De achtervoet, soms ook wel de achtervoet genoemd, is het achterste deel van de menselijke voet, onderscheiden van de middenvoet en de voorvoet. Het achtervoetgebied omvat de talus- en calcaneusbeenderen; de subtalaire en talocrurale (enkel) gewrichten; en de spieren, pezen en ligamenten in het hielgebied. Verschillen in de manier waarop de achtervoet de grond raakt, zoals overpronatie en supinatie, kunnen bijdragen aan pijn in de voeten, knieën, benen, heupen of rug. Onregelmatigheden in de fascia of het bindweefsel van de achtervoet dragen bij aan de aandoening die bekend staat als plantaire fasciitis. Bovendien kan een ontsteking of degeneratie van de achillespees pijn in het hielgebied veroorzaken.
fizkes / Getty ImagesAnatomie
Structuur
De achtervoet bevat slechts twee botten, die samen de grootste benige structuren van de voet vormen: de talus of het enkelbot en het hielbeen of hielbeen.
Het enkelgewricht, ook bekend als het talocrurale gewricht, bevindt zich tussen de talus en de twee botten van het onderbeen: het scheenbeen (scheenbeen) en kuitbeen (klein bot dat het scheenbeen ondersteunt). Het werkt als een scharniergewricht, waardoor de voet naar boven (dorsaalflexie) en naar beneden (plantairflexie) kan kantelen.
Het subtalaire gewricht bevindt zich tussen de calcaneus en de talusbotten en laat de voet heen en weer rollen, waardoor de zool naar binnen (inversie) of naar buiten (eversie) draait. Deze handeling is vooral nodig bij het navigeren op ruw terrein.
De voet bevat tal van intrinsieke spieren (spieren die ontstaan in de voet), die verantwoordelijk zijn voor teenbewegingen, ondersteuning van de voetboog en het handhaven van een rechtopstaande houding.
Hiervan worden de abductor hallucis, abductor digiti minimi en de flexor digitorum brevis gedeeltelijk in het achtervoetgebied aangetroffen. Ligamenten en pezen in de achtervoet verbinden de achterste delen van de voet met andere delen van de voet of het been (zoals het geval is bij de achillespees), bevorderen beweging en dragen bij aan balans en stabiliteit.
Plaats
Vanwege hun ligging in het hielgebied hebben de verschillende componenten van de achtervoet invloed op - en worden ze beïnvloed door - de rest van de voet en het onderbeen. Onjuiste uitlijning in de manier waarop de achtervoet de grond raakt, kan bijdragen aan pijn verderop in het been, evenals in de heupen en rug.
Anatomische variaties
Talrijke anatomische variaties, zoals de aanwezigheid van accessoire gehoorbeentjes (kleine botten) of spieren, extra sesambeenbeenderen en onregelmatige botconfiguraties zijn te zien in de achtervoet op een röntgenfoto. Dergelijke variaties zijn meestal asymptomatisch, maar het is ook mogelijk dat ze bijdragen aan pathologie of pijn.
Functie
De structuur van de achtervoet is essentieel voor de functionaliteit van de hele voet. Bovendien helpen de gezondheid en biomechanica van de achtervoet bij het bepalen van het lopen en kunnen ze bijdragen aan pijn in de voeten en veel van de gewrichten erboven.
Motor functie
Voor veel mensen raakt de achtervoet het eerst de grond tijdens het lopen of rennen, hoewel er onenigheid bestaat over de vraag of achtervoetaanvallen - in tegenstelling tot voorvoet- en middenvoetaanvallen - het optimale bewegingspatroon zijn.
Ongeacht uw slagpatroon, werkt het gebied van de achtervoet samen met de rest van de voet om beweging, balans en stabiliteit mogelijk te maken voor een verscheidenheid aan dagelijkse handelingen.
Bijbehorende voorwaarden
Overpronatie en supinatie
Overpronatie verwijst naar een naar binnen rollen van de voet, vaak geassocieerd met platte voeten, en supinatie (of onderpronatie) verwijst naar het tegenovergestelde: een naar buiten rollen van de voet. Zowel overpronatie als supinatie kan spanning uitoefenen op de botten, gewrichten, pezen en ligamenten in de achtervoet zelf, maar ook op andere delen van de voet en het been.
Overpronatie en supinatie zijn veel voorkomende aangeboren afwijkingen die duidelijk worden bij kinderen en vaak kunnen worden opgespoord door iemands gang. Deze verschillen zorgen ervoor dat de voet omkeert of naar buiten beweegt - of "kantelt" naar binnen of buiten bij de enkel - wanneer de achtervoet belast is. Hoewel het zelden ernstig is, kunnen overpronatie en supinatie pijn in de voeten, benen, knieën, heupen of rug veroorzaken.
Naast de erfelijke factor kunnen overpronatie en platvoeten ook worden veroorzaakt door zwangerschap, zwaarlijvigheid en repetitieve activiteiten zoals hardlopen.
Plantaire fasciitis
Plantaire fasciitis is een veel voorkomende aandoening waarbij de fascia of het bindweefsel betrokken is, dat de voetzool van de achtervoet tot de voorvoet overspant. Het meest voorkomende symptoom is een branderig gevoel in de hiel tijdens het lopen, vooral 's morgens vroeg of na langdurig zitten. Hoewel eerder werd gedacht dat plantaire fasciitis het gevolg was van een ontsteking, wordt het nu beschouwd als een degeneratief proces.
Chronische fasciitis plantaris is een veelvoorkomende oorzaak van hielspoor: kleine, benige gezwellen op de hiel.
Achillespeesontsteking en tendinose
De achillespees loopt langs de achterkant van het been en verbindt de kuitspier aan de calcaneus. Wanneer de achillespees ontstoken is door herhaalde spanningen zoals rennen, kunnen pijn en gevoeligheid overal langs de pees optreden - die zich uitstrekt van net boven het hielbeen tot de onderkant van de kuitspier.
Ontsteking van de achillespees kan overgaan in degeneratie, ook bekend als tendinose, waarbij microscopisch kleine tranen zichtbaar kunnen zijn op een röntgenfoto. Tendinose is doorgaans pijnlijker dan tendinitis, omdat de pees zelf groter kan worden en hobbels of knobbeltjes kan ontwikkelen.
Andere condities
Naast problemen die voortkomen uit overpronatie, supinatie, plantaire fasciitis en ontsteking van de achillespees, kunnen andere aandoeningen die de achtervoet aantasten zijn onder meer breuken, kneuzingen, bursitis, artritis en ingesloten zenuwen.
Rehabilitatie
In sommige gevallen kan pijn in de achtervoet worden behandeld of voorkomen door schoenen van goede kwaliteit te dragen die kussen en stabiliteit bieden. Eenvoudige rek- en versterkingsoefeningen voor de voet, enkel en kuit kunnen ook helpen bij het verlichten van pijn of ongemak.
Voor verlichting van plantaire fasciitis kan een combinatie van rust, strekken, versterken, glazuur, sporttape en orthesen nuttig zijn. Als thuiszorg niet helpt bij de pijn, overleg dan met uw arts over de volgende stappen, zoals fysiotherapie, echografie of een operatie.
Wanneer overpronatie leidt tot platvoeten, kan het mogelijk zijn platvoeten te corrigeren met strekken, orthesen of een operatie. Afhankelijk van de ernst kunnen achillespeesontsteking en tendinose reageren op immobilisatie van de voet en het onderbeen, glazuur, ontstekingsremmende medicijnen, orthesen of fysiotherapie.