De rol van serotonine bij de zaadlozing

Het is bekend dat antidepressiva seksuele bijwerkingen kunnen hebben. Ze kunnen leiden tot problemen met:

• Verlangen
• Opwinding
• Ejaculatie
• Orgasme

Deze seksuele problemen worden het meest geassocieerd met het gebruik van twee medicijnklassen - selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's) en serotonine-norepinefrineheropnameremmers (SNRI) - die worden gebruikt om depressie en andere stemmingsstoornissen te behandelen.

Al heel vroeg in de ontwikkeling van SSRI's werd ontdekt dat deze medicijnen problemen met ejaculatie kunnen veroorzaken. In feite worden deze medicijnen soms zelfs voorgeschreven aan mannen die problemen hebben met vroegtijdige zaadlozing.

Waarom kunnen antidepressiva zo diepgaande effecten hebben op de seksuele gezondheid, vooral bij mannen? Het heeft niets met stemming te maken. In plaats daarvan heeft het te maken met de rol van serotonine en andere neurotransmitters bij opwinding en ejaculatie.

De biologie van ejaculatie

Seks is in veel opzichten een functie van de geest.

Lichamelijke opwinding kan plaatsvinden door directe stimulatie. Het kan ook plaatsvinden zonder enige directe stimulatie. Sekstherapeuten bevelen 'sexy gedachten' vaak aan als interventie, omdat het denken over seks op zichzelf al een opwinding kan zijn.

Hoe werkt dat? Op dezelfde manier waarop veel gedachten worden verwerkt - door de productie van verschillende neurotransmitters. Dat is hoe zenuwcellen met elkaar communiceren. Ze geven neurotransmitters vrij en reageren erop, waaronder:

• Serotonine
• Norepinephrine
• Dopamine

Veel van ons begrip van de rol van neurotransmitters en hersenstructuren bij opwinding en orgasme komt voort uit dieronderzoek. Er zijn echter ook menselijke studies geweest.

Door onderzoek hebben wetenschappers geleerd dat verschillende delen van de hersenen verband houden met mannelijke seksuele functie.

Het mediale preoptische gebied (MPOA) van de hypothalamus staat centraal in de seksuele respons. Hier komen seksuele prikkels uit verschillende delen van het lichaam samen om te worden verwerkt.

De hersenen sturen vervolgens signalen door het ruggenmerg die ervoor zorgen dat het lichaam opgewonden raakt en vervolgens een orgasme krijgt. Delen van de amygdala en de pariëtale cortex zijn ook belangrijk bij de controle van de ejaculatie.

Rol van neurotransmitters

Neurotransmitters zijn het mechanisme voor deze signalen. Studies bij ratten hebben aangetoond dat het mogelijk is om ratten een orgasme te bezorgen door alleen bepaalde neurotransmitterreceptoren in de hersenen te activeren.

Bij mensen is serotonine de neurotransmitter die het duidelijkst in verband wordt gebracht met ejaculatie. SSRI's werken door te voorkomen dat cellen serotonine opnieuw opnemen (heropname). Dit betekent dat signalen die door serotonine worden veroorzaakt, worden verlengd en langer aanhouden.

Van het chronische gebruik van SSRI-antidepressiva is aangetoond dat het de tijd tussen erectie en ejaculatie bij mannen verlengt. Daarom worden ze soms voorgeschreven als behandeling voor vroegtijdige zaadlozing.

Interessant is dat studies bij ratten hebben aangetoond dat waar de serotonine wordt veranderd, de effecten ervan. Wanneer serotonine in sommige delen van de hersenen van de rat wordt geïnjecteerd, veroorzaakt dit een vertraging in de ejaculatie. In andere delen van de hersenen veroorzaakt het ejaculatie.

Dopamine speelt ook een rol bij de ejaculatie, hoewel de rol ervan niet zo grondig is onderzocht als die van serotonine.

Studies bij ratten suggereren dat dopamine-stimulatie ejaculatie kan veroorzaken. Bij mensen is er ook onderzoek om dit te ondersteunen.

Mensen met schizofrenie die worden behandeld met antipsychotica die een bepaald type dopaminereceptor blokkeren (D2-achtige receptoren), zullen het waarschijnlijk moeilijk of onmogelijk vinden om te ejaculeren. Diezelfde medicijnen zijn getest bij mannen met vroegtijdige zaadlozing.

Net als bij SSRI's lijken antipsychotica de tijd tussen opwinding en ejaculatie te verlengen. Bovendien is er een kleine hoeveelheid gegevens die suggereren dat mutaties in dopaminetransporters bij sommige mannen de kans op vroegtijdige ejaculatie kunnen vergroten.

Fasen van ejaculatie

Ejaculatie wordt gedefinieerd als de krachtige voortstuwing van sperma uit het lichaam. Het vindt plaats in twee fasen.

De eerste fase wordt emissie genoemd. Dat is wanneer de verschillende componenten van het sperma, inclusief sperma, worden uitgescheiden door verschillende klieren en organen.

De tweede fase is uitzetting. Dat is wanneer intense samentrekkingen van de spieren in het genitale gebied ervoor zorgen dat sperma uit de penis wordt geduwd.

Merk op dat sommige mannen die bepaalde soorten prostaatkankeroperaties hebben ondergaan, "droge" ejaculatie kunnen ervaren. Dit komt doordat hun lichaam niet langer de vloeibare componenten van sperma produceert.

Ongeveer een derde van het zaadvocht komt uit de prostaat. Andere klieren die bijdragen aan de productie van zaadvloeistof kunnen ook worden beïnvloed door kankeroperaties.

De term 'orgasme' wordt vaak als synoniem gebruikt met ejaculatie, ook al zijn ze niet hetzelfde. Hoewel een orgasme (gekenmerkt door gevoelens van intens genot) vaak plaatsvindt op het moment van ejaculatie, kan het ook zonder ejaculatie plaatsvinden.

Sommige mannen die multi-orgastisch zijn, kunnen meerdere orgasmes hebben met slechts één ejaculatie. Andere mannen kunnen helemaal niet ejaculeren. Deze aandoening staat bekend als anejaculatie.

Erectie versus ejaculatie

Het is belangrijk op te merken dat een erectie niet nodig is om ejaculatie te laten plaatsvinden. Ejaculatie zonder erectie is niet gebruikelijk, maar het is mogelijk.

Het meest voorkomende voorbeeld hiervan vindt plaats bij adolescente jongens terwijl ze slapen, ook wel nachtelijke emissies of "natte dromen" genoemd. Nachtelijke emissies kunnen optreden met of zonder de aanwezigheid van een erectie.

Ejaculatie zonder erectie kan ook worden gestimuleerd door de vibratie van de penis bij mannen met bepaalde soorten dwarslaesie. Deze techniek wordt soms ook gebruikt om sperma te verzamelen voor geassisteerde voortplantingsprocedures.

Hoewel de fysiologische paden die tot erectie en ejaculatie leiden, verband houden, zijn ze niet hetzelfde. Dit is de reden waarom de PDE-5-remmers die worden gebruikt om erectiestoornissen te behandelen, geen significante invloed hebben op het vermogen van een man om te ejaculeren.

Ze beïnvloeden de bloedstroom in en uit de penis. Ze hebben geen invloed op de afgifte van de componenten van sperma of de spiersamentrekkingen van uitdrijving.