Dyspneu is de medische term die wordt gebruikt om kortademigheid te beschrijven, een symptoom dat als centraal staat bij alle vormen van chronische obstructieve longziekte (COPD), inclusief emfyseem en chronische bronchitis.
Aangezien COPD zowel progressief als niet-reversibel is, speelt de ernst van kortademigheid een sleutelrol bij het bepalen van zowel het stadium van de ziekte als de juiste medische behandeling.
Universal Images Group / Getty ImagesUitdagingen bij de diagnose
Vanuit klinisch oogpunt is de uitdaging van het diagnosticeren van kortademigheid dat het erg subjectief is. Terwijl spirometrietests (die de longcapaciteit meten) en pulsoximetrie (die het zuurstofgehalte in het bloed meten) kunnen aantonen dat twee mensen hetzelfde niveau van ademhalingsstoornissen hebben, kan de ene zich volledig buiten adem voelen na een activiteit, terwijl de ander prima kan zijn.
Uiteindelijk is dat van een persoonperceptiekortademigheid is belangrijk omdat het helpt ervoor te zorgen dat de persoon niet onder- of overbehandeld wordt en dat de voorgeschreven therapie, indien nodig, de kwaliteit van leven van de persoon zal verbeteren in plaats van ervan af te leiden.
Daartoe zullen longartsen een hulpmiddel gebruiken, de gemodificeerde Medical Research Council (mMRC) dyspnoe-schaal genaamd, om vast te stellen in hoeverre de kortademigheid van een persoon de werkelijke handicap veroorzaakt.
Hoe de beoordeling wordt uitgevoerd
Het proces van het meten van kortademigheid is vergelijkbaar met tests die worden gebruikt om pijnperceptie te meten bij personen met chronische pijn. In plaats van kortademigheid te definiëren in termen van longcapaciteit, zal de mMRC-schaal het gevoel van kortademigheid beoordelen zoals de persoon het waarneemt.
De ernst van kortademigheid wordt beoordeeld op een schaal van 0 tot 4, waarvan de waarde zowel de diagnose als het behandelplan zal bepalen.
Rol van de MMRC Dyspnoe-schaal
De mMRC-kortademigheidsschaal is waardevol gebleken op het gebied van pulmonologie, aangezien het artsen en onderzoekers de mogelijkheid biedt om:
- Beoordeel de effectiviteit van de behandeling op individuele basis
- Vergelijk de effectiviteit van een behandeling binnen een populatie
- Voorspel overlevingstijden en -tarieven
Vanuit klinisch oogpunt correleert de mMRC-schaal redelijk goed met objectieve metingen als longfunctietesten en looptesten. Bovendien zijn de waarden doorgaans stabiel in de tijd, wat betekent dat ze veel minder vatbaar zijn voor subjectieve variabiliteit die men zou kunnen aannemen.
De BODE-index gebruiken om overleving te voorspellen
De mMRC-kortademigheidsschaal wordt gebruikt om de BODE-index te berekenen, een hulpmiddel dat helpt bij het schatten van de overlevingstijden van mensen met COPD.
De BODE-index bestaat uit iemands body mass index ("B"), obstructie van de luchtwegen ("O"), kortademigheid ("D") en inspanningstolerantie ("E"). Elk van deze componenten wordt beoordeeld op een schaal van 0 tot 1 of 0 tot 3, waarvan de nummers vervolgens worden getabelleerd voor een uiteindelijke waarde.
De uiteindelijke waarde - variërend van 0 tot wel 10 - geeft artsen een percentage van hoe waarschijnlijk het is dat iemand vier jaar zal overleven. De uiteindelijke BODE-tabel wordt als volgt beschreven:
- 0 tot 2 punten: 80 procent overlevingskans
- 3 tot 4 punten: 67 procent overlevingskans
- 5 van de 6 punten: 57 procent overlevingskans
- 7 tot 10 punten: 18 procent overlevingskans
De BODE-waarden, groot of klein, zijn niet in steen gebeiteld. Veranderingen in levensstijl en verbeterde therapietrouw kunnen de langetermijnresultaten verbeteren, soms dramatisch. Deze omvatten zaken als stoppen met roken, uw dieet verbeteren en de juiste lichaamsbeweging nemen om uw ademhalingsvermogen te verbeteren.
Uiteindelijk zijn de cijfers slechts een momentopname van de huidige gezondheidstoestand, niet een voorspelling van uw sterfte. Uiteindelijk kunnen de levensstijlkeuzes die u maakt een belangrijke rol spelen bij het bepalen of de kansen tegen u of in uw voordeel zijn.