Wat is acuut ademhalingsnoodsyndroom (ARDS)?

Acute respiratory distress syndrome (ARDS) is een type ernstig en levensbedreigend longprobleem. ARDS is geen ziekte op zich. Er kunnen eerder verschillende medische situaties toe leiden. Mensen die ernstig ziek zijn of een aanzienlijk letsel hebben opgelopen, lopen mogelijk risico op ARDS. Mensen met ARDS kunnen vaak niet zelfstandig ademen en hebben daarom ondersteuning van een beademingsapparaat nodig om in leven te blijven.

ARDS werd voor het eerst gekarakteriseerd in 1967. Wanneer het kinderen treft, wordt het syndroom soms pediatrisch acuut ademhalingsnoodsyndroom (PARDS) genoemd. Hoewel medische ontwikkelingen het sterftecijfer bij mensen met ARDS hebben verlaagd, sterft tussen 20% en 40% van de mensen met ARDS aan de complicaties ervan.

ARDS-symptomen

Mogelijke symptomen van ARDS zijn onder meer:

• Ernstige kortademigheid
• Snel ademhalen
• Blauwachtig gekleurde ledematen
• Slaperigheid
• Verwarring

Andere symptomen kunnen aanwezig zijn, afhankelijk van de onderliggende oorzaak van ARDS. Mensen met ARDS als gevolg van een infectie kunnen bijvoorbeeld symptomen hebben zoals koorts.

Mensen met ARDS hebben ook hypoxemie, een lager dan normaal zuurstofniveau in het bloed. Dit is eenvoudig in te schatten met een pulsoxymeter, een apparaatje dat je aan je vinger vastklikt.

Indien onbehandeld, ontwikkelen mensen met ARDS snel ademhalingsfalen, waarbij het zuurstofgehalte in het bloed levensbedreigend laag wordt. Dit kan verdere complicaties veroorzaken, zoals hersenschade, onregelmatige hartslag en leverschade. Uiteindelijk zijn de meeste sterfgevallen door ARDS het gevolg van het falen van meerdere organen.

Oorzaken

Inzicht in de oorzaken van ARDS, de onderliggende disfunctie in de longen, evenals de triggers en risicofactoren.

Wat gebeurt er in de longen

De kleine zakjes van de longen, de longblaasjes, spelen een cruciale rol in het leven. Normaal gesproken werken ze om verse zuurstof in uw bloed op te nemen (uit de lucht die u inademt) en extra koolstofdioxide uit uw bloed te verwijderen (het in de lucht te brengen die u uitademt). De cellen van het lichaam hebben voldoende zuurstof nodig om te overleven, maar te veel kooldioxide veroorzaakt ook problemen.

ARDS treedt op wanneer de longen snel vocht verzamelen vanwege een ontsteking in het gebied. Een soort trigger zet deze ontsteking in gang. Ontstekingscellen komen naar de regio en kunnen de voering van de longen beschadigen. Kleine bloedvaten in de longen kunnen gaan lekken en er kunnen zich bloedstolsels vormen in sommige van de resterende bloedvaten. Een deel van de cellen langs de longblaasjes sterft af.

Door dit alles beginnen de longblaasjes zich te vullen met vloeibare en dode cellen. Dan kunnen ze hun normale werk niet doen om verse zuurstof in het bloed te brengen en er kooldioxide uit te verwijderen. Dit leidt tot de levensbedreigende symptomen van ARDS.

ARDS-triggers

ARDS ontwikkelt zich niet vanzelf. In plaats daarvan wordt het veroorzaakt door een triggergebeurtenis die uren of dagen na het eerste probleem longontsteking veroorzaakt.

De meest voorkomende oorzaak van ARDS is longontsteking, die kan worden veroorzaakt door verschillende soorten infecties door virussen, bacteriën of andere pathogenen. Dit omvat COVID-19, de ziekte die wordt veroorzaakt door het nieuwe coronavirus, dat bij sommige mensen leidt tot longontsteking en symptomen van ARDS.

Andere mogelijk triggerende situaties zijn onder meer:

• Ernstige brandwonden
• Pancreatitis
• Overdosis drugs
• Lichamelijk trauma
• Bijna verdrinken
• Pulmonale vasculitis
• Inademingsletsel (van giftige dampen)
• Maaginhoud ingeademd in de luchtwegen (maagaspiratie)
• Sepsis (van longinfectie of een andere infectie)

Risicofactoren

Bepaalde factoren lijken het risico op het ontwikkelen van ARDS te vergroten als u een mogelijke trigger ervaart. Ze bevatten:

• Chronisch alcoholmisbruik
• Roken (persoonlijk of door passief roken)
• Blootstelling aan ingeademde milieuverontreinigende stoffen
• Blootstelling aan schadelijke chemicaliën
• Vitamine D-tekort

Kinderen hebben minder kans om ARDS te ontwikkelen dan volwassenen en zullen minder snel overlijden als het toch gebeurt. Over het algemeen lopen oudere volwassenen een groter risico in vergelijking met jongere volwassenen.

Diagnose

De diagnose ARDS kan lastig zijn, omdat de symptomen die van sommige andere medische situaties kunnen nabootsen die niet zo ernstig zijn en niet dezelfde snelle behandeling vereisen. Het is belangrijk dat ARDS zo snel mogelijk correct wordt gediagnosticeerd, omdat de meeste mensen met ARDS zo snel mogelijk ondersteuning nodig hebben op een beademingsapparaat.

Artsen moeten niet alleen ARDS diagnosticeren, maar ook de onderliggende aandoening die de gebeurtenis heeft veroorzaakt, zoals longontsteking. Soms is dat duidelijk, maar soms is er meer graafwerk nodig. Andere oorzaken van symptomen moeten worden uitgesloten. Onbehandeld congestief hartfalen kan bijvoorbeeld enkele symptomen veroorzaken die lijken op ARDS.

Het is ook belangrijk om onderscheid te maken tussen eenvoudige longontsteking en ARDS, omdat ze een aantal zeer vergelijkbare symptomen en tekenen kunnen hebben. Longontsteking is er eenoorzaakvan ARDS. Bij longontsteking zal een laag zuurstofgehalte meestal verdwijnen als iemand extra zuurstof krijgt. In ARDS is dat meestal niet het geval.

Zoals altijd zijn de medische geschiedenis en het onderzoek van een persoon het startpunt voor de diagnose. Dat omvat recente symptomen, zoals kortademigheid en koorts, evenals de bestaande medische aandoeningen van een persoon. Het lichamelijk onderzoek onthult vaak ook belangrijke aanwijzingen over wat de symptomen van een persoon zou kunnen veroorzaken.

Labotests

Bepaalde basale laboratoriumtests kunnen helpen bij het diagnosticeren van ARDS en de onderliggende oorzaak. Deze geven ook wat basisinformatie over hoe de rest van het lichaam wordt beïnvloed. Enkele hiervan kunnen zijn:

• Arterieel bloedgas
• Volledig bloedbeeld (CBC)
• Uitgebreid metabool paneel
• Tests van bloedstolling
• Tests om andere oorzaken uit te sluiten (zoals bloedtesten voor hartbeschadiging)

Het is ook belangrijk om te controleren op infectie. Als er bijvoorbeeld een besmettelijke oorzaak wordt vermoed, moet een persoon mogelijk een bloedmonster afnemen en dat kan in een laboratorium worden gekweekt om de specifieke ziekteverwekker te identificeren.

Afhankelijk van de context kunnen sputummonsters en urinemonsters nodig zijn, afhankelijk van de situatie kan het ook nodig zijn om via een bloed- of sputummonster op COVID-19-infectie te testen.

In beeld brengen

Beeldvorming is een belangrijk onderdeel van het diagnosticeren van ARDS. Echografie van de borst, röntgenfoto en / of CT-scan kunnen worden gebruikt. Bij beeldvorming kan de arts pluizige plekken in de longen zien die er normaal niet zouden zijn, van de ontstekingsvloeistof die de luchtzakken van de longen vult. Echocardiografie kan ook nodig zijn om hartproblemen als oorzaak uit te sluiten.

Vervolgonderzoeken

Als er geen onderliggende oorzaak van de ARDS is gevonden, zijn mogelijk aanvullende tests nodig. Dit kunnen tests zijn zoals bronchoalveolaire lavage, waarbij vloeistof diep uit de longluchtwegen wordt verzameld voor analyse. In ongebruikelijke gevallen kan een klein longweefsel (longbiopsie) nodig zijn om de diagnose te stellen.

Behandeling

Helaas hebben we geen geweldige behandelingen voor ARDS zelf. Het lichaam heeft tijd en steun nodig tijdens het herstel.

Ondersteunende ademhalingsbehandelingen

Behandeling voor ARDS richt zich op het in leven houden van een persoon terwijl ze genezen. Een steunpilaar hiervan is beademing.

De meeste mensen met ARDS hebben ondersteuning nodig op een beademingsapparaat. Deze machine helpt mensen ademen wanneer ze dit niet alleen effectief kunnen, waardoor ze zuurstof kunnen opnemen en kooldioxide kunnen verwijderen.

Een buis wordt in de mond van de persoon geplaatst en gaat door de luchtpijp (of in een gat dat chirurgisch in de nek is gemaakt). Deze buis is verbonden met de ventilator. De ventilator kan dan lucht (soms met extra zuurstof) in de longen van de persoon blazen en uitgeademde lucht verwijderen.

Terwijl dit gebeurt, wordt de persoon verdoofd om ze op hun gemak te houden. Soms krijgen ze ook medicatie om ze lichamelijk verlamd te houden, vooral als hun ARDS ernstig is.

Het individu moet aan de beademing blijven totdat ze met succes zelfstandig kunnen ademen. Het is belangrijk om regelmatig te beoordelen of dit mogelijk is, omdat beademing zijn eigen gezondheidsrisico's met zich meebrengt, waaronder infectie en verdere longschade. Een persoon mag niet langer aan een beademingsapparaat worden gehouden dan nodig is.

Extracorporale membraanoxygenatie (ECMO) is een andere beademingsondersteuningsmethode die kan worden geprobeerd, vooral als traditionele mechanische ventilatie niet goed werkt. Bij deze behandeling wordt een pomp gebruikt om het bloed van een persoon door een kunstmatige long buiten het lichaam te laten circuleren.

Deze kunstlong voegt zuurstof toe en verwijdert kooldioxide voordat het bloed naar het lichaam wordt teruggevoerd. ECMO kan vooral gunstig zijn voor mensen met ernstige ARDS.

Patiënten met ARDS worden vaak in buikligging (buik naar beneden) gelegd, waardoor de longen mogelijk effectiever kunnen werken.

Andere ondersteunende zorg

Behandeling met een beademingsapparaat vereist zorg op een intensive care-afdeling (ICU). Terwijl hij daar is, zal de persoon andere ondersteuning nodig hebben om hem op zijn gemak te houden en andere problemen te helpen voorkomen. Enkele van deze ondersteuningen zijn:

• Zorgvuldig beheer van intraveneus toegediende vloeistoffen
• Voeding via een buis die op de maag is aangesloten (nasogastrische of orogastrische buizen)
• Pijnstillers
• Medicijnen om bloedstolsels te voorkomen door gebrek aan beweging van de patiënt
• Medicijnen zoals protonpompremmers om stresszweren te helpen voorkomen
• Regelmatige herpositionering van de patiënt (om doorligwonden te voorkomen)

Afhankelijk van de context kunnen ook andere medicijnen nodig zijn. Iemand met een zeer lage bloeddruk als gevolg van sepsis heeft mogelijk een medicijn nodig om zijn bloeddruk te verhogen.

Onderliggende oorzaken aanpakken

Het is ook belangrijk om eventuele onderliggende oorzaken van ARDS aan te pakken, als dit mogelijk is. Een persoon met ARDS door bacteriële longontsteking heeft bijvoorbeeld gerichte antibiotica nodig om de infectie aan te pakken. Helaas hebben we in veel situaties geen behandelingen om de hoofdoorzaak van ARDS aan te pakken.

Richten op ARDS

Corticosteroïden zijn soms gebruikt om mensen met ARDS te behandelen, maar het is niet duidelijk dat ze veel helpen.

Geïnhaleerd stikstofmonoxide kan nuttig zijn voor sommige patiënten die het niet goed doen met standaardbehandelingen, maar nogmaals, dit is niet helemaal duidelijk. Een andere behandeling, oppervlakteactieve stof, wordt soms ook gebruikt, maar wordt momenteel niet aanbevolen, behalve voor pasgeboren baby's.

Wetenschappers hebben andere medicijnen bestudeerd om de symptomen van ARDS te verminderen, maar we hebben vanaf nu geen aanvullende directe behandelingen.

Na ARDS

Mensen die ARDS overleven, kunnen enkele bijwerkingen op de lange termijn ervaren. Veel mensen zullen afvallen en spiermassa verliezen en hebben daarom misschien hulp nodig bij hun dagelijkse vaardigheden. Sommige mensen ervaren cognitieve problemen (van verminderde zuurstof tot de hersenen) die maanden kunnen duren nadat ze naar huis zijn gegaan.

Posttraumatische stressstoornis komt ook voor bij sommige mensen. Sommige mensen ervaren kortademigheid en een verminderd vermogen om te oefenen. Veel mensen die ARDS ontwikkelen, keren uiteindelijk binnen zes tot twaalf maanden terug naar een bijna normale longfunctie.

ARDS van COVID-19

Veel mensen maken zich zorgen over ARDS als gevolg van de COVID-19-pandemie. De meerderheid van de mensen ervaart alleen beheersbare symptomen van COVID-19. Bij sommige mensen veroorzaakt de infectie echter een grote hoeveelheid ontsteking, een zogenaamde cytokinestorm. Dit kan dienen als trigger voor ARDS.

Momenteel is de behandeling van ARDS door COVID-19 vergelijkbaar met de behandeling van ARDS door andere oorzaken. Elke dag leren clinici meer over de specifieke kenmerken van longziekte van COVID-19 en hoe deze optimaal kunnen worden beheerd.

Onderzoekers worstelen om specifieke behandelingen te identificeren die kunnen helpen bij het bestrijden van het virus zelf of die de symptomen van ARDS kunnen helpen verminderen. Enkele zeer vroege onderzoeken hebben gesuggereerd dat corticosteroïden patiënten met ARDS van COVID-19 kunnen helpen, maar er zijn meer gegevens nodig om de rol ervan te bevestigen.

Een woord van Verywell

Acute respiratory distress syndrome (ARDS) is een levensbedreigende medische situatie. Het is normaal dat u zich bang en overweldigd voelt als een geliefde lijdt aan ARDS. Gelukkig hebben gezondheidswerkers meer tools dan ooit om de kans op herstel te maximaliseren. Goed opgeleide medische professionals zullen hard werken om uw geliefde de best mogelijke kans te geven.