Reumatoïde artritis (RA) en fibromyalgie (FMS) zijn chronische pijnaandoeningen die vaak samen voorkomen. RA is een auto-immuunziekte waarbij uw immuunsysteem uw gewrichten aantast.FMS wordt voornamelijk gezien als een neurologische aandoening waarbij pijnsignalen worden versterkt, hoewel onderzoek suggereert dat er in sommige gevallen sprake kan zijn van auto-immuniteit.
Deze aandoeningen hebben veel van dezelfde symptomen en er wordt aangenomen dat ze ook een gedeelde onderbouwing hebben. Pijn en vermoeidheid zijn primaire symptomen van zowel RA als FMS, waardoor het voor artsen moeilijk kan zijn om ze uit elkaar te houden. Als je beide hebt, wordt de diagnose nog moeilijker.
Het doorzetten van dat proces is echter essentieel, aangezien behandelingen voor RA niet dezelfde zijn als die voor fibromyalgie.
Joe Raedle / Getty Images NewsHoe ze zijn gekoppeld
Onderzoekers weten niet de precieze oorzaak (en) van beide aandoeningen of waarom fibromyalgie en reumatoïde artritis zo vaak samen bij patiënten worden gezien, maar er zijn enkele theorieën naar voren gekomen.
Een ding dat duidelijk is geworden, is dat deze ziekten een aanzienlijke overlap hebben in risicofactoren en oorzakelijke factoren.
Leeftijd en geslacht
De meeste gevallen van RA worden gediagnosticeerd bij mensen in de leeftijd van 40 tot 60 jaar. FMS vertoont een scheefstand op jongere leeftijd en ontwikkelt zich het vaakst tussen 20 en 50 jaar.
Vrouwen ontwikkelen deze aandoeningen meer dan mannen, goed voor ongeveer 75% van de RA-diagnoses en tussen 75% en 90% van de FMS-diagnoses.
Geslachtshormonen, vooral oestrogeen, en hormonale gebeurtenissen zoals zwangerschap en menopauze worden verondersteld een rol te spelen bij de ontwikkeling van beide aandoeningen.
Prevalentie
Naar schatting 10 miljoen Amerikaanse volwassenen hebben fibromyalgie, terwijl 1,5 miljoen RA hebben.Beide aandoeningen kunnen iedereen op elke leeftijd treffen en hebben kindervormen (juveniele idiopathische artritis en juveniele fibromyalgie). Het is een feit dat u zich geen zorgen hoeft te maken.
Genetica
Beide aandoeningen hebben de neiging om in families te "clusteren", wat duidt op een genetische aanleg.
Sommige specifieke genen zijn geïdentificeerd als mogelijke oorzakelijke factoren; met name kunnen genen voor een deel van het immuunsysteem dat het humane leukocytenantigeen (HLA) -complex wordt genoemd, een rol spelen bij zowel RA als FMS. De specifieke HLA-genen zijn echter mogelijk niet hetzelfde in beide omstandigheden.
Infectieuze agentia
Er wordt vermoed dat blootstelling aan bepaalde virussen en bacteriën het immuunsysteem van sommige mensen verandert en auto-immuniteit veroorzaakt (zoals bij RA) of andere soorten immuunstoornissen (zoals die bij FMS). Beide aandoeningen zijn voorlopig gekoppeld aan verschillende infectieuze agentia.
Onderzoek uit 2018 toonde aan dat het Epstein-Barr-virus (EBV), dat mononucleosis (mono) veroorzaakt, verband houdt met RA en tal van andere auto-immuunziekten. FMS-onderzoek suggereert ook een mogelijke link met EBV.
Levensstijl
Twee belangrijke leefstijlfactoren zijn in verband gebracht met een verhoogd risico op zowel fibromyalgie als RA:
- Sigaretten roken
- Hoger lichaamsgewicht
Ze zijn in beide gevallen ook verbonden met ernstigere symptomen.
Wat komt er eerst?
Hoewel de lijst met oorzaken en risicofactoren een beeld lijkt te schetsen van twee ziekten met een gemeenschappelijk uitgangspunt, als dat het hele plaatje was, zou je kunnen aannemen dat mensen met FMS RA in ongeveer hetzelfde tempo ontwikkelen als mensen met RA FMS ontwikkelen. . Dit is niet het geval.
Studies tonen aan dat mensen met RA meer kans hebben om FMS te ontwikkelen, maar mensen met FMS hebben niet meer kans dan iemand anders om RA te ontwikkelen.
Het lijkt er zelfs op dat mensen met een breed scala aan chronische pijnaandoeningen in hoge mate FMS ontwikkelen, waaronder niet alleen RA, maar ook osteoartritis, systemische lupus erythematosus en spondylitis ankylopoetica. Sommige wetenschappers denken dat dit komt door chronische pijn. kan veranderingen veroorzaken in de manier waarop het zenuwstelsel pijn waarneemt en verwerkt, en datdatproces kan FMS activeren.
Dit idee wordt ondersteund door een studie gepubliceerd inArtritis zorg en onderzoek,welke laat zien hoe mensen met RA een hoge mate van pijnsensibilisatie kunnen ontwikkelen (een overdreven fysieke reactie op pijn) - een bekend kenmerk van FMS.
Niet iedereen met chronische pijn zal echter FMS ontwikkelen. De veel voorkomende oorzaken en risicofactoren spelen daarom waarschijnlijk een rol.
Symptomen
Hoewel de symptomen van RA en de symptomen van FMS zeer vergelijkbaar kunnen zijn, heeft elk aanvullende symptomen die bij de ander niet worden gezien.
Bijvoorbeeld: "fibromyalgie wordt niet geassocieerd met gewrichtszwelling, wat vaak voorkomt bij reumatoïde artritis, hoewel fibromyalgiepatiënten vaak klagen dat hun gewrichten gezwollen aanvoelen", zegt Scott J. Zashin, MD, klinisch assistent-professor aan de University of Texas Southwestern Medical. School, Afdeling Reumatologie, in Dallas, Texas.
Cognitieve disfunctie - inclusief problemen met kortetermijngeheugen, multi-tasking, communicatie en ruimtelijk bewustzijn - is zo kenmerkend voor FMS dat het de bijnaam "fibro-mist" heeft gekregen. Maar dit is geen symptoom van RA.
Zelfs wanneer een symptoom met beide aandoeningen wordt geassocieerd, kunnen ze opmerkelijke verschillen vertonen.
Overweeg verschillen in pijn:
- RA kan elk gewricht en zelfs uw organen aantasten, maar het betreft meestal de kleine gewrichten van de handen en voeten.
- FMS-pijn kan overal toeslaan, maar is per definitie wijdverspreid en komt vaker voor langs de wervelkolom dan in de ledematen.
"De klacht van wijdverspreide lichaamspijn geassocieerd met typische fibromyalgie gevoelige punten zou ook consistent zijn met fibromyalgie en niet met reumatoïde artritis", zegt hij.
Vermoeidheid is een ander voorbeeld van hoe een gedeeld RA- en fibromyalgiesymptoom kan verschillen:
- Rust en slaap kunnen RA-gerelateerde vermoeidheid verbeteren.
- Aan de andere kant, met fibromyalgie, blijft vermoeidheid vaak bestaan ondanks rust en slaap.
Samengestelde effecten
De pijn van RA kan FMS-uitbarstingen veroorzaken en uw symptomen moeilijker te beheersen maken. Evenzo versterkt FMS de pijn van RA - een aandoening die hyperalgesie wordt genoemd.
Een studie uit 2017 toont aan dat FMS een grote impact heeft op de kwaliteit van leven van mensen die ook RA hebben. Die bevinding wordt ondersteund door een andere studie die in hetzelfde jaar werd gepubliceerd.waaruit bleek dat FMS een grotere impact had op het algehele welzijn van mensen met RA dan enige andere factor waar de studie naar keek.
Als u alleen de diagnose van een van deze aandoeningen krijgt, zorg er dan voor dat u de mogelijkheid van de andere naar voren brengt als:
- U heeft symptomen die uniek zijn voor de andere aandoening
- U ervaart veranderingen in de aard van uw symptomen
- U ziet een toename van de symptomen die door deze aandoeningen worden gedeeld
Impact en vooruitgang
Deze twee aandoeningen hebben enkele opvallende verschillen als het gaat om wat er in je lichaam gebeurt en hoe ze vorderen.
De pijn van FMS is neurologisch. Het wordt gevoeld in de spieren en het bindweefsel, maar komt uit het zenuwstelsel. Ondertussen wordt de pijn van RA veroorzaakt door gewrichtsontsteking en schade veroorzaakt door de aanval van het immuunsysteem op het gewrichtsslijmvlies (synovium).
Misschien wel het meest opvallende verschil is dat RA schade en misvorming in uw gewrichten veroorzaakt FMS is niet gekoppeld aan gewrichtsschade, misvorming of verslechtering.
RAAuto immuunziekte
Pijn: gewrichtsontsteking en beschadiging
De meeste gevallen zijn progressief
Kan fakkels / remissies hebben
Vaak voorkomende misvormingen
Lichamelijke activiteit wordt getolereerd
Meestal niet auto-immuun
Pijn: zachte weefsels, zenuwstelsel
Ongeveer 1/3 van de gevallen is progressief
Heeft meestal fakkels / remissies
Geen misvormingen
Lichamelijke activiteit wordt niet getolereerd
Het ziekteverloop
Het beloop van RA is onvoorspelbaar, maar de meeste gevallen zijn progressief. Na vele jaren (of zonder behandeling) ontwikkelen sommige mensen met RA pijnlijke en invaliderende misvormingen aan de handen en voeten. De grotere gewrichten, zoals de heupen en knieën, kunnen ernstig worden aangetast, waardoor lopen moeilijk of onmogelijk wordt.
Het is normaal dat mensen geloven dat iemand met RA altijd in een rolstoel zal belanden, maar dit is een mythe. Met de juiste behandeling is dat veel zeldzamer dan je zou verwachten, maar toch kan RA structurele schade veroorzaken die grenzen stelt aan beweging en mobiliteit. De vermoeidheid is over het algemeen hoger dan bij de algemene bevolking.
FMS is ook onvoorspelbaar. Onderzoek suggereert dat bijna de helft van de mensen met de aandoening een aanzienlijke verbetering zal maken over een periode van drie jaar, en ongeveer tweederde zal verbeteren over een periode van 10 jaar. Tot nu toe weten onderzoekers niet welke factoren het beloop van de ziekte beïnvloeden.
FMS is op verschillende manieren slopend dan RA. Terwijl iemand met RA na een lange wandeling kan mank gaan door pijn in de gewrichten, is de kans groter dat iemand met FMS onevenredig uitgeput is, pijn door het hele lichaam ervaart en andere symptomen verergeren. Het kost ze ook een aanzienlijke hoeveelheid tijd en rust om te herstellen.
Fakkels en remissies
Sommige gevallen van RA hebben langdurige remissies waarbij de symptomen gedurende meerdere jaren verdwijnen. Anderen hebben periodieke uitbarstingen (wanneer de symptomen ernstiger zijn) en remissies (perioden met lichtere symptomen). De meerderheid heeft echter een chronische, progressieve vorm van RA.
FMS omvat doorgaans ook opflakkeringen en remissies, maar een kleine minderheid van de gevallen omvat min of meer consistente symptoomniveaus.Langdurige remissies zijn zeldzaam maar mogelijk.
Een diagnose krijgen
Wanneer u naar de dokter gaat met pijn die te wijten kan zijn aan reumatoïde artritis, fibromyalgie of iets met een vergelijkbare presentatie, zal uw arts waarschijnlijk beginnen met naar uw symptomen te luisteren, naar uw medische en familiegeschiedenis te vragen en een lichamelijk onderzoek uit te voeren.
Geen enkele bloedtest kan een van beide aandoeningen diagnosticeren, dus artsen kijken naar meerdere testresultaten om een totaalbeeld te krijgen van wat er aan de hand is. Ze zullen waarschijnlijk verschillende tests bestellen om te zoeken naar markers van ontsteking in uw bloed, zoals:
- Volledig bloedbeeld (CBC)
- Bezinkingssnelheid van erytrocyten (ESR of bezinkingssnelheid)
- C-reactief proteïne (CRP)
Weet echter dat zelfs met testen, het vastleggen van een diagnose enige tijd kan duren.
Hoge inflammatoire markers
FMS brengt geen hoge ontstekingsniveaus met zich mee. RA doet dat, dus hoge niveaus van inflammatoire markers in uw bloed zijn een goede indicatie dat u iets inflammatoir en mogelijk auto-immuun heeft.
Van daaruit kan uw arts bloedtesten bestellen voor specifieke auto-antilichamen, afhankelijk van de omstandigheden die volgens hen waarschijnlijk zijn. Antilichamen voor RA zijn onder meer:
- Anticyclisch citrullinatiepeptide (anti-CCP): dit autoantilichaam wordt bijna uitsluitend aangetroffen bij mensen met RA en is aanwezig in tussen 60% en 80% van de gevallen.
- Reumafactor (RF): dit antilichaam is indicatief voor RA en wordt aangetroffen bij ongeveer 70% tot 80% van de mensen die het hebben.
Uw arts kan ook verschillende andere bloedonderzoeken, beeldvormende onderzoeken zoals röntgenfoto's en magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) bestellen om de diagnose te bevestigen en een idee te krijgen van de voortgang van de ziekte.
Hoe reumatoïde artritis wordt vastgesteldLagere inflammatoire markers
Als inflammatoire markers slechts lichtjes verhoogd zijn of in het normale bereik liggen, kan dit helpen wijzen op een FMS-diagnose, wat een diagnose van uitsluiting is. Afhankelijk van uw symptomen kan uw arts meer bloedonderzoeken of beeldvorming laten uitvoeren om dingen uit te sluiten.
RA wordt vaak uitgesloten omdat het iets is dat artsen met veel meer zekerheid kunnen diagnosticeren. Andere mogelijke tests kunnen worden besteld voor andere vormen van artritis, lupus of multiple sclerose.
Zodra andere mogelijke oorzaken van uw symptomen zijn weggenomen, kan uw arts een FMS-diagnose op twee manieren bevestigen: door een tender-point-onderzoek uit te voeren of op basis van scores op een speciaal ontworpen evaluatie.
Hoe fibromyalgie wordt vastgesteldAanbevelingen voor behandeling
Hoewel er symptoomoverlap is tussen RA en FMS, is de behandeling niet hetzelfde. Om effectief te zijn, moeten behandelingen zich richten op de onderliggende processen. Voor RA betekent dat een verandering van de immuunfunctie; voor fibromyalgie betekent het het aanpakken van de disfunctie van hersenchemicaliën (neurotransmitters).
RA beheren
Er zijn veel medicijnen beschikbaar voor de behandeling van RA. Ze bevatten:
- Ziektemodificerende antireumatische geneesmiddelen (DMARD's): Trexall / Rheumatrex (methotrexaat), Imuran (azathioprine) en Azulfidine (sulfasalazine)
- TNF-blokkers / Biologics / Biosimilars: Enbrel (etanercept), Remicade (infliximab) en Humira (adalimumab)
- JAK-remmers: Xeljanz (tofacitinib), Olumiant (baricitinib), Rinvoq (upadacitinib)
- Glucocorticoïden: prednison en methylprednisolon
- Niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID's): Motrin / Advil (ibuprofen), Aleve (naproxen)
- COX-2-remmers (zeldzaam): Celebrex (celecoxib)
Het behandelingsregime kan ook steroïde-injecties, fysiotherapie, massagetherapie en veranderingen in levensstijl omvatten.
Soms kan een operatie worden uitgevoerd om mensen met ernstige gewrichtsschade te helpen.
Fibromyalgie beheren
Veel voorkomende medicijnen voor de behandeling van FMS zijn onder meer:
- Serotonine-norepinefrineheropnameremmers (SNRI's): Cymbalta (duloxetine), Savella (milnacipran)
- Middelen tegen epilepsie: Lyrica (pregabaline), Neurontin (gabapentine)
- Tricyclische antidepressiva: amitriptyline
- Pijnstillende pijnstillers: Vicodin (hydrocodon acetaminophen), Oxycontin (oxydocone)
- Andere medicijnen: Xyrem (natriumoxybaat), lage dosis naltrexon
Andere veel voorkomende behandelingen zijn:
- Supplementen (vitamine D, B12, omega-3, 5-HTP, rhodiola rosea)
- Myofasciale afgifte
- Acupunctuur
- Een speciaal op maat gemaakt, gematigd oefenprogramma
- CBD-olie
Beheren van beide
Als u medicijnen gebruikt voor zowel RA als FMS, overleg dan met uw arts en apotheker over mogelijke interacties tussen geneesmiddelen.
Sommige FMS-experts zijn van mening dat de corticosteroïden die soms worden gebruikt om RA te behandelen, FMS-symptomen kunnen verergeren, maar tot nu toe is dat niet bewezen; ze zijn op zijn minst niet effectief tegen fibromyalgiesymptomen.
Volgens Dr. Zashin: "De beste behandelingskuur voor patiënten met zowel fibromyalgie als reumatoïde artritis is om eerst de reumatoïde artritis te behandelen, aangezien reumatoïde artritis vaak wordt geassocieerd met gewrichtsmisvorming en invaliditeit. schade is de prioriteit. "
Bovendien zal het verminderen van uw RA-pijn waarschijnlijk ook FMS-symptomen helpen verlichten.
Wijzigingen in levensstijl
Door gezonde veranderingen in uw levensstijl aan te brengen, kunt u zowel RA als FMS onder controle houden. De basisprincipes van een gezonde levensstijl zijn onder meer:
- Niet roken
- Veel slaap krijgen
- Leren omgaan met stress
- Een gematigd oefeningsregime met weinig impact
- Een gezond dieet en mogelijk een ontstekingsremmend dieet
Een woord van Verywell
Zowel RA als FMS kunnen beperkend zijn. Door een behandelings- / beheersregime te vinden en te volgen, kunt u mogelijk uw functionaliteit en onafhankelijkheid behouden.
Omdat beide aandoeningen kunnen leiden tot depressie en isolatie, is het belangrijk dat u een ondersteuningssysteem heeft. Houd communicatielijnen open met uw arts en de mensen met wie u in de buurt bent, en zoek vroegtijdige hulp als u denkt dat u depressief wordt. Ondersteuningsgroepen - zowel online als in uw gemeenschap - kunnen ook voor u een grote hulp zijn.