SDI Productions / E + / Getty Images
In de Verenigde Staten is darmkanker de vierde meest voorkomende vorm van kanker die elk jaar wordt gediagnosticeerd. Darmkanker komt voor bij zowel mannen als vrouwen, maar komt vaker voor bij mannen, en in het bijzonder bij zwarte mannen.
In totaal wordt van elke 100.000 mannen verwacht dat 43,7 per jaar de diagnose darmkanker krijgt (vergeleken met 33,6 vrouwen). Helaas is darmkanker de op een na meest dodelijke vorm van kanker, met jaarlijks 16,3 mannen op de 100.000 die eraan overlijden (vergeleken met 11,5 vrouwen).
Bij alle vormen van kanker zijn er veel redenen waarom er verschillen zijn in de manier waarop mannen en vrouwen worden beïnvloed. In sommige gevallen kan dit te maken hebben met biologische verschillen zoals anatomie of hormoonproductie.
In andere gevallen kunnen er leefstijlfactoren of ongelijkheden in de zorg zijn die van invloed kunnen zijn op hoeveel mannen of vrouwen die kanker ontwikkelen en verschillende uitkomsten ervaren. Variaties in voeding, levensstijlkeuzes, evenals toegang tot zorg en culturele attitudes rond kankerscreening kunnen allemaal bijdragen aan hoe mannen en vrouwen verschillend worden beïnvloed door darmkanker.
Al deze factoren komen samen in een gecompliceerd netwerk om het verhoogde risico op het ontwikkelen van darmkanker bij mannen te vergroten en eraan te overlijden.
Tekenen en symptomen
De tekenen en symptomen van darmkanker zijn in wezen hetzelfde bij zowel mannen als vrouwen. De locatie van de tumor kan echter van invloed zijn op sommige symptomen. Een tumor lager in het spijsverteringskanaal kan bijvoorbeeld helderrood bloed in de ontlasting veroorzaken, terwijl een tumor die hoger ligt ervoor kan zorgen dat de ontlasting teerachtig of zwart is.
Hoewel ze enigszins kunnen variëren op basis van de locatie van de kanker in de dikke darm, zijn de typische symptomen van darmkanker:
- Opgezette buik, krampen of pijn
- Zwarte of teerachtige ontlasting
- Bloed in of op de ontlasting
- Verandering in stoelgang (vaker of minder vaak naar het toilet gaan dan normaal)
- Diarree
- Constipatie
- Vermoeidheid
- Gevoel dat de darm niet leegloopt (tenesmus)
- Smalle ontlasting
- Onbedoeld gewichtsverlies
- Braken
De tekenen en symptomen van darmkanker kunnen vergelijkbaar zijn met die veroorzaakt door andere aandoeningen die vaker voorkomen, zoals een virale of bacteriële infectie of aambeien. Daarom is het belangrijk om veranderingen in de stoelgang met een arts te bespreken.
Bloed in de ontlasting is nooit normaal en moet met een arts worden besproken, zelfs als er al een diagnose is van een aandoening zoals aambeien of inflammatoire darmaandoeningen (IBD).
De symptomen van darmkanker die mannen ervaren, kunnen enigszins verschillen van die van vrouwen. Dit komt omdat bij mannen kanker in het laatste deel van de dikke darm (de sigmoïde colon) en in het rectum vaker voorkomt. Bij vrouwen bevindt kanker zich meestal hoger in de dikke darm (waar het moeilijker is om een diagnose te stellen).
Dikkedarmkanker in de sigmoïde colon of het rectum kan symptomen veroorzaken zoals bloed in de ontlasting of een aanhoudend gevoel het toilet te moeten gebruiken. Deze symptomen kunnen eerder in de loop van de ziekte hinderlijk worden. Dit kan ertoe leiden dat patiënten medische hulp zoeken en eerder worden gecontroleerd dan wanneer de kanker zich hoger in de dikke darm bevindt.
Bij darmkanker is vroege opsporing belangrijk voor een succesvolle behandeling. De symptomen van de meer voorkomende vormen van darmkanker bij mannen kunnen ervoor zorgen dat de kanker in een eerder stadium wordt opgelopen. Mannen worden vaak gediagnosticeerd met darmkanker in stadium 1, terwijl vrouwen vaker worden gediagnosticeerd in stadium 2.
Zelfs als de diagnose in een eerder stadium wordt gesteld, is darmkanker in het algemeen nog steeds dodelijker bij mannen dan bij vrouwen. Een van de redenen zijn verschillen in hormonen, omdat vrouwelijke hormonen enige bescherming kunnen bieden als het gaat om darmkanker.
Levensstijl, waaronder een ontstekingsbevorderend dieet, zwaarlijvigheid en gebrek aan lichaamsbeweging, spelen ook een rol. Deze factoren hebben meer een negatieve invloed op mannen dan op vrouwen als het gaat om het verhogen van het risico op darmkanker.
Kankercijfer bij mannen
In de Verenigde Staten krijgen mannen van alle etniciteiten in grotere aantallen darmkanker dan vrouwen. Zwarte mannen hebben het hoogste percentage van alle etniciteiten die zijn onderzocht. Over het algemeen daalt het percentage darmkanker met ongeveer 2% per jaar, maar er is een zorgwekkende trend dat jongere mensen worden gediagnosticeerd.
Er zijn risicofactoren voor darmkanker die niet kunnen worden veranderd, zoals leeftijd, genetica en IBD of een aandoening die de groei van poliepen veroorzaakt. Er zijn echter verschillende andere factoren die samen een groter beeld kunnen geven van waarom mannen meer last hebben van darmkanker dan vrouwen.
Zwaarlijvigheid
Het percentage zwaarlijvigheid bij mannen, en zwarte mannen en Spaanse mannen, neemt toe in de Verenigde Staten Studies hebben aangetoond dat zwaarlijvigheid een factor is bij het ontwikkelen van darmkanker. Mensen met een hogere body mass index en middelomtrek hebben een groter risico op het ontwikkelen van darmkanker. Dit bleek waar te zijn in tientallen onderzoeken die in verschillende landen zijn uitgevoerd.
Een gebrek aan fysieke activiteit wordt ook in verband gebracht met een verhoogd percentage darmkanker. De meeste mensen in de Verenigde Staten bereiken niet het aanbevolen niveau van fysieke activiteit, waardoor ze het risico lopen op kankers die verband houden met inactiviteit.
Tabak gebruik
Het roken van tabakssigaretten is een andere bekende risicofactor voor de ontwikkeling van darmkanker. Het aantal volwassenen dat rookt in de Verenigde Staten neemt af. Roken komt echter vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, en vooral bij oudere mannen.
Mannen hebben ook de neiging om meer sigaretten per dag en gedurende meer jaren te roken dan vrouwen. Kanker aan de linkerkant van de dikke darm komt vaker voor bij mannen die roken.
Alcohol gebruik
Mannen hebben meer alcoholgebruik, inclusief drankmisbruik, dan vrouwen Alcoholgebruik is een factor die bijdraagt aan het ontstaan van darmkanker. Bijzonder zorgwekkend is het consumeren van meer dan twee alcoholische dranken per dag, wat gepaard gaat met een hoger risiconiveau.
Consumptie van rood en verwerkt vlees
Er zijn aanwijzingen dat het eten van een dieet met meer rood vlees (rundvlees) en bewerkt vlees (zoals worst, lunchvlees en hotdogs) geassocieerd is met een hoger risico op colorectale kanker. De exacte aard van het risico dat ermee gemoeid is, wordt echter niet goed begrepen.
Over het algemeen hebben mannen meer kans op een dieet dat hoger is in dit soort voedsel, wat kan bijdragen aan hogere kankercijfers.
IBD (ziekte van Crohn en colitis ulcerosa)
Het hebben van een diagnose van IBD, en met name colitis ulcerosa, is een factor bij het ontwikkelen van darmkanker. Het risico neemt toe na acht jaar ziekte. Hoe goed de IBD wordt beheerd, speelt ook een rol. Voortdurende ontsteking door IBD die niet goed wordt beheerd, is nauwer verbonden met darmkanker.
Het hebben van ziekte door de hele dikke darm (uitgebreide colitis of pancolitis genoemd) houdt ook verband met een verhoogd risico. In de Verenigde Staten ontwikkelen mannen en vrouwen IBD in vergelijkbare aantallen. Daarom is IBD geen risicofactor die specifiek is voor mannen, maar het is significant omdat IBD levenslang is.
Precancereuze laesies (poliepen)
Darmkanker begint met gezwellen op de binnenwanden van de dikke darm, poliepen genaamd. Wanneer poliepen worden verwijderd tijdens een colonoscopie, zijn ze niet langer een kankerrisico. Mannen hebben de neiging om op jongere leeftijd poliepen in hun dikke darm te ontwikkelen dan vrouwen.
Darmpoliepen groeien langzaam, maar ze kunnen zich ontwikkelen bij sommige mensen die nog niet de leeftijd hebben bereikt voor een screening op darmkanker. Een studie toonde aan dat mannen gemiddeld 10 jaar eerder poliepen kunnen krijgen dan vrouwen.
Poliepen zijn geen risicofactor die kan worden veranderd, maar screening op darmkanker kan helpen bij het vinden en verwijderen ervan voordat ze kanker (kwaadaardig) worden.
Erfelijke aandoeningen
Een andere factor die het risico op darmkanker beïnvloedt, zijn zeldzame aandoeningen die de groei van poliepen veroorzaken. Deze omvatten erfelijke niet-polyposis colorectale kanker (Lynch-syndroom), familiaire adenomateuze polyposis (FAP), Gardner-syndroom, MYH-geassocieerde polyposis (MAP), Peutz-Jeghers-syndroom en gekarteld polyposis-syndroom.
Het hebben van een familiegeschiedenis van een van deze aandoeningen is belangrijk bij het beoordelen van het risico op darmkanker. De meeste van deze aandoeningen lijken mannen en vrouwen op dezelfde manier te beïnvloeden. Mannen met het Lynch-syndroom hebben echter een hoger risico op het ontwikkelen van darmkanker dan vrouwen met dezelfde aandoening.
Overleving van kanker bij mannen
Hoewel screening een belangrijk hulpmiddel is bij het vroegtijdig opsporen van darmkanker, worden veel volwassenen in de VS niet gescreend. Bijna 30% van de volwassenen is nooit gescreend op darmkanker met behulp van een van de goedgekeurde tests.
Het ontbreken van een ziektekostenverzekering en het ontbreken van een reguliere zorgverlener zijn belangrijke redenen waarom mensen de aanbevolen screeningstests niet hebben. Mannen, mensen die buiten de bebouwde kom wonen en mensen van Latijns-Amerikaanse, Amerikaanse of Alaska-inheemse afkomst hadden ook meer kans om geen screening te ondergaan.
Screeningsmethoden voor darmkanker omvatten ontlastingstests, gespecialiseerde röntgenfoto's, computertomografie (CT) en endoscopietests zoals sigmoïdoscopie en colonoscopie. Alleen een colonoscopie biedt de kans om de volledige lengte van de dikke darm te zien en ook om eventuele poliepen te verwijderen.
Mannen zijn zich minder snel bewust van de noodzaak van screening op kanker dan vrouwen. Mannen hebben meer kans om een colonoscopie te ondergaan dan vrouwen, maar dit gebeurt alleen als hun zorgverlener er een aanbiedt.
Wat de vroege diagnose nog ingewikkelder maakt, is dat mannen zich over het algemeen minder bewust zijn van de symptomen van kanker.Studies tonen aan dat mannen meer moeite hebben met het herinneren van tekenen en symptomen die verband houden met hun darm- en blaasgewoonten, maar als mannen erkennen dat ze symptomen ervaren die zorg nodig hebben, zullen ze net zo waarschijnlijk als vrouwen ernaar zoeken.
Het aantal mannen en vrouwen dat in de meer gevorderde stadia van darmkanker wordt gediagnosticeerd, is ongeveer gelijk. Jonge vrouwen doen het meestal het beste na een diagnose van darmkanker, en oudere vrouwen het slechtst.
Mannen hebben echter een lagere totale overlevingsduur dan vrouwen. Er wordt gedacht dat de vele levensstijl- en genetische factoren die het risico bij mannen beïnvloeden en de verschillen in hormonen tussen de geslachten enkele van de redenen kunnen zijn voor dit effect op de overleving.
Een woord van Verywell
Er zijn veel geïdentificeerde risico's van darmkanker. Sommige zijn verbonden met levensstijl en andere zijn factoren waar niemand controle over heeft, zoals familiegeschiedenis, geslacht, genetische aandoeningen en leeftijd.
Een dieet met meer rood en bewerkt vlees, dierlijke vetten en sterk bewerkte voedingsmiddelen kan bijdragen aan een verhoogd risico. Roken, overmatig alcoholgebruik en lage lichaamsbeweging worden ook in verband gebracht met hogere percentages darmkanker.
Hoewel er geen robuuste gegevens zijn, wordt aangenomen dat mannen over het algemeen meer van deze leefstijlfactoren hebben die bijdragen aan de ontwikkeling van darmkanker dan vrouwen. Zelfs als deze risicofactoren niet zo vaak voorkomen, bijvoorbeeld als iemand zijn dieet verandert en begint met sporten, is screening nog steeds belangrijk.
Darmkanker kan ook voorkomen bij mensen die geen identificeerbare of duidelijke risicofactoren hebben. Dikkedarmkanker kan worden voorkomen met screening, omdat wanneer een poliep wordt verwijderd, deze geen kans heeft om kanker te worden. Darmkanker in de vroege stadia is goed te behandelen, waardoor een vroege diagnose van cruciaal belang is voor goede resultaten.
Darmkanker begint bij mannen meestal op jongere leeftijd dan bij vrouwen. Vooral zwarte mannen lopen een groter risico om zowel darmkanker te krijgen als eraan te overlijden. Wijzigingen in richtlijnen die screeningstests bij jongere mensen vereisen, kunnen een deel van dit probleem helpen aanpakken.
Er zijn echter andere ongelijkheden, zoals toegang tot gezondheidszorg gedurende het hele leven en een colonoscopie wanneer de tijd daar is, die moeten worden aangepakt.
Er is een aanzienlijke hoeveelheid onderzoek naar dikkedarmkanker in het algemeen, maar er is niet genoeg om te begrijpen hoe het minderheidsgroepen treft, en mannen van etnische minderheden in het bijzonder. De redenen waarom jongere mensen worden getroffen, en vooral jonge mannen in minderheidsgroepen, worden nog steeds niet goed begrepen.
Om deze redenen is het belangrijk dat zowel mannen als vrouwen hun individuele risico op darmkanker begrijpen door samen te werken met een zorgverlener. Verder moeten we degenen die in de volksgezondheid werken, oproepen om mensen uit minderheidsgroepen op te nemen in hun bereik en in verder onderzoek naar colorectale kanker.