De meeste ernstige ziekten die door het nieuwe coronavirus (COVID-19) worden veroorzaakt, zijn het gevolg van longontsteking, die in sommige gevallen snel kan verergeren tot het acute respiratory distress syndrome (ARDS). Maar artsen erkennen nu dat COVID-19 bij veel patiënten een systemische ziekte wordt en niet beperkt is tot het veroorzaken van longproblemen. Andere orgaansystemen die door COVID-19 kunnen worden beïnvloed, zijn onder meer de vaatboom, de nieren, het centrale zenuwstelsel, de huid en het hart.
Hartproblemen behoren meestal niet tot de meest opvallende kenmerken van COVID-19. Maar ze komen vaak voor, en mogelijk ernstig genoeg, dat de meeste mensen die met COVID-19 in het ziekenhuis zijn opgenomen, nu worden gescreend op hartspierletsel, en cardiologen worden vaak onderdeel van hun zorgteam.
Bij veel patiënten is hartbetrokkenheid bij COVID-19 een relatief subtiele aandoening, terwijl het bij andere leidt tot ernstige en mogelijk fatale complicaties. Hoewel er verschillende mogelijke oorzaken zijn van COVID-19-gerelateerd hartspierletsel, is de specifieke oorzaak bij een bepaald individu vaak moeilijk vast te stellen. De behandeling is ondersteunend en algemeen in plaats van specifiek voor COVID-19.
Heel goed / Alex Dos Diaz
Prevalentie van hartspierletsel door COVID-19
Vroege studies hebben aangetoond dat onder mensen die ziek genoeg zijn om met COVID-19 in het ziekenhuis te worden opgenomen, bewijs van hartspierletsel kan worden gevonden bij 8% tot 12%. Bij mensen met mildere vormen van COVID-19 is er geen bewijs van hartspierletsel.
Bij de meeste mensen met COVID-19 die een detecteerbare hartspierblessure hebben, zijn de resulterende hartproblemen meestal van ondergeschikt belang.
Symptomen
Bij ziekenhuispatiënten met COVID-19 kunnen symptomen die het gevolg zijn van hartletsel gemakkelijk worden verward met de longsymptomen die door het virus worden veroorzaakt. Deze symptomen kunnen zijn:
- Aanzienlijke kortademigheid (kortademigheid)
- Hoesten
- Vermoeidheid
- Zwakheid
- Hartkloppingen
- Duizeligheid
- Druk op de borst of pijn en
- Syncope (verlies van bewustzijn).
Omdat het bij mensen met COVID-19 niet eenvoudig is om hartsymptomen te onderscheiden van symptomen die worden veroorzaakt door een ernstige longziekte, kunnen artsen meestal niet alleen op de symptomen vertrouwen om hen attent te maken op de mogelijkheid dat het virus ook hartproblemen kan veroorzaken.
Oorzaken en risicofactoren
De meerderheid van de mensen die hartspierbeschadiging oplopen door COVID-19, hebben reeds aanzienlijke medische aandoeningen die hen vatbaar maken voor hartaandoeningen, waaronder coronaire hartziekte, diabetes, obesitas of hypertensie.
Er is geen enkele oorzaak vastgesteld. Er zijn verschillende mogelijke mechanismen die deze hartbeschadiging kunnen veroorzaken, en het is waarschijnlijk dat ze allemaal tot op zekere hoogte een rol kunnen spelen. Waaronder:
- Myocarditis: ontsteking van de hartspier
- Stresscardiomyopathie: ook bekend als "gebroken hartsyndroom", dit treedt op als reactie op ernstige fysieke stress. Een groot deel van de hartspier stopt plotseling met functioneren, wat leidt tot acuut hartfalen.
- Ernstige, gegeneraliseerde hypoxie: de afwezigheid van zuurstof veroorzaakt door een overweldigende longziekte kan het hart beschadigen, vooral in gebieden waar de vasculaire toevoer naar de spier al is aangetast.
- Breuk van een reeds bestaande coronaire plaque: veroorzaakt door de ontsteking veroorzaakt door COVID-19, kan een ruptuur leiden tot een hartaanval of andere vormen van acuut coronair syndroom.
- Ontstekingsschade aan de kleine kransslagaders
- Cytokinestorm: deze overdreven immuunrespons die verband houdt met COVID-19 kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, waaronder directe schade aan het hart. Lage bloeddruk veroorzaakt door cytokinestorm kan ook het pompvermogen van het hart verstoren.
Diagnose van hartspierletsel door COVID-19
Vooral omdat eventuele cardiale symptomen kunnen worden gemaskeerd door pulmonale symptomen bij mensen met COVID-19, screenen artsen nu routinematig op hartaandoeningen bij patiënten die met deze infectie in het ziekenhuis zijn opgenomen.
De meest bruikbare screeningstest is het meten van troponinegehaltes in het bloed. Troponine is een cardiaal eiwit dat belangrijk is voor spiercontractie. Gewonde hartcellen lekken troponine in de bloedbaan, dus verhoogde troponinebloedspiegels zijn een belangrijke aanwijzing dat er hartcelschade optreedt.
Naast troponinespiegels in het bloed, kunnen een elektrocardiogram (ECG) en röntgenfoto van de borst ook helpen bij het screenen op hartaandoeningen. Als screeningstests een hartprobleem suggereren, kan een echocardiogram nuttig zijn bij het bepalen van de aanwezigheid en de aard van cardiale betrokkenheid bij COVID-19. Invasieve hartprocedures, zoals hartkatheterisatie, worden zoveel mogelijk vermeden bij ernstig zieke COVID-19-patiënten.
Problemen veroorzaakt door COVID-19 hartspierletsel
Vaak is een abnormale troponinetest de enige manifestatie van hartspierbeschadiging bij mensen die ziek zijn met COVID-19. Maar of er al dan niet andere symptomen van een hartprobleem zijn, verhoogde troponinespiegels bij patiënten die met COVID-19 in het ziekenhuis zijn opgenomen, zijn geassocieerd met een verhoogd risico op sterfte.
Bij sommige patiënten met verhoogde troponinespiegels is de hartspierblessure uitgebreid genoeg om een duidelijkere hartziekte te veroorzaken, wat het herstel van COVID-19 kan bemoeilijken.
Hartfalen
Als de hartspier ernstig genoeg beschadigd is, kan hartfalen optreden. Hartfalen is bij iedereen een ernstig probleem; bij een persoon die ziek is met COVID-19, is het bijzonder gevaarlijk.
In onderzoeken uit Wuhan, China, was hartfalen een prominent kenmerk van veel patiënten die ernstig ziek werden met COVID-19. In feite werd hartfalen gediagnosticeerd bij ongeveer de helft van de patiënten met COVID-19 die stierven tijdens hun ziekenhuisopname. De overgrote meerderheid van de patiënten bij wie hartfalen werd vastgesteld tijdens hun ziekte, had geen voorgeschiedenis van hartfalen, wat erop wijst dat hun hartproblemen blijkbaar zijn ontstaan als gevolg van COVID-19.
Hartaanval
Hartaanvallen (myocardinfarcten) komen ook vrij vaak voor bij mensen die met COVID-19 in het ziekenhuis zijn opgenomen. Dit is niet onverwacht, want het is al lang bekend dat griep en andere ziekten die longontsteking veroorzaken, geassocieerd zijn met een hoger risico op hartaanvallen.
Er zijn minstens twee manieren waarop COVID-19 een hartaanval kan veroorzaken:
- De verhoogde cardiale belasting, toegevoegd aan de hypoxie (lage zuurstofconcentraties in het bloed) veroorzaakt door ernstige longziekte, kan leiden tot hartspierbeschadiging in delen van het hart waarvan de bloedtoevoer wordt belemmerd door zieke kransslagaders.
- COVID-19 kan een wijdverspreide vasculaire ontsteking veroorzaken, wat kan leiden tot het scheuren van een kransslagaderplaque, waardoor de slagader wordt afgesloten en de hartspier sterft.
Aritmie
Er kunnen verschillende soorten aritmieën optreden bij mensen die met COVID-19 in het ziekenhuis zijn opgenomen, maar de meest prominente zijn atriale fibrillatie en ventriculaire tachycardie. In het bijzonder kunnen deze patiënten een gevaarlijke vorm van ventriculaire tachycardie ontwikkelen, genaamd "torsades de pointes" of TdP.
TdP wordt gezien wanneer een QT-interval wordt verlengd. (Het QT-interval wordt gemeten op het ECG en geeft de tijd weer die elektrolyten nodig hebben om heen en weer te gaan over een hartcelmembraan wanneer een hartcel wordt gestimuleerd om te kloppen.) Vanwege de ernst en complexiteit van hun ziekte, het QT-interval wordt vaak verlengd bij mensen die ernstig ziek zijn met COVID-19.
Sommige van de medicijnen die kunnen worden gebruikt om COVID-19 in een ziekenhuisomgeving te behandelen, zoals hydroxychloroquine en azithromycine, kunnen ook het QT-interval verlengen, waardoor het risico op TdP toeneemt.
Behandeling
Er is geen specifieke behandeling voor de schade aan de hartspier veroorzaakt door COVID-19. Er is echter een agressieve behandeling beschikbaar voor de meeste gevolgen van deze hartbeschadiging, zoals hartfalen, acute hartaanvallen en hartritmestoornissen. Deze behandelingen zijn dezelfde als voor patiënten die geen COVID-19 hebben.
Behandeling van hartfalen
Als het acuut is, vereist de behandeling van hartfalen een uitstekende vochthuishouding (om overtollig vocht uit de longen te houden), het herstellen van normale bloedzuurstofniveaus en het identificeren van onderliggende aandoeningen die vatbaar zijn voor behandeling (zoals cardiale ischemie).
Behandeling van hartaanvallen
Acute hartaanvallen worden over het algemeen hetzelfde behandeld bij mensen met COVID-19 als bij anderen, met de uitzondering dat cardiologen eerder fibrinolytische therapie ("stolselbrekers") als primaire therapie gebruiken in plaats van stents. Een operatie, zoals angioplastiek, zal worden uitgevoerd als de slagader volledig is geblokkeerd. Er kunnen verschillende soorten medicijnen worden toegediend, waaronder medicatie om een stolsel te verbreken (trombolytische therapie), bloedplaatjesaggregatieremmers, bloedverdunners, bètablokkers, ACE-remmers en statines.
Behandeling van hartritmestoornissen
Hartritmestoornissen worden ook beheerd op dezelfde manier als bij mensen zonder COVID-19 - van geneesmiddelen op recept tot pacemakers en ablatieprocedures. Iedereen die ernstig ziek is, is vatbaar voor hartritmestoornissen en er moet grote nadruk worden gelegd op preventie. Dit betekent dat u zorgvuldig moet letten op vochtbeheer, bloedoxygenatie, elektrolytenbalans en (indien mogelijk) geneesmiddelen moet vermijden waarvan bekend is dat ze het QT-interval op een elektrocardiogram verlengen.
Ernstig zieke patiënten met COVID-19 worden op een hartmonitor geplaatst zodat eventuele acute aritmieën snel kunnen worden aangepakt.
Een woord van Verywell
Bij sommige mensen speelt cardiale betrokkenheid bij COVID-19 geen grote rol tijdens hun ziekte. In andere gevallen kan hartbeschadiging echter gepaard gaan met hartfalen, een hartaanval of ernstige hartritmestoornissen.
Screeningtests voor hartletsel moeten worden uitgevoerd bij iedereen die met COVID-19 in het ziekenhuis wordt opgenomen. Als dergelijk bewijs wordt gevonden, moet een zorgvuldige hartbewaking worden ingesteld.