Hemolytische ziekte van de pasgeborene (HDN) is een aandoening waarbij de rode bloedcellen niet overeenkomen tussen een moeder en haar baby. Dit gebeurt wanneer de bloedgroep van de moeder Rh-negatief is en de baby Rh-positief is. Tijdens de zwangerschap maakt de moeder antistoffen aan die rode bloedcellen aanvallen en vernietigen, wat resulteert in bloedarmoede bij de foetus. Een vergelijkbare aandoening doet zich voor bij bloedplaatjes die neonatale allo-immune trombocytopenie wordt genoemd.
BSIP / UIG / Creative RM / Getty ImagesOorzaken
Onze rode bloedcellen zijn bedekt met antigenen, stoffen die een immuunrespons opwekken. Sommige van deze antigenen geven ons onze bloedgroep (A, B, O, AB) en andere onze Rh-groep (positief, negatief). De Rh-groep wordt ook wel het D-antigeen genoemd.Vrouwen die Rh-negatief zijn, hebben het D-antigeen niet op hun rode bloedcellen. Als hun ongeboren baby Rh-positief is (geërfd van de vader), is er een D-antigeen aanwezig. Wanneer immuuncellen van de moeder worden blootgesteld aan de bloedcellen van de foetus (wat kan optreden tijdens de bevalling, bloeding tijdens de zwangerschap of als gevolg van een eerdere miskraam), herkent het immuunsysteem van de moeder het D-antigeen als "lichaamsvreemd" en ontwikkelt het antilichamen ertegen.
De eerste zwangerschap met een Rh-positieve baby wordt niet beïnvloed omdat de aanvankelijk gevormde antilichamen de placenta niet kunnen passeren. Als bij toekomstige zwangerschappen de immuuncellen van de moeder in contact komen met het D-antigeen op de foetale bloedcellen, maakt het immuunsysteem echter snel anti-D-antilichamen aan die de placenta kunnen passeren. Deze antilichamen hechten zich vast aan de foetale bloedcellen, markeren ze voor vernietiging en veroorzaken bloedarmoede. Een vergelijkbare aandoening kan optreden wanneer er een discrepantie is in de bloedgroep die ABO-incompatibiliteit wordt genoemd.
Hoe het kind wordt beïnvloed
Zoals hierboven besproken, zijn er bij de eerste zwangerschap met een Rh-positieve baby geen problemen. Als deze mismatch niet bekend is tijdens de eerste zwangerschap (komt soms voor als de eerste zwangerschap resulteert in een miskraam) of als de juiste preventieve maatregelen (die later worden besproken) niet worden genomen, kunnen toekomstige zwangerschappen worden beïnvloed. Na de eerste aangedane zwangerschap verergert de ernst van de hemolytische ziekte van de pasgeborene met elke zwangerschap.
De symptomen worden bepaald door de ernst van de afbraak van rode bloedcellen (hemolyse genoemd). Als het kind slechts licht is aangedaan, kunnen er minimale problemen zijn, zoals milde anemie en / of geelzucht, die geen behandeling behoeven. Als de hoeveelheid hemolyse ernstig is, zal hij / zij kort na de geboorte aanzienlijke geelzucht (verhoogd bilirubine) hebben.
Helaas stopt de hemolyse niet wanneer de baby wordt geboren, omdat de maternale antilichamen enkele weken blijven hangen. Deze overmatige hoeveelheden bilirubine kunnen schade aan de hersenen veroorzaken. In sommige gevallen is de bloedarmoede in utero (vóór de geboorte) zo ernstig dat de lever en milt groter worden om de productie van rode bloedcellen te verhogen, wat leidt tot leverfalen. De hemolytische ziekte kan ook leiden tot hydrops foetalis met gegeneraliseerd oedeem (zwelling), vocht rond organen en zelfs de dood.
Preventie
Tegenwoordig wordt bij alle vrouwen die prenatale zorg ontvangen, bloed afgenomen om hun bloedgroep en groep te bepalen. Als ze Rh-negatief is, wordt bloedonderzoek gestuurd om te bepalen of ze al anti-D-antilichamen heeft. Als ze nog geen antilichamen heeft, krijgt ze een medicijn genaamd RhoGAM. RhoGAM of anti-D Ig is een injectie die wordt gegeven na 28 weken, bloedingsepisodes (inclusief miskramen na 13 weken zwangerschap) en bij de bevalling. De RhoGAM is vergelijkbaar met het antilichaam dat de moeder zou maken tegen het D-antigeen. Het doel is dat de RhoGAM alle foetale rode bloedcellen in de bloedsomloop van de moeder vernietigt voordat ze antilichamen kan ontwikkelen.
Als anti-D-antilichamen worden gevonden, zal RhoGAM niet nuttig zijn, maar zal aanvullende screening van de foetus worden uitgevoerd zoals hieronder beschreven.
Behandeling
Als de moeder vastbesloten is anti-D-antilichamen te hebben en de vader Rh-positief is, bestaat de mogelijkheid van hemolytische ziekte van de pasgeborene. In deze situatie wordt er getest op het vruchtwater of bloed uit de navelstreng om de bloedgroep en de groep van de baby te bepalen. Als de baby Rh-negatief blijkt te zijn, is geen verdere behandeling nodig.
Als de baby echter Rh-positief is, zal de zwangerschap nauwlettend worden gevolgd. Echo's zullen worden gebruikt om de foetale anemie vast te stellen en om de noodzaak van intra-uteriene transfusies (transfusie aan de foetus terwijl deze zich nog in de baarmoeder bevindt) te bepalen. Het bloed van de moeder wordt tijdens de zwangerschap serieel getest om te bepalen hoeveel antilichamen ze aanmaakt. Als de baby bloedarm blijkt te zijn, kunnen tijdens de zwangerschap bloedtransfusies worden gegeven om complicaties te voorkomen (intra-uteriene transfusies). Als wordt vastgesteld dat de baby bloedarmoede heeft en bijna voldragen is, kan een vroege bevalling worden aanbevolen.
Nadat de baby is geboren, wordt bloedonderzoek verzonden om te controleren op bloedarmoede en bilirubinespiegels. De afbraak van rode bloedcellen stopt niet zodra de baby is geboren, dus het bilirubine kan in de eerste paar dagen tot gevaarlijke niveaus stijgen. De verhoogde bilirubinespiegels (geelzucht) worden behandeld met fototherapie waarbij de baby onder blauw licht wordt geplaatst. De lichten breken het bilirubine af, waardoor het lichaam er vanaf kan. Transfusies worden ook gebruikt om bloedarmoede te behandelen. Als de bloedarmoede en geelzucht ernstig zijn, wordt de baby behandeld met een wisseltransfusie. Bij dit type transfusie worden kleine hoeveelheden bloed uit de baby verwijderd en vervangen door getransfundeerd bloed.
Eenmaal uit het ziekenhuis ontslagen, is het belangrijk om nauw contact te hebben met de kinderarts of hematoloog om op bloedarmoede te controleren. De antilichamen tegen rode bloedcellen van de moeder kunnen gedurende 4-6 weken na de bevalling vernietiging veroorzaken en er kunnen aanvullende transfusies nodig zijn.
