Bipolaire stoornis en schizofrenie hebben vergelijkbare aspecten, maar schizofrenie wordt gekenmerkt door aanhoudende of recidiverende episodes van psychose, terwijl bipolaire stoornis een stemmingsstoornis is die zich soms kan manifesteren met psychotische symptomen. Omdat ze soms op dezelfde manier voorkomen, kunnen deze aandoeningen voor elkaar worden aangezien.
Korte definities van deze aandoeningen:
- Bipolaire stoornis is een stemmingsstoornis die wordt gekenmerkt door episodes van depressie en episodes van manie of hypomanie.
- Schizofrenie is een psychiatrische aandoening die wordt gekenmerkt door terugkerende hallucinaties (valse gewaarwordingen) en / of wanen (valse overtuigingen), evenals een verminderd functioneren.
- Schizoaffectieve stoornis is een psychiatrische aandoening die wordt gekenmerkt door episodes van psychose samen met en onafhankelijk van symptomen van stemmingsstoornissen. Een depressieve type schizoaffectieve stoornis kan worden gediagnosticeerd wanneer een ernstige depressie optreedt, en een bipolaire type schizoaffectieve stoornis wordt gekenmerkt door periodes van manie.
Atipati Netiniyom / EyeEm / Getty-afbeeldingen
Symptomen
Als u een bipolaire stoornis, schizofrenie of schizoaffectieve stoornis heeft, kunt u veel van uw symptomen herkennen in de beschrijvingen van deze aandoeningen. Er zijn echter variaties in de symptomen die u kunt ervaren.
De symptomen van schizofrenie en bipolaire stoornis kunnen per persoon verschillen; geen twee gevallen zijn precies hetzelfde.
Bipolaire stoornis
De symptomen van een bipolaire stoornis omvatten klinisch significante episodes van depressie en hypomanie en / of manie.
Symptomen van depressie bij een bipolaire stoornis zijn onder meer:
- Droefheid
- Gebrek aan interesse in dingen die eerder genoten
- Gevoelens van waardeloosheid
- Veranderingen in eetlust
- Een gevoel van hopeloosheid en zelfmoordgedachten
Symptomen van manie bij een bipolaire stoornis zijn onder meer:
- Rusteloosheid, onvermogen om in slaap te vallen
- Racing gedachten
- Verhoogde of prikkelbare stemmingen
- Onrealistische planning
- Overschatting van persoonlijke capaciteiten
- Risico nemen
Gemengde affectieve episodes komen voor wanneer manie en depressie tegelijkertijd optreden. Een persoon kan zich bijvoorbeeld hopeloos voelen en kan ook racistische gedachten of risicogedrag vertonen.
Bipolaire stoornis kan leiden tot effecten zoals overweldigende paranoia of een overdreven gevoel van eigenbelang met een extreme onthechting van de werkelijkheid die vergelijkbaar kan zijn met schizofrenie.
Schizofrenie
Schizofrenie wordt gekenmerkt door dissociatie van de werkelijkheid, in de vorm van hallucinaties, wanen of desorganisatie. Negatieve symptomen, waaronder gedrag van verminderde emotionele expressie en functioneren, zijn ook een belangrijk onderdeel van deze aandoening. En cognitieve symptomen, zoals geheugenstoornissen, kunnen van invloed zijn op het vermogen van een persoon om voor zichzelf te zorgen.
Positieve symptomen:
- Wanen en / of hallucinaties
- Paranoia
- Agitatie
- Ongeorganiseerde spraak
- Ongeorganiseerd gedrag
Negatieve symptomen:
- Apathie (gebrek aan interesse)
- Terugtrekking uit anderen
- Isolatie
- Gebrek aan emotionele expressie
- Overmatig slapen
Cognitieve tekorten:
- Verminderde aandacht
- Verminderd geheugen en leren
- Moeilijkheden met denken en problemen oplossen
Schizoaffectieve stoornis omvat de symptomen van schizofrenie, maar een persoon met een schizoaffectieve stoornis zal ook langdurige en aanhoudende stemmingssymptomen ervaren.
Schizofrenie wordt gekenmerkt door psychose. Daarentegen zal slechts tussen 20% en 50% van de mensen met een bipolaire stoornis een psychotische episode ervaren.
Oorzaken
Aangenomen wordt dat bipolaire stoornis en schizofrenie elk voortkomen uit genetische, biologische en omgevingsoorzaken, hoewel er belangrijke verschillen zijn.
Bipolaire stoornis treft ongeveer 2% van de bevolking. Schizofrenie treft ongeveer 1% van de bevolking. Schizoaffectieve stoornis komt veel minder vaak voor dan bipolaire stoornis of schizofrenie, met een geschatte prevalentie van ongeveer 0,3 % van de bevolking.
De gemiddelde leeftijd waarop de symptomen voor elk van deze aandoeningen optreden, is begin twintig. Het bereik van het begin van de symptomen is groter voor een bipolaire stoornis.
Genetisch
Er lijkt een sterke genetische component te zijn die bijdraagt aan de ontwikkeling van zowel schizofrenie als bipolaire stoornis.
Tweelingstudies tonen aan dat monozygote (identieke) tweelingen vaker de diagnose schizofrenie hebben dan dizygote (broederlijke, niet identieke) tweelingen. Dit correleert ook met veranderingen in de connectiviteit tussen bepaalde structuren van de hersenen waarvan onderzoekers denken dat ze sterk worden beïnvloed door genetica.
Bipolaire stoornis wordt beïnvloed door genetische factoren, en tweelingstudies laten een hogere correlatie zien van de diagnose tussen identieke tweelingen dan niet-identieke tweelingen. Dit hangt samen met een lager volume in bepaalde delen van de hersenen.
Biologie
Prenatale problemen worden in verband gebracht met de ontwikkeling van schizofrenie, maar er is niet gevonden dat ze nauw verband houden met de ontwikkeling van een bipolaire stoornis.
Maternale emotionele stress, infecties, geboortecomplicaties, laag zuurstofniveau en foetale nood worden in verband gebracht met een verhoogd risico op latere ontwikkeling van schizofrenie.
Milieu
De gemeenschap en omgeving van een persoon spelen een rol bij het risico op een bipolaire stoornis, evenals bij schizofrenie. Experts suggereren dat omgevingsfactoren deze aandoeningen niet veroorzaken, maar dat ze kunnen bijdragen aan symptomen bij mensen die genetisch kwetsbaar zijn.
Onderzoekers stellen dat blootstelling aan middelenmisbruik en / of overmatige stress metabolische veranderingen in het lichaam kan veroorzaken die de expressie van de genetische factoren die aan deze aandoeningen bijdragen, versterken - en mogelijk de hersenveranderingen versnellen die tot de klinische effecten leiden.
Bijdragende omgevingsfactoren zijn onder meer kindertrauma, sociaal isolement en middelenmisbruik.
Stedelijkheid is een van de factoren die in verband zijn gebracht met deze omstandigheden. Er is gesuggereerd dat vervuiling, lawaai, verstoorde slaap en sociale stress aan deze associatie ten grondslag zouden kunnen liggen.
Diagnose
Bipolaire stoornis, schizofrenie en schizoaffectieve stoornis worden elk gediagnosticeerd op basis van criteria die zijn uiteengezet in de "Diagnostic and Statistical Manual of Disorder of Mental Disorders" (DSM-5), het classificatiesysteem voor ziekten dat wordt gebruikt door professionals in de geestelijke gezondheidszorg.
Andere mogelijke oorzaken van de symptomen, zoals medicijnen, hersenletsel of een ernstige medische ziekte, zoals encefalitis (hersenontsteking), moeten worden uitgesloten voor een persoon om de diagnose van een van deze aandoeningen te krijgen.
Bipolaire stoornis
De diagnose van een bipolaire stoornis vereist de aanwezigheid van ten minste één manische of hypomanische episode en in het algemeen ten minste één depressieve episode.
Schizofrenie
Voor een diagnose van schizofrenie moet een persoon gedurende ten minste zes opeenvolgende maanden symptomen hebben.
Criteria omvatten ten minste een of twee van de volgende:
- Wanen
- Hallucinaties
- Ongeorganiseerde spraak
Als slechts één van bovenstaande aanwezig is, moet een persoon ook beschikken over:
- Ernstig ongeorganiseerd gedrag
- Negatieve symptomen, zoals katatonisch gedrag, apathie, gebrek aan expressie
Voor een diagnose van schizofrenie moeten de symptomen verband houden met een verslechtering van de zelfzorg, relaties of werk.
Een diagnose van schizoaffectieve stoornis vereist de aanwezigheid van symptomen van schizofrenie. De stemmingssymptomen moeten meestal aanwezig zijn, maar de symptomen van psychose moeten langer dan twee weken aanwezig zijn zonder stemmingsverschijnselen.
Er is enige discussie geweest over de vraag of schizoaffectieve stoornis zijn eigen diagnose zou moeten zijn. Sommigen zeggen dat het een categorie van schizofrenie, ernstige depressie of bipolaire stoornis zou moeten zijn.
Behandeling
Bipolaire stoornis en schizofrenie kunnen worden behandeld met medische ingrepen, maar deze aandoeningen zijn niet te genezen. Counseling is ook een belangrijk onderdeel van het beheer van deze aandoeningen.
Behandelingen voor schizofrenie omvatten antipsychotica, die dagelijks worden ingenomen om symptomen te voorkomen. Behandelingen voor een bipolaire stoornis omvatten lithium en andere stemmingsstabilisatoren, meestal samen met antipsychotica.
Bepaalde soorten psychotherapie kunnen gunstig zijn bij schizofrenie en bipolaire stoornis.
Behandeling met elektroconvulsietherapie (ECT) kan gunstig zijn bij de behandeling van depressieve episodes en / of manische episodes bij bipolaire stoornis, en wordt beschouwd als een van de behandelingsopties om de aandoening te behandelen.
ECT is onderzocht als een mogelijke therapie voor de behandeling van schizofrenie en het kan sommige symptomen op korte termijn verlichten, maar het wordt niet beschouwd als een routinematige behandeling voor schizofrenie.
Prognose
Schizofrenie en bipolaire stoornis zijn beide levenslange aandoeningen, maar behandeling kan de prognose van een persoon verbeteren. Deze aandoeningen kunnen het risico op middelenmisbruik en zelfmoord vergroten.
Sommige schattingen zijn dat tussen de 4% en 19% van de mensen met een bipolaire stoornis sterft door zelfmoord, een percentage dat 10 tot 30 keer hoger ligt dan bij de algemene bevolking. Een onderzoek uit 2020 wees uit dat het zelfmoordcijfer voor mensen met schizofrenie spectrum aandoeningen is meer dan 20 keer hoger dan bij de algemene bevolking.
Deze aandoeningen gaan ook gepaard met een risico op gezondheidsproblemen als gevolg van het verwaarlozen van de eigen lichamelijke symptomen en een gebrek aan motivatie en het vermogen om medische hulp in te roepen, evenals de impact van sommige behandelingen.
Deze omstandigheden kunnen acuut verslechteren, met ernstige dissociatie van de werkelijkheid, zelfmoordgedachten en / of zelfbeschadiging. Voor episodes van acute verslechtering kan ziekenhuisopname noodzakelijk zijn.
Een woord van Verywell
Leven met een bipolaire stoornis of schizofrenie is een uitdaging voor de persoon met de aandoening en voor zijn vrienden en familie. Beide aandoeningen worden gekenmerkt door ernstig leed en relatieproblemen.
De persoon die de symptomen ervaart, heeft mogelijk een gebrek aan inzicht, wat de communicatie, diagnose en behandeling kan verstoren. Zodra een diagnose is gesteld en de behandeling is gestart, kunnen de symptomen echter vaak goed onder controle worden gehouden, met een overeenkomstige verbetering van de kwaliteit van leven.
Het aanhouden van een consistente routine, het verminderen van stress, het hebben van een gezond voedingspatroon en actief blijven, kunnen allemaal bijdragen aan een beter algemeen resultaat.
