Voor prostaatkankerpatiënten is een optimaal behandelplan de belangrijkste factor voor overleving op de lange termijn, en het vinden van die ideale behandeling begint met nauwkeurige stadiëring. Het Prostate Cancer Research Institute (PCRI) verdeelt patiënten in vijf fasen, waarbij elk een andere kleur blauw krijgt: lucht, groenblauw, azuurblauw, indigo of koninklijk.Het stadium wordt vastgesteld door het beantwoorden van een quiz van acht vragen die betrekking heeft op verschillende factoren - PSA, biopsie, scans en digitaal rectaal onderzoek - die in de medische kaart te vinden zijn. Een link naar de PCRI-quiz staat op de PCRI-startpagina.
Morsa-afbeeldingen / Getty-afbeeldingen
De medische kaart
Een patiënt hoeft niet verlegen te zijn als hij zijn arts om een kopie van zijn medische kaart vraagt. Patiënten hebben alle recht op hun dossier, en als ze die informatie bij de hand hebben, kunnen ze hun kanker beter begrijpen, hun stadium bepalen en een geschikt behandelplan kiezen. Sommige kantoren vragen een nominale vergoeding en het kan zelfs nodig zijn om de informatie bij meer dan één kantoor op te vragen om alle benodigde informatie te verzamelen. Zodra de patiënt een kopie van zijn medische kaart heeft, zal hij zien dat deze is opgedeeld in secties met de labels laboratorium, pathologie, voortgangsnotities en radiologie. In deze rubrieken vinden patiënten de specifieke informatie die nodig is om hun stadium te bepalen:
Laboratorium: Nadat de patiënt de grafiek heeft verkregen, moet hij een chronologische geschiedenis van alle PSA-niveaus maken. Voor de quiz wordt de hoogste PSA ingevoerd. De enige uitzondering is een abnormaal verhoogde PSA als gevolg van prostaattrauma. De PSA-waarden blijven bijvoorbeeld twee maanden hoog na een naaldbiopsie. PSA kan ook gedurende ongeveer 24 uur kunstmatig worden verhoogd na een digitaal rectaal onderzoek of na seksuele activiteit. Een andere factor is de testosteronspiegel in het bloed. Soms hebben oudere mannen met lage testosteronspiegels, zeg minder dan 100, kunstmatig eenonderdruktPSA. Als er geen testosterontest is uitgevoerd, moeten patiënten dit bij de volgende bloedtest aan hun arts melden. Als geen van de bovenstaande voorbehouden van toepassing is, moet men uiteindelijk de hoogste PSA gebruiken bij het berekenen van het stadium van kanker.
Pathologie: Het biopsieverslag wordt bewaard in het pathologiegedeelte van de kaart. Een willekeurige prostaatbiopsie kan zes tot twintig of meer biopsiekernen bevatten. Informatie uit de biopsie is onderverdeeld in drie onafhankelijke categorieën. Eén categorie is gerelateerd aan de graad van kanker, de Gleason-score genoemd. De andere twee zijn gerelateerd aan de hoeveelheid gevonden kanker. Laten we debedraguitgifte eerst:
Het totale aantal kernen dat kanker bevat, geeft een idee van de grootte van de tumor. Als er bijvoorbeeld in totaal vier kankerkernen zijn op een totaal van zes kernen, duidt dit erop dat er een redelijk grote tumor aanwezig is, aangezien er meer danvoor de helftvan de kernen bevatten kanker. Aan de andere kant zou een ander voorbeeld zijn om in totaal twee kankerachtige kernen te hebben op een totaal van 20 kernen, wat zou suggereren dat de tumor relatief klein is.
Het is ook belangrijk om te overwegen hoeveel kanker aanwezig is in elke biopsiekern. Het kennen van het percentage kankerweefsel in een kern helpt om de omvang van de tumor te bepalen (wat betekent hoe de kanker groeit en zich verspreidt). Een patholoog die met een microscoop naar de kern kijkt, kan beoordelen hoeveel van de kern is vervangen door kanker en hoeveel van de kern normaal prostaatklierweefsel bevat. Deze informatie kan op twee manieren worden gerapporteerd: ten eerste kan het worden gepresenteerd als een totaal aantal millimeters kanker (1 tot 18, waarbij 18 de lengte van de gehele kern vertegenwoordigt). Als alternatief kan de hoeveelheid kanker in de kern worden gerapporteerd als eenpercentagevan de totale kern. Meestal geeft het pathologierapport deze informatie zowel als een percentage als als een totaal aantal millimeters weer. Dus deomvangvan de kanker kan zowel door detotaal aantal kernenmet kanker endoor hoeveel kanker elke kern bevat,uitgedrukt in millimeters of als een percentage.
De Gleason-score
Wanneer mensen denken aan een prostaatbiopsie, is de Gleason-score, die de graad van kanker weergeeft, meestal het eerste dat in je opkomt. Graad geeft weer hoe abnormaal de kankercellen lijken, en het is veel belangrijker dan de grootte van de tumor. Het is bijvoorbeeld veel beter om een zeer grote tumor van graad 1 te hebben dan een zeer kleine tumor van graad 5.
Het Gleason-systeem gebruikt de nummers 1 tot 5 om de meest voorkomende (primaire) en op een na meest voorkomende (secundaire) patronen van cellen in een weefselmonster te beoordelen. Uw arts zal uw primaire en secundaire cijfers bij elkaar optellen om uw totale Gleason-score te vormen. Dat vertelt je hoe agressief de kanker is. De laagste score voor kanker is 6, wat laaggradige kanker is. Een Gleason-score van 7 is kanker van gemiddelde kwaliteit en een score van 8, 9 of 10 is kanker van hoge kwaliteit.
De laagste score is bijvoorbeeld 6 en de hoogste 10. Een Gleason-score die wordt gerapporteerd als 6, wordt geschreven als 3 + 3 = 6. Een Gleason negen wordt geschreven als 4 + 5 = 9 of als 5 + 4 = 9.
Als de biopsie verschillende scores bevat, is de hoogste score uit het rapport de score die in de quiz moet worden ingevoerd.
Beoordeling Gleason-score:
- Graad 1: Het weefsel lijkt erg op normale prostaatcellen.
- Graad 2-4: Cellen die lager scoren lijken het dichtst bij normaal en vertegenwoordigen een minder agressieve vorm van kanker. Degenen die hoger scoren, zien er het verst van normaal uit en zullen waarschijnlijk sneller groeien.
- Graad 5: de meeste cellen zien er heel anders uit dan normaal.
Stadium
Omschrijving
T1 of "A"
T1c: Tumor kan niet worden gevoeld door digitaal rectaal onderzoek
T2 of "B"
Tumor opgesloten in de prostaat
T2a: Tumor gevoeld door DRE maar minder dan de helft van een lob
T2b: eenzijdige tumor die wordt gevoeld door DRE waarbij meer dan de helft van één lob betrokken is
T2c: Bilaterale tumor gevoeld in beide lobben
T3 of "C"
Tumor gevoeld door DRE die zich uitstrekt door de prostaatcapsule
T3a: Extracapsulaire extensie
T3b: Tumor gevoeld door DRE die zaadblaasjes binnendringt
T4
Tumor gevoeld door DRE die het rectum of de blaas binnendringt
Voortgangsnotities: de resultaten van hetvinger examenvan de prostaat, genaamd het digitale rectale onderzoek, of "DRE", wordt genoemdhet klinische stadiumof deTstadium. Ergens in de voortgangsnotities, meestal in het gebied dat gemarkeerd is met 'Lichamelijk onderzoek', zal de arts noteren of hij een knobbel heeft gevoeld en zo ja, de relatieve afmetingen van de knobbel. Het notatiesysteem dat artsen gebruiken om hun bevindingen in de grafiek vast te leggen, wordt in de onderstaande tabel weergegeven. Om de quiz te kunnen beantwoorden, moet u uw T-stadium kennen.
Radiologierapporten (beeldvormingsonderzoeken): een uitleg van eventuele beeldvorming van de patiënt vindt u in hetRadiologiesectie van de grafiek. Deze rapporten zijn geschreven door een radioloog, een specialist die zich bezighoudt met het lezen van scans. De belangrijkste informatie in een radiologierapport wordt samengevat in een sectie met de titel 'Afdruk'. Voor het doel van de quiz zijn de belangrijkste feiten die uit een prostaat-MRI-rapport moeten worden gehaald de aanwezigheid van een of meer van de volgende: extracapsulaire extensie, invasie van zaadblaasjes of verspreiding van lymfeklieren.
Andere scans, meestal een botscan of een CT-scan van de buik en het bekken (om vergrote lymfeklieren te zoeken), kunnen worden uitgevoerd, vooral bij mannen met een PSA-waarde van meer dan 10 of een Gleason-score van meer dan 6. botscan toont uitgezaaide kanker, het is belangrijk om deplaatsvan de metastasen en of de metastasen zich uitsluitend in de bekkenlymfeklieren of in een ander deel van het lichaam bevinden. Een nieuwe scan genaamd Axumin maakt gebruik van positronemissietomografie (PET) en is veel nauwkeuriger dan een CT-scan. Zoals de zaken er momenteel voorstaan, is Axumin alleen door de FDA goedgekeurd voor de evaluatie van mannen met een recidiverende ziekte (een stijgende PSA) na een operatie of bestraling.
Elke eerdere behandeling voor prostaatkanker?: De laatste factor waarmee rekening moet worden gehouden bij het maken van de PCRI's ensceneringsquiz is of er een eerdere behandeling voor prostaatkanker is geweest. Mannen die eerder een therapie hebben ondergaan met een operatie, bestraling, cryotherapie of hormoonblokkade die nu te maken hebben met een stijgende PSA, hebben over het algemeen een agressievere vorm van prostaatkanker en worden dus in een ander stadium ingedeeld. Het is echter niet altijd even duidelijk wat een terugval van kanker precies inhoudt. Een stijgende PSA is over het algemeen een nauwkeurige indicator, maar patiënten moeten vertrouwd raken met enkele van de subtiliteiten van recidiverende kanker.
Een PSA-stijging na een operatie
Het monitoren van PSA na een operatie is relatief eenvoudig. De PSA is immers naar verwachting nul als de prostaatklier volledig is verwijderd. De totale chirurgische verwijdering van de klier is echter niet eenvoudig en er kunnen kleine hoeveelheden van de prostaat achterblijven. Wanneer dat gebeurt, kan PSA voor onbepaalde tijd zweven in het bereik van 0,1 tot 0,3,zelfs als er geen kanker is. Mannen met deze zeer lage PSA-waarden na een operatie kunnen overwegen af te zien van onmiddellijke behandeling en hun PSA nauwlettend in de gaten houden om te zien of er een opwaartse trend is. De behandeling kan worden gestaakt als de PSA stabiel blijft. Hoe langer de PSA stabiel blijft, hoe waarschijnlijker het is dat de PSA het gevolg is van aanhoudend prostaatklierweefsel in plaats van kanker.
Een PSA-stijging na straling
Het monitoren van PSA na bestraling kan een uitdaging zijn. Beschouw als ruw uitgangspunt een PSA-verhoging boven 1,0 als 'abnormaal'. Maar er zijn uitzonderingen. Het is mogelijk om een PSA van meer dan 1,0 te hebben en toch kankervrij te zijn.Niet-kankerachtigPSA-verhogingen komen eigenlijk vrij vaak voor na bestraling, vooral na zaadbestraling. Deze verhogingen worden een 'PSA-bounce' genoemd. Aangenomen wordt dat een stuitering het gevolg is van door straling geïnduceerde prostaatontsteking, d.w.z. prostatitis. Bij een bounce is de belangrijkste prioriteit om het te onderscheiden van een terugval van kanker. De meest betrouwbare manier om dit te doen, is door een continue grafiek te bekijken van meerdere PSA-niveaus die in de loop van de tijd zijn gecontroleerd. PSA van terugkerende kanker heeft de neiging zich te manifesteren als een soepele, ononderbroken, opwaartse progressie. Omdat een bounce wordt veroorzaakt door een ontsteking, hebben deze PSA-niveaus de neiging om af te nemen en af te nemen, op en neer oscillerend op een grafiek in een zigzaggend, spitspatroon.
Monitoring van hormonale therapie
Hormoonresistentie wordt gedefinieerd als een stijgende PSA ondanks lage testosteronniveaus in het bloed. PSA-spiegels moeten bij aanvang van hormoontherapie en doorlopend worden herzien. Het opsporen van resistentie tegen hormoonblokkade is relatief eenvoudig, aangezien de PSA altijd moet dalen tot minder dan 0,1 binnen 6 tot 8 maanden na aanvang van de hormoonblokkade. Als dit niet gebeurt, betekent dit meestal dat de PSA in de nabije toekomst zal stijgen.
Een woord van Verywell
Terwijl u uw verschillende behandelingsopties overweegt, moet u uw medische kaart bekijken en de PCRI-quiz invullen om het stadium van uw kanker te bepalen. Als u begrijpt hoe het toewijzen van een stadium aan uw eigen kanker u het nodige inzicht geeft om het ideale behandelplan te kiezen en uw kansen op een optimale kwaliteit van leven en maximale overleving te vergroten.
