Narcolepsie is een slaapstoornis die wordt gekenmerkt door overmatige slaperigheid gedurende de dag. Het kan leiden tot ernstig invaliderende symptomen, variërend van onverwachte slaapvlagen tot emotioneel getriggerde spierzwakte die ertoe kan leiden dat een persoon op de grond valt (kataplexie).
Narcolepsie isnietgewoon oververmoeid zijn. Degenen die het hebben, kunnen niet gedurende een bepaalde tijd wakker blijven, ongeacht de situatie.
Heel goed / JR BeeSoorten narcolepsie
Er zijn twee hoofdtypen narcolepsie: type 1 en type 2. Ze worden gedifferentieerd op basis van twee factoren:
- De aan- of afwezigheid van kataplexie
- De meting van een hersenhormoon genaamd hypocretine (orexine), dat u helpt alert en wakker te blijven.
Kataplexie aanwezig
Afwezigheid van of lage niveaus van hypocretine in cerebrospinale vloeistof (CSF)
Geen kataplexie
Normale niveaus van CSF-hypocretine
Narcolepsie symptomen
De symptomen van narcolepsie beginnen meestal in de tienerjaren of begin twintig, maar kunnen voor het eerst optreden in de kindertijd of zelfs in de late volwassenheid, hoewel dit zeldzaam is.
Er zijn vier hoofdsymptomen van narcolepsie. Slechts een op de drie mensen met narcolepsie heeft alle vier.
Slaperigheid overdag
Elke persoon met narcolepsie ervaart overmatige slaperigheid overdag, waar ze op willekeurige momenten gedurende de dag in slaap vallen wanneer ze wakker zouden moeten zijn. Soms gebeurt dit zonder veel waarschuwing, wat helaas tot letsel kan leiden.
Het is belangrijk op te merken dat mensen met narcolepsie niet meer slapen dan gezonde personen. Hun slaap-waakpatroon wordt eenvoudigweg verstoord en ze gaan sneller dan normaal in de REM-slaap (snelle oogbeweging).
Kataplexie
Kataplexie treedt op wanneer een persoon een plotseling, kortstondig verlies van vrijwillige spierspanning (zwakte) ervaart terwijl hij wakker is. Deze zwakte wordt emotioneel geactiveerd, wat betekent dat het begint wanneer een persoon een sterke emotie voelt, zoals amusement, woede of verrassing.
De zwakte van kataplexie begint meestal in het gezicht en gaat dan naar de knieën. Het kan resulteren in overweldigend vallen, hoofdknikken, knieën doorzakken, hinken en in ernstige gevallen vallen. Het goede nieuws is dat de zwakte van voorbijgaande aard is, met afleveringen die gewoonlijk van enkele seconden tot enkele minuten duren.
Aangezien bij geen enkele andere aandoening bekend is dat kataplexie voorkomt, wijst de aanwezigheid ervan sterk op een diagnose van narcolepsie.
Hallucinaties
Mensen met narcolepsie kunnen intense, levendige hallucinaties ervaren terwijl ze wakker zijn, maar overgaan in slaap, hypnagogische hallucinaties genaamd. Als gevolg hiervan kan iemand dingen zien, horen of voelen die er niet echt zijn.
Deze treden op als gevolg van het feit dat de hersenen dromen genereren terwijl ze wakker zijn.
Slaap verlamming
Slaapverlamming betekent dat een persoon niet kan bewegen of spreken gedurende één tot twee minuten direct na het ontwaken. Dit kan ook gebeuren vlak voordat u in slaap valt. Soms gaat de verlamming gepaard met hallucinaties of een gevoel van verstikking, wat buitengewoon beangstigend kan zijn.
Andere
Naast de bovenstaande symptomen lijden veel mensen met narcolepsie aan psychiatrische problemen, met name depressie en / of angst.
Obesitas komt ook veel voor bij narcolepsie en wordt verondersteld verband te houden met het verlies van hypocretine.
Oorzaken
Narcolepsie werd voor het eerst beschreven door de Franse arts Jean Gelineau in 1880, en het is een van de minst begrepen slaapstoornissen.
Narcolepsie lijkt op te treden vanwege hypocretinedeficiëntie. Hypocretine bevordert de waakzaamheid en handhaaft een normale spierspanning, dus het is logisch dat het verlies ervan zou leiden tot slaperigheid en de plotselinge zwakte die wordt waargenomen bij kataplexie.
Aangenomen wordt dat het immuunsysteem, dat doorgaans verantwoordelijk is voor het bestrijden van infecties, hypocretine-bevattende neuronen (zenuwcellen) kan aanvallen en vernietigen. Waarom het immuunsysteem van een persoon zich tegen deze neuronen in de hersenen keert, blijft onduidelijk. Veel deskundigen vermoeden dat een infectie (meestal een verkoudheid of griep) het lichaam ertoe kan brengen tegen zichzelf te reageren bij genetisch gevoelige personen.
Interessant is dat bepaalde vaccins ook een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van narcolepsie. Er werd zelfs een verhoogd risico op narcolepsie vastgesteld na vaccinatie met Pandemrix, een monovalent H1N1-griepvaccin dat werd geproduceerd voor het griepseizoen 2009-2010 en alleen in Europa werd gebruikt. Het gebruik van dit vaccin is sindsdien stopgezet.
Naast auto-immuniteit kan narcolepsie ook worden veroorzaakt door zeldzame laesies in de hersenen die het gevolg zijn van tumoren, beroertes of andere inflammatoire insulten.
Ten slotte is er waarschijnlijk een genetische component bij narcolepsie, aangezien deze aandoening bij familieleden wordt aangetroffen. Tot 10% van de personen bij wie narcolepsie met kataplexie is vastgesteld, meldt een naaste verwant met de aandoening te hebben.
Diagnose
Als u denkt dat u aan narcolepsie lijdt, zal uw arts - meestal een slaapspecialist - eerst een medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek uitvoeren. Vervolgens kunnen verschillende slaaptests worden aanbevolen om de diagnose narcolepsie vast te stellen of om andere slaapstoornissen te evalueren.
Medische geschiedenis
Tijdens uw afspraak stelt de arts u allereerst een aantal vragen over uw slaap. Bijvoorbeeld:
- Voel je je 's ochtends uitgerust, maar dan het grootste deel van de dag slaperig?
- Valt u op ongepaste momenten in slaap?
- Als u lacht of boos wordt, ervaart u dan ooit plotselinge spierzwakte?
- Als u wakker wordt, kunt u zich dan nooit bewegen of spreken?
Als u één of meer van deze vragen met "ja" beantwoordt, is verder onderzoek naar een mogelijke diagnose van narcolepsie gerechtvaardigd.
Om andere oorzaken van uw symptomen te overwegen, zal uw arts natuurlijk ook vragen stellen zoals:
- Gebruikt u medicijnen om u te helpen slapen of die u moe maken? (Een medicijn kan de boosdoener zijn van uw slaperigheid overdag.)
- Heeft u last van ochtendhoofdpijn en / of zegt uw partner dat u hard snurkt? (Dit kunnen aanwijzingen zijn voor een alternatieve diagnose, zoals slaapapneu.)
Fysiek examen
Naast een medische geschiedenis zal uw arts een lichamelijk onderzoek uitvoeren, waaronder een neurologisch onderzoek, meestal om andere oorzaken van slaperigheid of spierzwakte overdag uit te sluiten.
Slaaptests
Als uw arts een diagnose van narcolepsie vermoedt op basis van uw geschiedenis en onderzoek, moet u verder worden getest. Meestal zal uw arts u een slaaplogboek of actigrafie laten invullen om bij te houden hoeveel slaap u krijgt.
Dit zal dan worden gevolgd door een slaaponderzoek 's nachts, een polysomnogram genaamd (wat vaak normaal is bij mensen met narcolepsie), gevolgd door een onderzoek de volgende dag genaamd een multiple sleep latency test (MSLT), een dutje-test overdag.
Een diagnose van narcolepsie wordt sterk ondersteund als u op de MSLT gemiddeld in minder dan acht minuten in slaap valt tijdens alle dutjes en tijdens twee of meer dutjes de REM-slaap ingaat.
De meeste mensen zonder narcolepsie hebben tijdens dutjes meer dan acht minuten nodig om in slaap te vallen. En als ze slapen, komen ze zelden in de REM-slaap.
Lumbaalpunctie
Hoewel het niet routinematig wordt gedaan, kan een lumbaalpunctie (ruggenprik) worden uitgevoerd als uw MSLT moeilijk te interpreteren is of als uw geval anderszins dubbelzinnig is. Tijdens deze test wordt een monster hersenvocht afgenomen om de concentratie van het hormoon hypocretine te meten.
Een hypocretinespiegel die lager is dan of gelijk is aan 110 pg / ml (picogram per milliliter) komt overeen met een diagnose van type 1 narcolepsie. Een normale hypocretine ondersteunt de diagnose van type 2 narcolepsie.
Behandeling
Narcolepsie is een chronische aandoening zonder genezing, aangezien de vernietiging van hypocretine-bevattende cellen doorgaans volledig is en het resulterende tekort permanent is. Daarom vereist narcolepsie een aanhoudende behandeling.
Het goede nieuws is dat gedragsveranderingen en verschillende medicijnen kunnen worden gebruikt om de symptomen van narcolepsie te behandelen.
Gedragsveranderingen
Voorbeelden van gedragsveranderingen die de symptomen van narcolepsie kunnen verminderen, zijn onder meer:
- Het vermijden van medicijnen of stoffen die sufheid of slaperigheid veroorzaken (bijv. Allergiemedicijnen of alcohol)
- Het matigen van cafeïne-inname, omdat overmatige inname van cafeïne slapeloosheid kan verergeren, wat de slaperigheid overdag kan verergeren
- Een regelmatig, voldoende slaapschema aanhouden (slaapgebrek kan narcolepsiesymptomen verergeren)
- Een tot twee dutjes plannen gedurende de dag
Het is ook belangrijk voor een persoon met narcolepsie om contact op te nemen met hun huisarts zoals voorgeschreven. Gewichtsproblemen en bijwerkingen van medicijnen kunnen worden aangepakt en gecontroleerd.
Soms is een verwijzing naar een beroepsbeoefenaar in de geestelijke gezondheidszorg gerechtvaardigd, niet alleen om mogelijke psychiatrische aandoeningen aan te pakken, maar ook om te helpen bij het omgaan met de dagelijkse uitdagingen van het leven met narcolepsie.
REM-onderdrukkende medicijnen
Kataplexie, slaapverlamming en hypnagogische hallucinaties treden op tijdens de REM-slaap, die sterk kan worden geremd door de chemicaliën in de hersenen, noradrenaline en serotonine. Daarom kunnen medicijnen, zoals Effexor (venlafaxine) en Prozac (fluoxetine), die de hersenniveaus van noradrenaline en serotonine verhogen, deze symptomen van narcolepsie helpen verminderen.
Stimulerende medicijnen
Slaperigheid overdag bij narcolepsie kan worden behandeld met stimulerende medicijnen, zoals:
- Provigil (modafinil)
- Nuvigil (armodafinil)
- Ritalin (methylfenidaat)
Natriumoxybaat
Xywav (natriumoxybaat) is een ander medicijn dat wordt gebruikt om kataplexie te verminderen, meestal ernstigere gevallen. Het kan ook worden gebruikt om slaperigheid overdag te behandelen.
Op de horizon
Het is goed om hoopvol te blijven over de toekomstige behandeling van narcolepsie. Nieuwe therapieën kunnen mogelijk de vernietiging van de hypocretine-bevattende cellen bij gevoelige individuen voorkomen, vertragen of omkeren. Regeneratie van deze populatie hersencellen met stamceltransplantaties kan uiteindelijk ook mogelijk zijn.
Hoewel deze interventies nog ver weg zijn, blijft de mogelijkheid bestaan dat narcolepsie op een dag uiteindelijk zal verdwijnen bij degenen die eraan lijden.
Omgaan
De slopende symptomen van narcolepsie vormen ongetwijfeld een uitdaging voor het dagelijks leven. Mensen met narcolepsie kunnen moeite hebben om hun werk of school bij te houden, en ze vinden het misschien moeilijk om sociale en romantische relaties te onderhouden.
Hoewel medicatie en gedragsveranderingen een persoon kunnen helpen hun ziekte goed te beheersen, is narcolepsie-educatie onder iemands dierbaren en leeftijdsgenoten een essentieel coping-instrument.
Als u narcolepsie heeft, overweeg dan om anderen over uw toestand te vertellen (of nodig hen uit om erover te lezen via betrouwbare online bronnen). Door mensen op te leiden, geeft u hen de kans en vooruitziendheid om u de ondersteuning te bieden die u nodig heeft, zowel emotioneel als fysiek.
Tot slot, aangezien stemmingsstoornissen vaak voorkomen bij narcolepsie, als u symptomen van depressie ervaart (bijvoorbeeld de hele tijd verdrietig zijn of geen interesse meer hebt in activiteiten die u ooit leuk vond) of symptomen van angst (bijvoorbeeld de hele tijd piekeren of aanhoudende paniek aanvallen), neem dan contact op met uw arts. U kunt baat hebben bij gesprekstherapie en / of het nemen van antidepressiva of angststoornissen.
Een woord van Verywell
Als u narcolepsie heeft, is het belangrijk om met een slaapspecialist te praten die de behandeling kan afstemmen op uw unieke behoeften. Hoewel invaliditeit vaak aanhoudt, zijn patiënten met narcolepsie meestal in staat om veel dagelijkse functies te behouden en hun kwaliteit van leven te optimaliseren door een combinatie van zorgvuldige gedragsveranderingen en medicatie.
