Kan stress epileptische aanvallen veroorzaken?

Aanvallen kunnen worden veroorzaakt door verschillende triggers, terwijl aanval-achtige episodes, ook wel pseudo-aanvallen genoemd, vaak worden geassocieerd met een verscheidenheid aan psychologische aandoeningen, waaronder stress.

Lees meer over aanvallen, waarbij u onderscheid maakt tussen aanvallen en pseudo-aanvallen, en de gevolgen van stress.

Wat zijn aanvallen?

Aanvallen zijn plotselinge pieken van elektrische activiteit in hersenneuronen die veranderingen in gedrag, stemming, bewegingen en bewustzijnsniveau kunnen veroorzaken. Als patiënten twee of meer niet-uitgelokte aanvallen hebben, wordt bij hen epilepsie vastgesteld.

Wanneer communicatiewegen tussen neuronen (zenuwcellen) in de hersenen worden verstoord, ontstaat de kans op aanvallen. Een veel voorkomende oorzaak van aanvallen is epilepsie, hoewel aanvallen kunnen worden veroorzaakt door verschillende triggers:

• Hoge koorts, die kan worden geassocieerd met een infectie
• Slaaptekort
• Flitsende lichten
• Bloed in de hersenen
• Elektrolytstoornissen, zoals een laag natriumgehalte in het bloed
• Hersenschade door eerder hoofdtrauma, een beroerte of een hersentumor
• Alcohol- / drugsvergiftiging of ontwenning
• Medicijnen die de aanvalsdrempel verlagen, zoals bepaalde pijnstillers, antidepressiva of therapieën om te stoppen met roken (zoals bupropion)

Bepaalde triggers, met name slaapgebrek en knipperende lichten, kunnen worden gebruikt bij activeringsprocedures voor elektro-encefalogram (EEG) -tests, die de elektrische activiteit van de hersenen volgen en registreren voor eventuele afwijkingen. Fotische (licht) stimulatie wordt vaak gebruikt in standaardtesten.

Epileptische aanvallen

Bij ongeveer drie miljoen mensen in de Verenigde Staten wordt epilepsie vastgesteld. Epileptische aanvallen treden op wanneer abnormale, overmatige synchrone elektrische activiteit optreedt in het oppervlak van de hersenen, de cortex genaamd.

Enkele symptomen van een epileptische aanval zijn onder meer samentrekking of schokken van spieren, bewustzijnsverlies, zwakte, angst en staren. Sommige mensen met epilepsie merken dat veranderingen in het weer, blootstelling aan bepaalde geuren en zelfs stress een trigger kunnen zijn voor aanvallen.

In sommige gevallen gaat een episode van epileptische aanvallen gepaard met een aura. Aura's zijn verschillende waarnemingen die worden gevoeld rond de tijd dat een aanval optreedt. Deze waarnemingen kunnen auditief (gehoor), olfactorisch (reuk), visueel, somatosensorisch, smaak (smaak), abdominaal (vergelijkbaar met misselijkheid), motorisch, autonoom (rillingen of kippenvel) en psychisch zijn.

Er zijn verschillende soorten aanvallen, maar de meest voorkomende vorm van epilepsie zijn focale aanvallen. Focale aanvallen hebben betrekking op slechts één gebied of één kant van de hersenen. Ze worden gekenmerkt door twee soorten:

• Focaalbewuste aanvallen kunnen enkele seconden tot een paar minuten duren en treden op wanneer de persoon wakker en bewust is terwijl de aanvallen zich voordoen.
• Aanvallen met focaal verminderd bewustzijn kunnen een of twee minuten duren en optreden wanneer de persoon zich niet bewust en bewusteloos is. Soms worden deze aanvallen voorafgegaan door een focale aanval.

De aanwezigheid van epileptische aanvallen wordt bevestigd door een analyse van EEG-opnames, de medische geschiedenis van de patiënt, fysieke observaties en soms videobewaking.

Psychogene niet-epileptische spreuken

Pseudo-aanvallen, ook wel bekend als psychogene niet-epileptische aanvallen (PNES), zijn gebeurtenissen die epileptische aanvallen nabootsen, maar die niet geassocieerd zijn met abnormale elektrische hersenactiviteit die kenmerkend is voor epileptische aanvallen. PNES en epileptische aanvallen hebben soms vergelijkbare kenmerken, zoals convulsies en veranderingen in gedrag en bewustzijn.

PNES hebben een psychologische oorsprong en de aandoening komt vaak voor bij mensen die te maken hebben met depressie, posttraumatische stressstoornis (PTSD) en persoonlijkheidsstoornissen. Geschiedenis van seksueel of lichamelijk misbruik zijn ook risicofactoren voor de ontwikkeling van PNES.

Het meest voorkomende psychiatrische mechanisme dat met PNES wordt geassocieerd, is de conversiestoornis, een mentale aandoening waarbij een persoon onverklaarbare blindheid, verlamming en andere neurologische symptomen ervaart.

De meeste patiënten die met PNES te maken hebben, zijn meestal volwassen vrouwen. Bovendien hebben personen met familieleden met epilepsie een grotere kans om PNES te ontwikkelen.

De snelheid van PNES staat hoog in het vaandel. Geschat wordt dat 2 tot 33 per 100.000 mensen in de Verenigde Staten PNES hebben. Er wordt ook gesuggereerd dat 10 tot 20 procent van de drie miljoen Amerikanen bij wie epilepsie is vastgesteld, daadwerkelijk PNES hebben. Ongeveer 20 tot 50 procent van degenen die zijn opgenomen in epilepsiebewakingseenheden voor uitgebreide EEG's hebben PNES in plaats van epilepsie.

Pseudo-aanvallen worden niet gemakkelijk gedetecteerd door alleen observatie en vereisen vaak een EEG en videobewaking om tot een definitieve diagnose te komen.

Patiënten met PNES kunnen afwijkingen of laesies hebben die op structurele hersenbeelden voorkomen, maar deze zijn niet geassocieerd met aanvallen. PNES-gebeurtenissen treden meestal op wanneer het individu wakker is, zijn vaak langer dan epileptische aanvallen en kunnen abrupt eindigen.

Bepaalde bewegingen worden ook vaker gezien bij PNES dan bij epileptische aanvallen, zoals geselen en bekkenstoten. Bovendien zijn de afwezigheid van motorische kenmerken tijdens een aanval en langdurige slapheid van het lichaam kenmerken die vaker worden gezien bij gevallen van PNES dan bij gevallen van epilepsie.

Video-EEG-bewaking is de standaard diagnostische procedure voor PNES. Dit kan alle klinische bevindingen registreren, evenals de elektrische activiteit van de hersenen. Voor een juiste differentiatie moet een typische episode worden geregistreerd, geverifieerd door de patiënt of familie en geëvalueerd.

Behandeling van PNES kan moeilijk zijn, en het is vastgesteld dat anti-epileptica (AED's) geen enkel voordeel hebben. Psychologische behandeling en alternatieve medicijnen, waaronder antidepressiva, kunnen nuttig zijn bij de behandeling van PNES.

De rol van stress

Hoewel het bewijs voor stress als oorzaak van aanvallen inconsistent is, is stress een veel voorkomende factor bij mensen met pseudo-aanvallen.

Stress is een waargenomen gevoel van gevaar of uitdaging waarmee een individu te maken heeft. Onze reactie hierop kan fysieke psychologische componenten hebben.

Stress is niet altijd een slechte zaak. Optimaal of eustress kan aanpassing en groei bevorderen. Stress die overweldigend of chronisch is, kan echter tot verschillende problemen leiden.

Een stressreactie, beter bekend als 'vechten of vluchten', is gepast op momenten van urgentie. Het verlengen van een stressreactie kan lichamelijk en emotioneel zijn tol eisen.

Een gestrest gevoel kan een verscheidenheid aan fysieke reacties veroorzaken, zoals maagklachten, pijn op de borst, verhoogde bloeddruk, hoofdpijn, seksuele disfunctie en slaapproblemen. Emotionele problemen zoals depressie, paniekaanvallen, gebrek aan motivatie en verschillende vormen van angst kunnen ontstaan.

Langdurige en chronische stress tast de natuurlijke afweermechanismen van het lichaam aan en verhoogt het risico op verschillende gezondheidsproblemen, waaronder:

• Ongerustheid
• Depressie
• Spijsverteringsproblemen
• Hoofdpijn
• Hartziekte
• Slaapproblemen (slapeloosheid)
• Gewichtstoename
• Verminderd geheugen en concentratie

Omgaan met stress

Of u nu wordt gediagnosticeerd met epileptische aanvallen of PNES, epileptische aanvallen of epileptische episodes kunnen in verband worden gebracht met stress. Omgaan met stress is een belangrijk hulpmiddel, dat wordt gebruikt in combinatie met elke door uw arts voorgeschreven behandeling.

Stressoren leren herkennen en fysiek en emotioneel voor jezelf zorgen in stressvolle periodes is een belangrijk onderdeel van het verminderen van stress.

Tips voor stressmanagement

Enkele strategieën voor stressmanagement zijn:

• Gezond eten
• Ontspanningstechnieken oefenen, zoals yoga of een massage krijgen
• Genieten van hobby's, zoals een boek lezen of naar een podcast luisteren
• Gezelligheid met vrienden en familie
• Vrijwilligerswerk doen in uw gemeenschap
• Professionele begeleiding zoeken

Als u te maken heeft met angst en depressie, kan uw leverancier ook anxiolytische (anti-angst) medicatie of antidepressiva voorstellen.

Een woord van Verywell

Stress is een normaal onderdeel van het leven, maar het beïnvloedt ons fysiek, emotioneel, mentaal en gedragsmatig. Stress kan worden geassocieerd met aanvallen, hoewel het vaker wordt geassocieerd met pseudo-aanvallen. Als u te maken heeft met episodes van aanvallen of pseudo-aanvallen, kan het begrijpen van uw stressfactoren en het omgaan met stress helpen bij het behandelen van uw aandoening.

Als u te maken heeft met stress en symptomen van aanvallen, plan dan een bezoek aan uw arts of een door de raad gecertificeerde neuroloog om meer te weten te komen over de diagnose en een behandelplan dat het beste bij uw behoeften past.