Onderscheid maken tussen IBS, coeliakie en glutengevoeligheid

Als u het prikkelbare darm syndroom of IBS heeft, kunnen uw spijsverteringssymptomen variëren van diarree tot obstipatie, en waarschijnlijk ook een opgeblazen gevoel, gasvorming en buikpijn.

Als u bekend bent met de symptomen van coeliakie en de symptomen van niet-coeliakie glutengevoeligheid, weet u dat de lijst er waarschijnlijk heel bekend uitziet. Het is daarom geen verrassing dat mensen het moeilijk hebben om de drie voorwaarden uit elkaar te houden.

Meerdere onderzoeken hebben zelfs aangetoond dat veel gevallen van gediagnosticeerd prikkelbare darmsyndroom eigenlijk een vermomde coeliakie zijn. Bovendien vinden sommige mensen die te horen hebben gekregen dat ze IBS hebben, verlichting als ze glutenkorrels uit hun dieet schrappen, ook al hebben ze negatief getest op coeliakie.

Differentiatie op locatie

Aangenomen wordt dat ongeveer 11% van de bevolking het prikkelbare-darmsyndroom treft Mensen met PDS kunnen naast andere gastro-intestinale symptomen, zoals gasvorming en een opgeblazen gevoel, urgente diarree, obstipatie of een combinatie van beide hebben.

IBS betreft voornamelijk uw dikke darm, ook wel uw dikke darm genoemd. Als voedsel erdoorheen gaat, wordt uw dikke darm ‘prikkelbaar’ (vandaar de naam van de aandoening) en reageert het. Er is geen bekende oorzaak voor IBS en geen genezing, hoewel u het kunt behandelen met voorgeschreven of vrij verkrijgbare medicijnen, samen met veranderingen in levensstijl.

Hoewel het onaangename en soms ronduit nare symptomen kan veroorzaken, veroorzaakt het prikkelbare darm syndroom geen schade aan uw darmkanaal. Het staat bekend als een "functionele stoornis", waarbij uw spijsverteringssysteem slecht functioneert maar niet echt beschadigd is.

IBS onderscheidt zich door het feit dat het de dikke darm aantast (ook wel de dikke darm genoemd). Daarentegen hebben coeliakie en niet-coeliakie glutengevoeligheid betrekking op de dunne darm.

Differentiatie door symptomen

De locaties van betrokkenheid in de dikke darm of dunne darm kunnen tot een enorm verschillende reeks symptomen leiden. De functie van de dikke darm is om vloeistoffen opnieuw op te nemen en afvalproducten uit het lichaam te verwerken en zich voor te bereiden op de eliminatie ervan.

Daarentegen is de dunne darm waar 90 procent van de vertering en opname van voedingsstoffen en mineralen uit voedsel plaatsvindt.

Bovendien verschilt de ziekteroute (pathogenese) van IBS, coeliakie en glutengevoeligheid enorm. IBS wordt gekenmerkt door irritatie. Coeliakie en niet-coeliakie glutengevoeligheid zijn beide gerelateerd aan reacties van het immuunsysteem die ervoor zorgen dat het slijmvlies van de dikke darm verandert.

Hoewel IBS, coeliakie en niet-coeliakie glutensensitiviteit veel van dezelfde symptomen delen, worden IBS en glutensensitiviteit niet geassocieerd met zweren, bloedingen of aanzienlijk gewichtsverlies. Bovendien wordt IBS niet als inflammatoir beschouwd.

Differentiatie door diagnose

IBS wordt gediagnosticeerd door uitsluiting. Artsen gebruiken of hebben geen tests voor IBS; in plaats daarvan sluiten ze eerst andere aandoeningen uit en gaan vervolgens na of uw IBS-symptomen voldoen aan de criteria voor de aandoening.

Dit is waar verkeerde diagnoses kunnen komen. Als uw arts niet op de hoogte is van het laatste onderzoek, bijvoorbeeld als ze ten onrechte geloven dat mensen met coeliakie geen overgewicht kunnen hebben of constipatie als hun primaire symptoom hebben, dan is het mogelijk dat ze niet zullen overwegen om coeliakie-tests te bestellen voordat u de diagnose IBS heeft gesteld.

Dit is helaas een veel voorkomend probleem. Onderzoekers die IBS-patiënten hebben getest op coeliakie, hebben ontdekt dat ongeveer 4% van die IBS-patiënten daadwerkelijk coeliakie heeft, wat betekent dat een glutenvrij dieet zou moeten helpen om hun IBS-symptomen te verbeteren of te elimineren.

Evenzo wordt niet-coeliakie glutensensitiviteit gediagnosticeerd door uitsluiting van coeliakie en tarweallergie en een evaluatie of de symptomen verbeteren bij terugtrekking van gluten en toenemen bij consumptie van gluten.

Coeliakie, glutengevoeligheid en IBS worden verder gedifferentieerd door hun diagnosemethoden. Bij coeliakie zijn er screening- en diagnostische tests beschikbaar. Met IBS en glutengevoeligheid zijn er geen.

Overlappende factoren

Het is ook mogelijk dat sommige IBS-patiënten die zijn getest op coeliakie en negatief zijn uitgekomen, baat kunnen hebben bij het glutenvrije dieet.

Studies hebben aangetoond dat een subgroep van mensen met IBS, maar zonder coeliakie, lijdt aan niet-coeliakie-glutengevoeligheid en dat hun IBS-symptomen verbeteren of verdwijnen wanneer ze glutenvrij eten.

In één onderzoek namen onderzoekers 34 IBS-patiënten van wie de IBS-symptomen onder controle waren op het glutenvrije dieet en gaven 19 van hen zes weken lang elke dag gluten (twee sneetjes brood en een muffin). De andere 15 aten glutenvrij brood en muffins.

Na een week rapporteerden de IBS-patiënten die het glutenvoedsel aten significant meer pijn, opgeblazen gevoel, vermoeidheid, obstipatie en diarree dan de controlegroep, wat aangeeft dat de symptomen bij deze groep IBS-patiënten ten minste gedeeltelijk werden veroorzaakt door gluten.

Een andere studie voerde genetische tests uit voor coeliakie en een bepaalde coeliakiebloedtest bij mensen met IBS wiens primaire symptoom diarree was, en liet hen vervolgens het glutenvrije dieet gedurende zes weken volgen.

In totaal 71% van die IBS-patiënten die positief waren voor een coeliakie-gen, ontdekten dat hun IBS-symptomen verbeterden bij het glutenvrije dieet. Veel van de deelnemers volgden het glutenvrije dieet gedurende 18 maanden en bleven verlichting ervaren van hun IBS-symptomen.

Gezien het ontbreken van diagnostische tests voor IBS en niet-coeliakie glutensensitiviteit, is het mogelijk dat ze naast coeliakie kunnen bestaan, hetzij als afzonderlijke entiteiten, hetzij als uitbreidingen van de andere met vergelijkbare triggers of oorzakelijke factoren.

Rol van FODMAPS

Onderzoek toont aan dat ongeveer driekwart van de mensen met de diagnose IBS enige verlichting van hun symptomen ervaart op het zogenaamde low-FODMAP-dieet.

Het low-FODMAP-dieet richt zich op het elimineren van voedingsmiddelen met bepaalde complexe koolhydraten, omdat deze voedingsmiddelen fermenteren in de dikke darm, wat mogelijk een opgeblazen gevoel, pijn en andere PDS-achtige symptomen kan veroorzaken.

Nu bevatten de glutenkorrels tarwe, gerst en rogge een soort FODMAP genaamd fructanen. Vooral tarwe is over het algemeen verboden in het low-FODMAP-dieet, hoewel sommige experts zeggen dat je het in kleine hoeveelheden kunt eten.

Het is waarschijnlijk dat sommige van degenen die denken dat ze glutengevoelig zijn, daadwerkelijk reageren op FODMAP's in hun voedsel; een recente studie kwam tot deze conclusie.

Andere onderzoeken hebben echter aangetoond dat sommige mensen die denken dat ze glutengevoelig zijn, inderdaad reageren op pure gluten. En er wordt gespeculeerd dat andere componenten van tarwe en de andere glutenkorrels een rol kunnen spelen bij zowel coeliakie als glutengevoeligheid.

Een woord van Verywell

Als bij u de diagnose prikkelbare darmsyndroom is gesteld, maar niet bent getest op coeliakie, moet u met uw arts overleggen over het bestellen van bloedtesten voor coeliakie.

Als u bent getest maar negatief bent bevonden voor coeliakie, wilt u misschien toch een proef met het glutenvrije dieet overwegen. Momenteel zijn er geen geaccepteerde medische tests om glutengevoeligheid vast te stellen, dus de enige manier om te bepalen of u het heeft, is door gluten uit uw dieet te verwijderen en te kijken of uw symptomen verdwijnen.

U kunt ook een low-FODMAP-dieet proberen om te zien of dat uw symptomen helpt. Veel low-FODMAP-recepten zijn ook glutenvrij, dus het is eigenlijk vrij eenvoudig om beide diëten tegelijkertijd te volgen.