Witte bloedcelaandoeningen zijn aangewezen als het lichaam te veel of te weinig witte bloedcellen (WBC's of leukocyten) heeft - een van de vier componenten van uw bloed. Deze cellen, vervaardigd in het beenmerg, zijn betrokken bij ontstekingsreacties en spelen een belangrijke rol in het vermogen van uw immuunsysteem om infecties te bestrijden.
Sommige witte bloedcelaandoeningen (zoals auto-immuunneutropenie) zijn goedaardig, terwijl andere (zoals leukemie) kwaadaardig zijn. Deze aandoeningen kunnen zowel volwassenen als kinderen treffen.
Hoewel een hoog leukocytenaantal zorgwekkend is, kan het optreden wanneer een ziekte, infectie of ontsteking in het lichaam aanwezig is en - op zichzelf - mogelijk niet duiden op een aandoening van de witte bloedcellen. Uw arts zal waarschijnlijk aanvullende tests uitvoeren om de oorzaak van uw abnormale WBC-waarden te bepalen.
Heel goed / Laura Porter
Symptomen van WBC-stoornis
Symptomen van aandoeningen van de witte bloedcellen variëren afhankelijk van het type ziekte, hoewel sommige mensen helemaal geen symptomen hebben.
Symptomen, wanneer ze zich voordoen, zijn voornamelijk gerelateerd aan infectie en omvatten:
- Frequente of terugkerende infecties
- Koorts
- Mondzweren
- Abcessen van de huid
- Longontsteking
- Vermoeidheid
- Malaise
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
De 5 belangrijkste soorten WBC's
Dit zijn de belangrijkste soorten witte bloedcellen bij mensen:
- Neutrofielen: bestrijden voornamelijk bacteriële infecties
- Lymfocyten: cellen van het immuunsysteem waarvan de functies bestaan uit het produceren van antilichamen en het bestrijden van indringers, waaronder bacteriën, virussen en kankercellen
- Monocyten: Functie om dode cellen en puin op te ruimen en met lymfocyten te werken om indringers te herkennen
- Eosinofielen: bestrijden voornamelijk parasitaire infecties en zijn betrokken bij allergische reacties
- Basofielen: zijn betrokken bij ontstekingsreacties
Oorzaken
WBC-stoornissen vallen onder twee hoofdcategorieën: proliferatieve stoornissen, wat een toename van WBC's betekent, en leukopenieën, die een afname van WBC's met zich meebrengen.
Deze kunnen optreden als er een verandering is in de productie van witte bloedcellen, een probleem met de cellulaire functie of een ander probleem met een bepaald type witte bloedcel. De drijvende reden achter deze gebeurtenissen kan verschillen, afhankelijk van de aandoening.
Veel voorkomende aandoeningen van de witte bloedcellen en hun oorzaken zijn onder meer:
- Leukocytose: dit is een verhoogd aantal witte bloedcellen. Mogelijke oorzaken zijn onder meer bacteriële of virale infecties, bepaalde medicijnen, allergieën, roken, ontstekingsziekten, auto-immuunziekten, een genetische aandoening en kanker.
- Leukemie: dit is een kanker van de cellen die witte bloedcellen in het beenmerg produceren. Mogelijke oorzaken zijn onder meer genetische aanleg, roken en blootstelling aan chemicaliën of straling.
- Auto-immuun neutropenie: dit wordt gezien wanneer het lichaam antilichamen produceert die neutrofielen aanvallen en vernietigen. Het wordt in verband gebracht met verschillende aandoeningen, waaronder de ziekte van Crohn en reumatoïde artritis.
- Ernstige aangeboren neutropenie: dit gebeurt ondergeschikt aan een genetische mutatie. Mensen met ernstige aangeboren neutropenie hebben terugkerende bacteriële infecties.
- Cyclische neutropenie: dit komt ook door een genetische mutatie. De neutropenie treedt op in cycli van ongeveer 21 dagen.
- Chronische granulomateuze ziekte: dit is een aandoening waarbij meerdere soorten WBC's (neutrofielen, monocyten, macrofagen) niet goed kunnen functioneren. Het is een erfelijke aandoening en resulteert in meerdere infecties, met name longontsteking en abcessen.
- Leukocytenadhesietekorten (LAD-syndromen): dit zijn zeldzame genetische aandoeningen waarbij de witte bloedcellen niet in staat zijn om naar infectiegebieden te gaan.
Stoornissen waarbij te veel van één type WBC betrokken is, worden aangegeven met het achtervoegsel -philia, terwijl die gerelateerd aan te weinig WBC's eindigen op-penie.
Diagnose
Net als bij andere bloedaandoeningen, is de eerste test die gewoonlijk wordt uitgevoerd een volledig bloedbeeld (CBC). Dit kan specifiek worden besteld omdat u terugkerende of ongebruikelijke infecties heeft en uw arts een aandoening van de witte bloedcellen vermoedt. Maar aangezien een CBC ook wordt gedaan als onderdeel van een jaarlijks lichamelijk onderzoek, kan de test incidenteel een dergelijke aandoening detecteren.
Bij het beoordelen van de resultaten zal uw zorgverlener kijken naar een verandering in uw totale WBC-aantal of in het aantal van een bepaald type WBC. Uw resultaten worden vergeleken met het juiste referentiebereik voor WBC-tellingen. Deze kunnen van lab tot lab verschillen, maar zijn gemiddeld als volgt:
- Mannen: 5.000 tot 10.000 WBC per microliter bloed
- Vrouwen: 4.500 tot 11.000 WBC per microliter bloed
- Kinderen (van kleutertijd tot adolescentie): 5.000 tot 10.000 WBC per microliter bloed
- Pasgeborenen (jonger dan 2 weken): 9.000 tot 30.000 WBC per microliter bloed
Opmerking: zwarten hebben lagere WBC-waarden bij de basislijn dan blanken.
Als uw resultaten boven of onder normaal zijn, zal uw arts proberen vast te stellen waarom.Soms is de oorzaak tijdelijk, zoals een verhoging van het WBC-aantal tijdens een actieve infectie. In deze omstandigheden wordt de CBC vaak herhaald om ervoor te zorgen dat de zaken weer normaal zijn.
Uw arts kan ook een bloeduitstrijkje aanvragen - een test waarbij een kleine hoeveelheid bloed op een objectglaasje wordt geplaatst, zodat laboratoriummedewerkers uw bloedcellen onder een microscoop kunnen onderzoeken op afwijkingen die kunnen wijzen op een aandoening (en de oorzaak).
Als u nader onderzoek nodig heeft, kan uw huisarts u doorverwijzen naar een specialist. WBC-aandoeningen worden meestal behandeld door hematologen die gespecialiseerd zijn in bloedaandoeningen of immunologen die gespecialiseerd zijn in aandoeningen van het immuunsysteem.
Omdat witte bloedcellen in het beenmerg worden geproduceerd, kan een beenmergbiopsie nodig zijn om de opwerking te voltooien.
Behandeling
De behandeling van WBC-aandoeningen hangt grotendeels af van het type aandoening en eventuele onderliggende oorzaken. Mensen met WBC-aandoeningen moeten regelmatig worden gecontroleerd om er zeker van te zijn dat hun behandelingsregime werkt.
Mogelijke behandelingen zijn onder meer:
- Antibiotica: gebruikt om gerelateerde infecties te behandelen en te voorkomen
- Kolonie-stimulerende factoren (CSF) of groeifactoren: Medicijnen die de productie van witte bloedcellen in het beenmerg kunnen stimuleren
- Stamceltransplantatie: kan in sommige gevallen worden gebruikt voor curatieve therapie
Witte bloedceltransfusies worden zelden gebruikt, omdat uit onderzoek niet blijkt dat ze het risico op overlijden of infectie bij mensen met WBC-aandoeningen verlagen.
Een woord van Verywell
Er is een breed scala aan WBC-aandoeningen en de impact die deze op uw leven kan hebben, hangt af van uw individuele diagnose. Veel van deze problemen zijn chronische gezondheidsproblemen, en goed samenleven betekent nauw samenwerken met uw zorgteam om uw aandoening onder controle te houden.
Vermoeidheid kan een veelvoorkomende zorg zijn voor mensen met WBC-aandoeningen, dus luister naar uw lichaam en rust wanneer dat nodig is. Het is ook nuttig om preventiestrategieën te oefenen om te voorkomen dat u besmettelijke ziekten oploopt, zoals griep en andere verkoudheden en virussen.