met zeep en warm water of een handdesinfecterend middel op alcoholbasis.
• Raak anderen niet aan. Dit geldt vooral op plaatsen waar uitbraken veel voorkomen, zoals kinderdagverblijven of verpleeghuizen.
• Deel geen make-up of handdoeken. Alles dat in contact komt met uw ogen, mag door niemand anders worden gebruikt (of omgekeerd).
• Bedek uw mond als u hoest of niest. Om uw handen schoon te houden, hoest of niest u in de holte van uw elleboog in plaats van in uw handen.
• Gebruik aparte handdoeken voor gezinsleden. Probeer bovendien, totdat de uitbraak voorbij is, handdoeken en washandjes zo vaak mogelijk te wassen.
• Gebruik wegwerpdoekjes om uw neus te snuiten. Gooi ze na afloop onmiddellijk weg.
• Houd oppervlakken schoon. Dit geldt vooral in de badkamer waar infecties zich vaak verspreiden. Laat een antibacteriële reiniger of doekjes in de badkamer liggen, zodat gezinsleden het zelf kunnen opruimen.
• Draag een ooglapje. Als u moet gaan werken en u wilt uw oog niet aanraken, vraag dan uw arts of apotheker naar een ooglapje. Zoek er een die het oog zachtjes omsluit in plaats van er plat tegenaan te liggen.

Er zijn aanwijzingen dat betadine (povidonjodium) oogdruppels de besmettelijkheid van het virus kunnen verminderen, waardoor het risico op EKC-overdracht wordt verminderd.

Een woord van Verywell

Epidemische keratoconjunctivitis is een zeer besmettelijke infectie die gemakkelijk kan worden verspreid, tenzij goede hygiëne en infectiebeheersing worden gehandhaafd. Als u of een familielid EKC krijgt, ga er dan niet vanuit dat u het bezoeken van een arts kunt overslaan, want er is "niets dat u eraan kunt doen". Er kunnen andere verklaringen zijn voor uw symptomen, waarvan sommige mogelijk te behandelen zijn.

Zelfs als het EKC is, is het de moeite waard om uw arts ernaar te laten kijken om complicaties te voorkomen en indien nodig preventieve behandelingen voor te schrijven. Dit geldt met name voor zuigelingen en ouderen bij wie ECG-complicaties ernstig kunnen worden.