Behandeling van hiv-geassocieerde lipodystrofie

HIV-geassocieerde lipodystrofie is een aandoening die wordt gekenmerkt door de soms ingrijpende herverdeling van lichaamsvet. De aandoening presenteert zich gewoonlijk met een duidelijke uitdunning van het gezicht, de billen of ledematen, terwijl het vaak een ophoping van vet rond de buik, borsten of achterkant van de nek veroorzaakt (de laatste wordt 'buffelbult' genoemd) - zoals in uiterlijk).

HIV-geassocieerde lipodystrofie is vaak in verband gebracht met oudere antiretrovirale medicatie, waaronder proteaseremmers (PI's) en bepaalde nucleoside reverse transcriptors (NRTI's) zoals Zerit (stavudine) en Videx (didanosine). De aandoening kan ook een gevolg zijn van de HIV-infectie zelf, vooral bij patiënten die nog niet met antiretrovirale therapie zijn begonnen.

Hoewel lipodystrofie veel minder wordt gezien bij mensen met hiv sinds de introductie van antiretrovirale middelen van de nieuwe generatie, blijft het een probleem, aangezien de aandoening zelden omkeerbaar is en de neiging heeft om aan te houden, zelfs als de verdachte medicatie wordt stopgezet.

Behandeling

Hoewel er geen remedie is voor hiv-geassocieerde lipodystrofie, zijn er behandelingsopties die mogelijk enkele van de effecten van de herverdeling van vet kunnen omkeren, evenals enkele van de gezondheidsproblemen die verband houden met verhoogde cholesterol- en triglycerideniveaus in het bloed.

Onder de benaderingen:

• Het wisselen van hiv-medicatie kan helpen als uw arts van mening is dat uw medicijnen de oorzaak zijn van uw lelijke vetverdeling. Veranderen in deze omstandigheid wordt altijd aanbevolen, al was het maar om verdere verergering van de aandoening te voorkomen. Hoewel er enige omkering van de aandoening kan zijn, voornamelijk gezichtsverlies (bekend als lipoatrofie in het gezicht), zijn de meeste omkeringen meestal minimaal tot matig. Het is belangrijk om te weten dat lipodystrofie soms kan aanhouden, zelfs nadat PI's zijn gestopt, hoewel de aandoening meestal na verloop van tijd afneemt.
• Overschakelen op tenofovir of een ander op tenofovir gebaseerd regime (bijv.Truvada, Genvoya) kan volgens een aantal kleine onderzoeken ook de lipoatrofie van het gezicht omkeren. Hoewel het nauwelijks overtuigend is, ondersteunt het onderzoek het gebruik van tenofovir of abacavir (Ziagen) in gevallen van ernstige lipodystrofie, aangezien geen van beide geneesmiddelen doorgaans met de aandoening wordt geassocieerd.
• Egrifta (tesamoreline) voorschrijven bij vetophoping in de buik en darmen. Egrifta is goedgekeurd voor de behandeling van hiv-geassocieerde lipodystrofie, aangezien het betrekking heeft op de opbouw van visceraal vet rond de buik en de inwendige organen van de buik. Egrifta lijkt weinig of geen meetbaar effect te hebben op het verlies / herverdeling van vet in het gezicht, de billen, de borst, de rug of ledematen. Bovendien is het mogelijk dat het verlies van visceraal vet niet wordt gehandhaafd als de behandeling eenmaal is stopgezet.​
• Dieet en lichaamsbeweging hebben misschien geen meetbare invloed op enkele van de fysieke manifestaties van lipodystrofie, maar ze kunnen gemakkelijk helpen bij het verlagen van het vet- en cholesterolgehalte dat vaak wordt gezien bij patiënten die met PI's worden behandeld. Bovendien kunnen ze de effecten van lipodystrofie helpen verzachten door de spiermassa op armen, benen en billen te vergroten; of door gewichtsproblemen aan te pakken (bijv. obesitas, metabool syndroom) die de ophoping van vet in de buik, rug en borsten verder verergeren. Vetarme diëten en regelmatige fitnessprogramma's worden aanbevolen voor alle mensen met hiv, groot of klein. Raadpleeg een diëtist of voedingsdeskundige om u te helpen bij het ontwikkelen van betere eetgewoonten.
• Neem lipidenverlagende medicatie om het triglyceriden- en cholesterolgehalte in uw bloed te verlagen. Het gebruik ervan helpt mogelijk niet om de algehele gezondheidsresultaten te verbeteren (bijvoorbeeld door het risico op hart- en vaatziekten en de ontwikkeling van diabetes te verlagen), maar ze kunnen mogelijk de ernst van lipodystrofie verminderen.
• Hormonale therapie is ook onderzocht bij de behandeling van hiv-geassocieerde lipodystrofie, hetzij in de vorm van testosteronvervanging, hetzij in therapieën waarbij gebruik wordt gemaakt van groeihormoon-releasing hormoon (GHRH). Hoewel het gebruik van beide wordt geassocieerd met een grotere spiermassa, is het onzeker hoe effectief het de feitelijke aandoening zelf behandelt. De meeste onderzoeken suggereren dat er een meetbare verbetering is in de vetverdeling, hoewel veel van de winst verloren lijkt te gaan als de hormoontherapie eenmaal is gestopt.
• Huidvullers, die steeds populairder worden voor cosmetisch gebruik, zijn ook in staat om enkele fysieke manifestaties van lipoatrofie te corrigeren, met name van het gezicht en de billen. Injecteerbare producten zoals Sculptra (poly-L-melkzuur) en Radiesse (calciumhydroxylapatiet) worden in deze gevallen vaak gebruikt en moeten mogelijk meer dan eens per jaar worden behandeld. Hoewel cosmetisch effectief indien uitgevoerd door een gekwalificeerde specialist, kunnen de terugkerende kosten voor sommige patiënten onbetaalbaar zijn.
• Liposuctie wordt vaak onderzocht voor het verwijderen van opgehoopt vet rond de achterkant van de nek (gewoonlijk een "buffelbult" genoemd). Hoewel het snel en effectief is, blijft er een kans op het opnieuw optreden van vetophoping, zelfs na een operatie. Bovendien kan liposuctie het onderhuidse vet alleen net onder het huidoppervlak verwijderen, wat betekent dat vetophoping in de buikholte niet op deze manier kan worden behandeld. En zoals bij alle chirurgische ingrepen, brengt liposuctie enig risico met zich mee.

Welke opties u ook kiest, stop nooit met uw hiv-medicatie zonder eerst met uw arts te overleggen. Zorg er ook voor dat u uw hiv-arts betrekt bij elk consult dat u mogelijk heeft met cosmetische chirurgen met betrekking tot het aanpakken van de fysieke manifestaties van lipodystrofie.